W jakim stopniu to, jak myślimy determinuje nasze działania? Style Myślenia FRIS®

Autorem artykułu jest Wojciech Chromik – doświadczony konsultant HR, rekruter i talent hunter. Certyfikowany trener FRIS®

Różni ludzie widząc te same rzeczy, zjawiska czy relacje mogą odbierać je zupełnie inaczej. Takie odmienne interpretacje powodują, że wyciągane są inne wnioski i podejmowane decyzje. Każdy człowiek jest unikalny, niepowtarzalny i wyjątkowy. W jakich aspektach i w jakim stopniu jest inny a w jakich podobny? Ma to swoje konsekwencje w komunikowaniu się z innymi i relacjach. Wiele razy mamy wrażenie, że używamy tego samego języka i tych samych pojęć a mówimy o czym całkowicie różnym. Psychologia ewolucyjna zwraca uwagę, że fenomen gatunku ludzkiego i jego dominacja na Ziemi związana jest ściśle z ogromnym zróżnicowaniem psychologicznych wymiarów ludzkiego funkcjonowania. Oprócz inteligencji ludzie przejawiają też różnice w cechach osobowości, temperamencie i stylach poznawczych (zwanych też stylami myślenia). Właśnie to jak myślimy ma takie znaczenie, dlatego że dysponujemy różnymi stylami myślenia, podobnie jak różne są nasze osobowości.

Stylem myślenia określamy mechanizm regulujący szybkość i typ reakcji, a także naturalny sposób rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji. Bardzo prawdopodobne, że wpływ na to mają geny jakie otrzymaliśmy za sprawą naszych rodziców oraz wczesne procesy socjalizacji z okresu dzieciństwa. To określa nasze predyspozycje (moce) i słabsze strony, których dobrze jest być świadomym. Niestety zwykle zakładamy, że inni ludzie myślą tak jak my, lub bardzo podobnie do nas. Warto jednak uświadomić sobie, że style myślenia są zróżnicowane, tak jak różne są nasze osobowości. Ignorowanie tego może być źródłem nieporozumień i błędów, przede wszystkim w komunikacji i współpracy z innymi. 

W naszym życiu zawodowym i prywatnym występują sytuacje i okoliczności, w których nasz naturalny styl poznawczy po prostu nie daje rady. Dzieje się tak np. wówczas, kiedy osoba spontaniczna, otwarta na eksperymentowanie zmuszona jest pracować według ścisłych reguł i harmonogramów, lub na odwrót: osoba, która czuje się świetnie w dogłębnym analizowaniu i strukturyzowaniu problemów otrzymuje krótki deadline albo (znacznie dla niej gorsze) postawiona jest przed faktem dokonanym i musi podjąć decyzję natychmiast. 

Styl poznawczy, zwany też stylem myślenia charakteryzuje nas zawsze a nie tylko w kontekście jakiejś sytuacji, ponieważ jest niezmienny w czasie. Obejmuje takie obszary naszej aktywności jak: zdolność do uczenia się, emocje, motywacje oraz społeczne funkcjonowanie. Styl poznawczy mówi o tym jak działamy w trakcie wykonywania wszelkich operacji umysłowych, czyli w jaki sposób myślimy, spostrzegamy, przetwarzamy informacje i podejmujemy działania. 

Psycholodzy poznawczy doszli do wniosków, że obok ludzi, którzy preferują przede wszystkim fakty i konkrety, istnieją też tacy, którzy skłonni są do bardziej abstrakcyjnego myślenia. Jedni przejawiają skłonności do analizowania i wyłapywania szczegółów, inni preferują spojrzenie bardziej globalne. Kolejną perspektywą różnicującą style poznania jest otwartość na eksperymentowanie. Jedni ludzie bez problemu akceptują działania ad hoc, gotowi są próbować i eksperymentować nawet kosztem błędów. Inni nie tolerują błędów, preferując pracę zaplanowaną i systematyczną. 

Kiedy sytuacja nie wymusza wykonania zadania w określony sposób wybieramy sposób działania, który zgodny jest z naszymi osobistymi skłonnościami. Tak samo dzieje się w sytuacji nowej i zaskakującej, ponieważ wtedy najczęściej nie mamy możliwości odniesienia się do wcześniejszych doświadczeń. Wówczas w sposób automatyczny „przełączamy się” na preferowany „naturalny” styl poznawczy. To właśnie pozwala uchwycić narzędzie Style Myślenia FRIS®.

Znajomość stylów poznawczych pozwala nie tylko na efektywniejsze zdobywanie wiedzy i rozwiązywanie problemów. Poszerzona wiedza o tym, że istnieją inne niż mój styl poznawczy, jakie są różnice między różnymi stylami, dają podstawę do lepszego porozumienia we współpracy zespołowej. Pierwszym krokiem jednak jest poznanie siebie i swoich mocnych stron a także tych krańców, które z powodzeniem eksplorują inni, zaś dla nas mogą być ogromnym wyzwaniem. Co ważne nie ma stylów lepszych i gorszych, każda bowiem perspektywa ma swoje określone „moce” ale może też mieć swoje „obszary cienia”. 

_________________________________________________________________________

Style Myślenia FRIS® to całkowicie polskie narzędzie do diagnozowania sposobu myślenia i działania. Dzięki niemu można łatwo rozpoznać 4 perspektywy poznawcze FRIS®: Fakty, Relacje, Idee, Struktury. Każdej z nich odpowiada konkretny styl myślenia.

Wypełniając kwestionariusz, a później podczas sesji z certyfikowanym trenerem FRIS® możemy odkryć jakie informacje są dla nas najważniejsze w nowej sytuacji, jakie procesy myślowe wykorzystujemy najsprawniej, co „automatycznie” ma dla nas największy priorytet. Model FRIS® i oparte na nim narzędzie psychometryczne nie dokonują wartościowania sposobów myślenia. Każdy styl ma swoje zalety, ale równocześnie posiada pewne ograniczenia. Dzięki rozmowie z trenerem, na podstawie rzetelnego indywidualnego Raportu Stylu Myślenia FRIS® dokładnie poznasz swoje mocne strony i sprawdzisz, jakie umiejętności mogłabyś poćwiczyć, by zrealizować lepiej postawione sobie cele. Dzięki rozmowie z certyfikowanym Trenerem i Raportowi Indywidualnemu lepiej zrozumiesz i zaakceptujesz nie tylko siebie, ale także innych ludzi. FRIS® pomaga zdefiniować swoje cele, bazując na twoich naturalnych predyspozycjach, dzięki czemu będziesz sprawniej działać i podejmować trafniejsze decyzje.

W życiu zawodowym badanie stylu myślenia FRIS® znajduje bardzo szerokie zastosowanie. Jest niezwykle przydatne na stanowisku lidera i managera, a także doradcy i specjalisty HR – m.in. pomaga zbudować wartościowy zespół i poprawić komunikację między pracownikami czy przyspiesza proces rekrutacji. Pozwala skuteczniej zarządzać zespołem i sprawniej realizować projekty biznesowe. Dzięki FRIS® możemy także rozpoznać styl myślenia naszego partnera biznesowego, co przekłada się na lepsze kontrakty i współpracę w przyszłości.