Kary za nielegalne zatrudnianie dłużników alimentacyjnych – zmiany w Kodeksie pracy

Na mocy ustawy z dnia 6 grudnia 2018r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 2432) o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy skuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych ustawodawca wprowadził zmiany w szeregu ustaw. Zmiany rozszerzają listę składników wynagrodzenia za pracę, z których prowadzona będzie egzekucja oraz przewidują możliwość nakładania na pracodawców większych kar za wypłacanie wyższego wynagrodzenia niż wynikające z zawartej umowy o pracę i nie dokonywania potrąceń na świadczenia alimentacyjne.

Kto odpowiada za wykroczenia przeciwko prawom pracowniczym

Za wykroczenia przeciwko prawom pracownika może odpowiadać:

• pracodawca,
• osoby działające w imieniu pracodawcy np. dyrektor HR
• osoby odpowiedzialne za wypłacanie wynagrodzenia i innych świadczeń z tytułu stosunku pracy.

Odpowiedzialność wyżej wymienionych osób dotyczy zatrudniania (po 30 listopada 2020 r.) pracowników-dłużników alimentacyjnych niespłacających zobowiązań alimentacyjnych od ponad 3 mies.:

• którzy pracują bez potwierdzonych warunków zatrudnienia na piśmie,
• którym wypłacają wynagrodzenie wyższe niż wynikające z zawartej umowy o pracę, bez dokonania potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych.

Gdy pracodawca popełni wykroczenie w związku z zatrudnieniem dłużnika alimentacyjnego inspektor pracy może wystawić mandat w wysokości do 2000 zł, a przy co najmniej 2-krotnym popełnieniu wykroczenia w ciągu 2 lat od dnia ostatniego ukarania – 5000 zł (art. 96 § 1a pkt 1 i § 1b Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia) lub sąd nałoży grzywnę od 1500 do 45 000 zł (art. 9 ww. Kodeksu).

Zmiany w Kodeksie pracy od 1 grudnia 2020r.

W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, z późn. zm.3) wprowadza się następujące zmiany:

Art. 281. § 2 mówi: Jeżeli pracownik, o którym mowa w § 1 pkt 2, jest osobą wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i zalega on ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące – pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu podlega karze grzywny od 1500 zł do 45 000 zł.

§ 1 i dodany § 2 w art. 281 wejdą w życie z dn. 1.12.2020 r. (Dz. U z 2018 r. poz. 2432)

Art. 282 § 3 mówi: Kto wbrew obowiązkowi wypłaca wynagrodzenie wyższe niż wynikające z zawartej umowy o pracę, bez dokonania potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, pracownikowi będącemu osobą wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i zalega on ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące – podlega karze grzywny od 1500 zł do 45 000 zł.

Dodany § 3 w art. 282 wejdzie w życie z dn. 1.12.2020 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 2432).

Oznacza to, że od 1 grudnia każdy pracodawca, który pomaga ukrywać pracownikom ich wynagrodzenie lub zatrudnia ich „na czarno” w celu niepłacenia alimentów, może być ukarany grzywną w wysokości do 45 tyś zł. Obecnie jest to maksymalnie 30 tyś. zł.

Krajowy Rejestr Zadłużonych

1 grudnia 2020 roku zgodnie z ustawą z 6 grudnia 2018 miał również zostać uruchomiony Krajowy Rejestr Zadłużonych. Jednakże przepisem art. 12 pkt 2 ustawy z dnia 7 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1747) zmieniono art. 36 ww. ustawy o KRZ. Uruchomienie Krajowego Rejestru Zadłużonych przesunie się do 1 lipca 2021 r. 

Do rejestru trafią dłużnicy wobec których prowadzona jest egzekucja alimentów lub wypłaca je w zastępstwie Fundusz Alimentacyjny, o ile będą zalegać z kwotą większą niż 3-miesięczne świadczenie. Zgłaszać ich będą komornicy lub gminy.

Rejestr podzielony będzie na dwie części – jawną i niejawną. Część danych będzie dostępna dla wszystkich bez wyjątku, a część tylko dla tych, którzy uzyskają do nich dostęp ze względu na to, że są związani ze sprawą. Informacje o zadłużonych będą usuwane po 7 latach po informacji o spłacie długu lub o zakończeniu postępowania egzekucyjnego.