Poznaj różnice w definicjach winy umyślnej i nieumyślnej pracownika. Przykłady z życia wzięte oraz ustawowe konsekwencje!
Menu
Jesteś tu: HR na szpilkach → HR-owe Koło Ratunkowe: Wina nieumyślna i umyślna
Odpowiedzialność materialna, którą ponosi pracownik w razie wyrządzenia szkody pracodawcy została oparta na zasadzie winy. W zależności od stopnia winy przepisy Kodeksu pracy przewidują różne konsekwencje dla pracownika.
Wina pracownika może być umyślna lub nieumyślna.
Wina nieumyślna postrzegana jest najczęściej jako wynik niedbalstwa, braku odpowiedniego przygotowania, lekkomyślności pracownika, braku zachowania ostrożności lub braku przewidywania konsekwencji danych działań czy nawet wypowiedzi pracownika. Wina nieumyślna może się wiązać również z brakiem podjęcia działań, jeśli pracownik wie lub przypuszcza, że może dojść do wyrządzenia szkody.
Wina umyślna, jak sama nazwa wskazuje, polega na celowym działaniu, którego skutkiem jest wyrządzenie szkody w mieniu pracodawcy. Można mówić o winie umyślnej w sytuacji, gdy poprzez świadome działania pracownika dochodzi nie bezpośrednio do wyrządzenia szkody pracodawcy.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 7.02.2017 r., III APa 13/16 stwierdza, że przesłankami odpowiedzialności pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy w pełnym rozmiarze jest bezprawność działania i wina umyślna, jako przesłanki kwalifikowane, poza tym oczywiście zaistnienie szkody oraz związek przyczynowy między bezprawnym zachowaniem pracownika a szkodą.
Oznacza to, że pracownik musi posiadać świadomość, iż jego zachowanie może doprowadzić do powstania szkody i nie powstrzymał się od jej wyrządzenia.
Przykładami postępowania pracownika z winy umyślnej może być:
Przykładem działania pracownika z winy nieumyślnej jest np. nieuważne użytkowanie sprzętu powierzonego do wykonywania pracy, a w rezultacie jego uszkodzenie. W takim przypadku pracownik ponosi odpowiedzialność w granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda.
Jeśli dochodzi do takiej sytuacji, pracodawca ma narzędzie w postaci podstawy prawnej, aby domagać się odszkodowania, które może być ustalone w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może przekraczać kwoty 3-miesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.
Pracodawca, który poniósł szkodę, jest obowiązany wykazać wszystkie okoliczności, które uzasadniają odpowiedzialność pracownika oraz wysokość powstałej szkody.
Pracodawca powinien wziąć pod uwagę rodzaj winy jaką można przypisać pracownikowi, co nie pozostaje bez wpływu na wysokość odszkodowania.
Innym przykładem wyrządzenia szkody nieumyślnej przez pracownika jest opuszczenie miejsca pracy na krótki czas, jednak bez wymaganego zamknięcia biura na klucz z powodu braku innych osób, które mogłyby przyjąć w tym czasie potencjalnych klientów. W czasie krótkiej nieobecności pracownika dochodzi do kradzieży mienia pracodawcy, tj. laptopa służbowego. W tym przypadku pracodawca może żądać odszkodowania w wysokości obejmującej wartość utraconego sprzętu. Kwota odszkodowania nie będzie jednak mogła przekroczyć kwoty 3-miesięcznego wynagrodzenia.
Jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości. Pracodawca podejmuje decyzję czy pracownik powinien naprawić szkodę we własnym zakresie, odkupić np. uszkodzony sprzęt czy zapłacić odszkodowanie w formie pieniężnej. Pracodawca, który żąda od pracownika zapłaty odszkodowania w pełnej wysokości, jest zobowiązany do:
Przykładem sytuacji wyrządzenia szkody z winy umyślnej pracownika jest celowe zrzucenie laptopa z biurka, co grozi uszkodzeniem sprzętu firmowego. Pracownikowi zostało wręczone oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy o pracę. Pracownik po rozmowie z pracodawcą wrócił na swoje miejsce pracy i zrzucił laptopa na podłogę. Świadkami tego zdarzenia byli jego współpracownicy. Pracownik w sposób umyślny wyrządził szkodę pracodawcy. W przypadku, gdy wina jest umyślna, pracownik jest zobowiązany do naprawienia powstałej szkody w pełnej wysokości. W przypadku, gdy pracownik ponosi odpowiedzialność materialną na zasadach ogólnych, pracodawca ma obowiązek wykazać okoliczności, które uzasadniają odpowiedzialność. Do środków dowodowych można zaliczyć zeznania świadków, oględziny, przesłuchania, monitoring.
Ufam, że mój artykuł okazał się dla Ciebie pomocny. Zobacz więcej o podobnej tematyce lub zdobądź wiedzę z innych obszarów! Zdobywaj nowe kompetencje! Będzie mi bardzo miło, jeśli będziesz odwiedzać mój blog. Zapisz się na Newsletter, chcę Cię informować o zmianach i ciekawych przypadkach z obszaru prawa pracy.
Dołącz do ponad 35 000 subskrybentów i bądź na bieżąco!
Zdobywanie wiedzy i ciągły rozwój są dla Ciebie ważne? Moją misją jest edukować i dzielić się wiedzą. Zostaw komentarz i daj mi znać w rozwiązaniu jakich problemów mogę Ci jeszcze pomóc? Zainspiruj mnie do nowych treści!
Odwiedź i subskrybuj mój kanał na Youtube. Zdobywaj wiedzę jak mistrzowie! Rzetelna wiedza, przykłady, wyliczenia, wyjaśnienia oraz interpretacje zawiłych przepisów – to wszystko znajdziesz na moim kanale!
Nazywam się Monika Smulewicz. Jestem ekspertem prawa pracy. Szkolę przedsiębiorców i menedżerów w zakresie efektywnego wykorzystania prawa pracy w biznesie. Jestem autorką kompleksowego programu szkoleń online pt. "Akademia Mistrzostwa Kadrowo-Płacowego." Równocześnie prowadzę zajęcia z prawa pracy oraz naliczania wynagrodzeń na uczelniach wyższych. Moją pasją jest czas pracy, dlatego stworzyłam aplikację do planowania i rozliczania czasu pracy ePlanner.pl.
“O kadrach i płacach z pasją” to najpopularniejszy blog o tematyce kadrowo-płacowej w Polsce oraz gwarancja sprawdzonych informacji. Zostawiając swój e-mail dostaniesz nie tylko powiadomienia o nowych wpisach, lecz także dodatkowe, ekskluzywne materiały. Będę strzec Twojego adresu i zachowam go tylko dla siebie! W każdej chwili możesz zrezygnować z subskrybcji. Zapisz się!
Akademia Mistrzostwa Kadrowo-Płacowego i Zarządzania Zasobami Ludzkimi jest Placówką Kształcenia Ustawicznego, wpisaną do Rejestru Szkół i Placówek Oświatowych MEN pod numerem RSPO 273974.
Najnowsze artykuły
Posłuchaj podcastów
Kursy, które Cię zainteresują
Dziś jest najlepszy dzień, aby zacząć. Mistrzowie działają tu i teraz. Wierzę, że Ty również podejmiesz wyzwanie mistrzostwa zawodowego!
Bądźmy w kontakcie