HR Detektyw #9 – monitoring nowości i zmian

#News1 ▪️ Kogo dotyczy ochrona przed zwolnieniem – Nowe orzecznictwo Sądu Najwyższego

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, gdy:

• pracownikowi brakuje nie więcej niż czterech lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia u tego pracodawcy umożliwiłby Ci uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku,
• w czasie urlopu, zarówno urlopu wypoczynkowego, jak i bezpłatnego,
• w czasie nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych (np. podczas zwolnienia lekarskiego czy opieki nad dzieckiem); okres ochrony zależy od stażu pracy:
  • 3 miesiące, jeśli pracuje krócej niż 6 miesięcy,
  • łączny okres pobierania wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące w przypadku gdy staż jest większy niż 6 miesięcy,
• w czasie ciąży, a także w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, urlopie rodzicielskim lub wychowawczym, dotyczy to także urlopu ojcowskiego i ojca wychowującego dziecko.
• zatrudnienia młodocianych pracowników (chyba, że młodociany nie wypełnia obowiązków, które wynikają z nawiązanej umowy).

Rozwiązanie umowy jest możliwe tylko w przypadku likwidacji zakładu pracy lub ogłoszenia przez pracodawcę upadłości oraz w przypadku gdy pracownik dopuścił się przez rażących działań, np. przestępstwa z zatwierdzonym wyrokiem, utrata uprawnień do wykonywania danej pracy.

Sąd Najwyższy z 7 października 2020 r., sygn. II PK 78/19 wydał orzecznictwo korzystne dla kobiet ciężarnych, twierdząc że pracownica, która zawarła niekorzystne porozumienie zmieniające umowę o pracę, nie wiedząc, że jest w ciąży, może od niego odstąpić, powołując się na błąd (w momencie podejmowania czynności prawnej nie wiedziała o swoim stanie). Dotychczas na takie rozwiązanie ciężarne pracownice powoływały się jedynie względem czynności związanych z wypowiedzeniem lub porozumieniem rozwiązującym stosunek pracy. Sąd Najwyższy, korzystnym orzecznictwem, umożliwił zastosowanie art. 84 par. 1 k.c. również w przypadku pogorszenia warunków umowy o pracę. Oznacza to, że stosunek pracy kobiet będących w ciąży podlega ochronie również w przypadku dwustronnych porozumień zmieniających na niekorzyść warunki pracy i płacy. 

#News2 ▪️ Spadek liczby bezrobotnych w Polsce

Szacowana przez MRiPS stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w końcu września br. 6,1%, co oznacza, że od czterech miesięcy pozostaje ona na takim samym poziomie.

Kolejny miesiąc przynosi nam dobre wiadomości z rynku pracy, które napawają nas optymizmem i potwierdzają stabilizację rynku pracy. Według naszych szacunków wrzesień był drugim miesiącem z rzędu, kiedy liczba zarejestrowanych w urzędach pracy osób bezrobotnych zmniejszała się.

Minister Rodziny i Polityki Społecznej, Marlena Maląg

Liczba osób bezrobotnych we wrześniu wyniosła 1 mln 24,7 tys. osób i spadła w stosunku do sierpnia o 3,3 tys. osób.

Optymizmem napawa również fakt, że rośnie liczba ofert pracy. We wrześniu 2020 roku liczba wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych przez pracodawców do urzędów pracy wyniosła już 109,3 tys. i była o 13 tys. (o 13,5%) wyższa niż w sierpniu br.

Dzięki wprowadzeniu tarczy antykryzysowej zmiany na rynku pracy nie są tak gwałtowne, jak jeszcze prognozowano w marcu.  Poziom bezrobocia nie wzrósł drastycznie w okresie pandemii 

Minister Rodziny i Polityki Społecznej, Marlena Maląg

#News3 ▪️ Świadczenia za okres kwarantanny wliczone do okresu zasiłkowego

Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 niemożność wykonywania pracy jako niezdolność do pracy ust. 2 – nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni.

Art.8 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

Zwracamy uwagę, iż w sytuacji korzystania przez ubezpieczonego ze świadczeń chorobowych przysługujących za okres odosobnienia (bez względu na to czy wystąpiły objawy chorobowe) ZUS zaliczy okres kwarantanny do okresu zasiłkowego. Do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy – również okresy niemożności wykonywania pracy.

Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy:
1) w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
1a) wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;

Art. 6 ust. 2 Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

Prawo do zasiłku chorobowego pracownik otrzymuje dopiero po upływie tzw. okresu wyczekiwania, wynoszącego odpowiednio:

• 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, ustalanego na zasadach określonych w art. 4 ust. 2 ustawy zasiłkowej – gdy podlega temu ubezpieczeniu obowiązkowo lub 
• 90 dni wskazanego nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie,
• chyba że zachodzą okoliczności uprawniające do tego świadczenia od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego, określone w art. 4 ust. 3 ustawy zasiłkowej.

Jeśli w związku z COVID-19 ubezpieczony jest niezdolny do pracy z powodu choroby lub podlega obowiązkowej kwarantannie, przy ustalaniu okresu zasiłkowego, tak jak w każdym innym przypadku, istotne jest to, czy wcześniej korzystał ze świadczeń chorobowych, a jeżeli tak, to czy między niezdolnościami do pracy wystąpiła przerwa i ewentualnie ile dni ona wynosiła.

Brak przerwy w niezdolności do pracy skutkuje bezwzględnym zliczeniem poszczególnych jej okresów do jednego okresu zasiłkowego.

#News4 ▪️ Obowiązkowe szczepienia w zakładzie pracy

W razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych pracodawca stosuje wszelkie dostępne środki eliminujące narażenie, a jeżeli jest to niemożliwe – ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Art. 222¹ § 1 Kodeks pracy

Czy obowiązek szczepień, obciążony ryzykiem otrzymania wypowiedzenia umowy o pracę, w przypadku pracowników, którzy odmówią przyjęcia szczepionki, dotyczy wszystkich? Już odpowiadamy! Jeśli pracownik ma wykonywać pracę z narażeniem na działanie szkodliwych czynników biologicznych, pracodawca ma obowiązek, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki, zapewnić mu takie szczepienie. Wśród rodzajów prac narażających pracowników ma działanie czynników biologicznych znajdują się m.in. pracownicy zakładów produkujących żywność, osoby zatrudnione w rolnictwie czy też w jednostkach ochrony zdrowia.

Pracownik ma prawo do odmowy wykonania polecenia poddania się szczepieniu, ale musi pamiętać, że w przypadku wystąpienia choroby spowodowanej przez dany biologiczny czynnik szkodliwy, nie będą przysługiwać mu świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego:

Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadków, o których mowa w art. 3 pojęcie wypadku przy pracy, było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Art.21 ust.1 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

#News5 ▪️ Pełne oskładkowanie umów zleceń w opinii partnerów społecznych

Na łamach Dziennika Gazeta Prawna miała miejsce debata partnerów społecznych w temacie prac Rządu nad objęciem umów zlecenie obowiązkiem pełnego ich obciążenia składkami ZUS. Pisaliśmy o tym w jednym z poprzednich wydań #HR Detektywów. W ramach debaty zabrali głos m.in. przedstawiciele biznesu, NSZZ „Solidarność” oraz OPZZ. Większość rozmówców wskazuje na konieczność uregulowania obłożenia umów zlecenie dodatkową daniną, jednak w dyskusji daje się wyraźnie usłyszeć głos, że 2021 rok nie będzie najlepszym momentem na tego typu kroki ze względu na skutki gospodarcze pandemii, z którymi przedsiębiorcy będą borykać się jeszcze co najmniej przez najbliższy rok.

Jako postulaty przemawiające “za” oskładkowaniem umów zleceń wskazuje się głównie konieczność solidarnego partycypowania w systemie ubezpieczeń społecznych przez wszystkie osoby osiągające przychody z tytułu zatrudnienia, tudzież wykonywania usług, gdyż po zakończeniu aktywności zawodowej środki te wracają do świadczeniobiorców w postaci świadczeń emerytalnych. Inne przesłanki to np.:

• konieczność zapewnienia konkurencyjnych warunków na rynku pracy (koszt zatrudnienia na podstawie umowy zlecenie jest niższy, niż na podstawie umowy o pracę),
• stopień skomplikowania przepisów dot. zbiegu tytułów do ubezpieczeń,
• kryzys demograficzny i związane z tym mniejsze wpływy do SUS oraz konieczność zapewnienia zabezpieczenia emerytalnego przyszłym świadczeniobiorcom.

Krytycy obawiają się zmniejszenia wpływu do budżetu z tytułu podatków (przeniesienie zatrudnienia do “szarej strefy”). Wskazują również na konieczność dostosowania warunków zawartych już umów zlecenie do nowych wymogów prawnych oraz frustrację społeczną, którą z pewnością wywoła zmniejszenie kwot netto otrzymywanych przez zleceniobiorców.

Jako rozwiązania towarzyszące wprowadzeniu dodatkowego obciążenia wymienia się konieczność jednoczesnego obniżenie tzw. klina podatkowego, który (względem zwiększenia kosztów pracy) zadziałałaby pozytywnie na wzrost gospodarczy oraz dostosowanie wysokości kosztów uzyskania przychodu, co z kolei skutkowałoby swego rodzaju ulgą podatkową, która doraźnie wsparłaby najmniej zarabiających.

#News6 ▪️ ZUS przejmie obowiązki księgowej? Nowa usługa w ZUS w ciągu trzech lat

Zakład Ubezpieczeń Społecznych planuje zdjąć z przedsiębiorców i pracodawców obowiązki związane z rozliczaniem składek. 

„Chcemy zredukować biurokrację i ułatwić prowadzenie biznesu. Po wprowadzeniu reformy, rozliczenia z ZUS będą zabierały minimum czasu i nie będą wymagały zaawansowanej wiedzy. Zakład weźmie na siebie odpowiedzialność związaną z rozliczaniem składek. Dzięki temu zapobiegniemy błędom m.in. w kwestii ustalania podstawy wymiaru składek. Przedsiębiorcy będą mieli pewność co do swoich rozliczeń. Ponadto wprowadzenie reformy pozytywnie wpłynie na jakość danych zgromadzonych na kontach płatników i ubezpieczonych w ZUS. Pozwoli to szybciej przyznawać zasiłki, emerytury i renty z uwagi na mniejszą liczbę postępowań wyjaśniających.”

Prof. Gertruda Uścińska, Prezes ZUS

Według założeń ZUS, po wprowadzeniu zmian, przedsiębiorcy będą jedynie potwierdzać całą operację związaną z rozliczeniem, podobnie jak w przypadku funkcjonujących obecnie zeznań podatkowych. Zaproponowane rozwiązanie stanowi przyjęty przez Zarząd ZUS plan w zakresie kluczowych projektów w procesie transformacji systemu zabezpieczenia społecznego.

#News7 ▪️ Chcę zostać HR Detektywem!

Dołącz do ekipy poszukiwaczy ciekawostek ze świata prawa pracy, wynagrodzeń i zasiłków! Czy Twoją tajną mocą jest śledzenie nowości w orzecznictwie i zmian w obowiązujących przepisach? A może z uporem maniaka śledzisz prace toczące się w rządowych instytucjach?

#News8 ▪️ Akademia Mistrzostwa Kadrowo-Płacowego z certyfikatem MEN

13-go października rozpoczynamy jubileuszową, X edycję Akademii Mistrzostwa Kadrowo-Płacowego, czyli opracowany przeze mnie 9-miesięczny program dydaktyczny, który obejmuje kursy z dziedziny prawa pracy (w tym czasu pracy), naliczania wynagrodzeń i zasiłków z ubezpieczenia społecznego, procedur RODO oraz narzędzia MS Excel.

Akademia jest placówką oświatową rekomendowaną przez MEN, dlatego Absolwenci kursów którzy ukończą Akademię z wynikiem pozytywnym, otrzymują certyfikaty wystawiane na drukach Ministerstwa Edukacji Narodowej, wydawane na podstawie § 22 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 marca 2019 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. poz. 652).