Obniżenie wymiaru etatu pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego

Wniosek o obniżenie wymiaru etatu pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego

Poza wymienionymi we wstępie przypadkami, istnieje odrębne uprawnienie dotyczące obniżenia wymiaru etatu, szczególnie uregulowane przepisami Kodeksu pracy – na mocy 186(7) Kodeksu pracy, pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika, czyli musi zgodzić się na obniżenie wymiaru etatu.

Wniosek, ten składany jest przez pracownika-rodzica co najmniej na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 186(8a) Kodeksu pracy. Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, pracodawca obniża wymiar czasu pracy nie później niż z upływem 21 dni od dnia złożenia wniosku.

Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia treść wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego.

Art.  186(8a) pkt. 8 Kodeksu pracy

Co musi zawierać wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego?

Na mocy rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków, wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego, w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu, zawiera:

• imię i nazwisko pracownika;
• imię i nazwisko dziecka, na które mógłby być udzielony urlop wychowawczy;
• wskazanie okresu, przez który pracownik zamierza wykonywać pracę w obniżonym wymiarze czasu pracy;
• wskazanie wymiaru czasu pracy, w którym pracownik zamierza wykonywać pracę.

Do wniosku dołącza się:

• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów;
• oświadczenie o okresie, w którym pracownik dotychczas korzystał z wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego.

Czy pracodawca może decydować o sposobie wykorzystania urlopu przez pracownika? Przeczytaj!

Katalog pracowników, którzy mogą skorzystać z uprawnienia

Z uprawnienia do obniżenia wymiaru czasu pracy może skorzystać pracownik:

• któremu przysługuje prawo do urlopu wychowawczego,
• posiada co najmniej 6–miesięczny okresu zatrudnienia,
• wychowuje dziecko do 6 roku życia.

Pracownik może wnioskować o obniżenie wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego, a więc maksymalnie przez 35 miesięcy (chyba, że jest rodzicem samotnie wychowującym dziecko, wówczas ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy), nie dłużej jednak niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.

Obowiązki pracodawcy w okresie korzystania przez uprawnionego pracownika z obniżenia wymiaru etatu

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o:

• udzielenie urlopu wychowawczego – do dnia zakończenia tego urlopu;
• obniżenie wymiaru czasu pracy – do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.

Po upływie 12 miesięcy przysługującej ochrony przed zwolnieniem, pracownik nadal może pozostawać w zatrudnieniu na niepełny etat, ale już nie obowiązuje ochrona przed zwolnieniem przewidziana w art. 186(8) § 1 pkt 2 Kodeksu pracy.  

Jeśli pracownik skorzysta z możliwości obniżenia wymiar czasu pracy, nadal przysługuje mu prawo do urlopu wychowawczego. Wymiar urlopu wychowawczego w tym przypadku nie ulega zmniejszeniu. 

Przykład:

Pracownica zatrudniona jest w pełnym wymiarze czasu pracy i wychowuje dziecko urodzone w grudniu 2018. Pracownica skorzystała z 24 miesięcy urlopu wychowawczego. We wniosku złożonym na 21 dni przed powrotem do pracy wystąpiła o obniżenie wymiaru czasu pracy do 1/2 etatu na okres 11 miesięcy. Jeśli ojciec (opiekun) dziecka nie korzystał z urlopu wychowawczego, pracodawca jest związany jej wnioskiem. Przez cały okres 11 miesięcy pracownica będzie chroniona przed zwolnieniem z pracy.

Po zakończeniu wykonywania pracy w obniżonym wymiarze, pracownica będzie mogła jeszcze wystąpić o niewykorzystaną część urlopu wychowawczego (nie zostanie on “skonsumowany” przez obniżenie wymiaru) albo o obniżenie wymiaru. Ochrona stosunku pracy w tym ostatnim przypadku potrwa już tylko miesiąc.

Kiedy można zastosować zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy? Jak obliczyć wynagrodzenie za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy? Przeczytaj!

Obniżenie wymiaru etatu wykorzystywane w częściach

Obniżenie wymiaru etatu pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego może być wykorzystane w częściach, nie musi być nieprzerwane. W każdym z tych okresów, nie dłużej jednak niż łącznie do 12 miesięcy, pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy – do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.

Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 186(8) § 1 pkt 2 i § 2 Kodeksu pracy).