Placówka oświatowa Eduwersum

Najbardziej obszerne w wiedzę z naszych produktów online

Najedź kursorem, na któryś z naszych programów.

Start: 10 październik 2023

9–miesięczny program rozwoju zawodowego

Urlop wypoczynkowy wg Kodeksu pracy

Urlop wypoczynkowy, w świetle tegorocznych wydarzeń, wzbudza wiele emocji, a nawet kontrowersji. W projekcie tzw. "Tarczy 4.0" pochylił się nad nim ustawodawca, proponując jednostronne (decyzją pracodawcy) wyznaczanie terminu urlopu pracownika. Pochyliła się nad nim Państwowa Inspekcja Pracy, która powołując się na wyrok Sądu Najwyższego z 2005 roku sugeruje, że pracodawca ma prawy wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy. Pochylają się nad nim również pracodawcy, którzy w wykorzystaniu urlopów wypoczynkowych widzą rozwiązanie przyczyniające się do zmniejszenia rezerw urlopowych i tym samym poprawę nadszarpniętego wyniku finansowego. Przeczytaj, co o urlopie wypoczynkowym stanowi Kodeks Pracy. Na chwilę obecną, oprócz tzw. rozporządzenia urlopowego, to główne źródło prawa w zakresie urlopów wypoczynkowych.

Autor publikacji:
Monika Smulewicz HR na Szpilkach i Eduwersum

Założycielka i CEO

Data publikacji:
9 czerwca 2020

Kodeks pracy o urlopie wypoczynkowym

Prawo do urlopu wypoczynkowego jest jednym z podstawowych uprawnień pracowniczych. Jest ono zagwarantowane nie tylko w Kodeksie pracy (art. 152 § 1), ale również w samej Konstytucji (art. 66 ust. 2). Urlop wypoczynkowy jest okresem, w którym pracownik nie świadczy pracy, jednak zachowuje prawo do wynagrodzenia (art. 172 K.p.):

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu; w przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy.

Zgodnie z art. 152 § 1 K.p. pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni – w zależności od stażu pracy). Na wniosek pracownika może on zostać podzielony, ale ważnym aspektem jest, że część wypoczynku musi trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych, wliczając w ten okres weekendy i święta (art. 162 K.p.):

Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Prawa do urlopu nie można się zrzec (pracownik nie może zrezygnować z urlopu wypoczynkowego), ani też przenieść go na osobę trzecią. Stanowi o tym art. 152 § 2 K.p.

Plan urlopów

Plan urlopów jest dokumentem, w którym uwzględnia się wszystkie urlopy wypoczynkowe przewidziane u pracodawcy w danym roku kalendarzowym, w tym:

  • urlop bieżący, do którego pracownik nabywa prawo z początkiem roku kalendarzowego (art. 152 § 1 K.p.),
  • pierwszy urlop w karierze zawodowej tzw. z tytułu „pierwszej pracy” – do którego pracownik nabywa prawo w trakcie roku w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego po przepracowaniu roku, za każdy kolejny miesiąc pracy (art. 153 K.p.),
  • urlop uzupełniający (art. 158 K.p.),
  • urlop niewykorzystany w latach poprzednich tzw. urlop zaległy (art. 168 K.p.).

Pracodawca, niezależnie od liczby zatrudnianych pracowników, ma obowiązek tworzenia planu urlopów. Zgodnie z art. 163 § 11 K.p. obowiązek ustalania planu urlopów nie dotyczy pracodawców, u których:

  • nie działa zakładowa organizacja związkowa – pracodawca sam może zrezygnować z planowania urlopów,
  • działająca organizacja związkowa wyraziła zgodę na brak planu urlopów.

Warto wiedzieć, że wskazane jest, aby plan urlopów był przechowywany w firmie przez okres 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, a to ze względu na okres przedawnienia ewentualnych roszczeń pracowniczych, o których mowa w art. 291 K.p.

Wniosek o urlop wypoczynkowy

W powyższych przypadkach pracodawca opracowuje plan urlopów w oparciu o wnioski pracowników. Nie jest on jednak zobligowany do akceptacji każdego wniosku. Wyjątkiem są sytuacje, gdy pracownik:

  • wnioskuje o urlop wypoczynkowy bezpośrednio po urlopie macierzyńskim (art. 163 § 3 K.p.),
  • zamierza skorzystać z urlopu „na żądanie” – do 4 dni w roku kalendarzowym (art. 167(2) K.p.),
  • jest młodocianym pracownikiem, który nie nabył prawa do urlopu. Pracodawca, może wówczas na jego wniosek, udzielić zaliczkowo urlopu na okres ferii szkolnych (art. 205 § 3 K.p.).

Podanie planu urlopów do wiadomości pracowników następuje w sposób przyjęty u danego pracodawcy (art. 163 § 2 K.p.). Może to nastąpić poprzez obwieszczenie słowne, wywieszenie na tablicy ogłoszeń, intranet, itp.

Termin sporządzenia planu urlopów wynika z regulacji wewnątrzzakładowych – regulaminu pracy lub układu zbiorowego pracy.

Z chwilą podania do wiadomości, plan urlopów staje się wiążący zarówno dla pracodawcy jak i pracownika. Jeżeli plan urlopów, został podany do wiadomości pracownika co najmniej na miesiąc przed rozpoczęciem urlopu, nie jest już konieczne oddzielne zawiadomienie pracownika o terminie urlopu wypoczynkowego.

Termin urlopu wypoczynkowego

Zgodnie z art. 161 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo i w tym roku powinien on zostać wykorzystany.

Pracownik powinien wykorzystać urlop najpóźniej do 30 września następnego roku, wtedy też będzie już traktowany jako urlop zaległy. Więcej na temat urlopu zaległego możesz dowiedzieć się z mojego podcastu.

Zobacz podcast na temat urlopu zaległego

Zgodnie z obowiązującą obecnie doktryną, pracodawca może jednostronnie narzucić termin wykorzystania urlopu, jednak tylko w dwóch przypadkach:

  • w okresie wypowiedzenia umowy o pracę – art. 167 (1) K.p.
  • do końca września następnego roku kalendarzowego, następującego po roku, w którym pracownik nabył prawo do urlopu – w odniesieniu do urlopu niewykorzystanego

Pracodawca musi pamiętać, że nieudzielenie urlopu i nieprzestrzeganie przepisów w tym zakresie, podlega karze grzywny.

Kto wbrew obowiązkowi nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniża wymiar tego urlopu, podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.

Autor publikacji:
Monika Smulewicz HR na Szpilkach i Eduwersum

Założycielka i CEO

Akademia Mistrzostwa Płacowego

  • Start: 5.11.2024
  • 4 miesiące / pakiet kursów
2750 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Mistrzostwa Kadrowo-Płacowego

  • Start: 17.10.2024
  • 6 miesięcy
3997 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Mistrzostwa Kadrowego

  • Start: 17.10.2024
  • 3 miesiące
2750 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Profesjonalisty HR SP

  • Start: 17.10.2024
  • 9 miesięcy / pakiet kursów
8000 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Mistrzostwa Płacowego

  • Start: 5.11.2024
  • 4 miesiące / pakiet kursów
2750 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Mistrzostwa Kadrowego

  • Start: 17.10.2024
  • 3 miesiące
2750 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Mistrzostwa Kadrowo-Płacowego

  • Start: 17.10.2024
  • 6 miesięcy
3997 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Prawa Pracy dla wymagających

  • Start: 19.02.2025
  • 3 miesiące
3500 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Kalkulacji Wynagrodzeńdla wymagających

  • Start: 6.11.2024
  • 3 miesiące
4000 PLN

Możliwość płatności w transzach

dla wymagających

Akademia Inspektora Ochrony Danych

  • Start: 26.09.2024
  • 4 miesiące
4305 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Zatrudniania Cudzoziemców

  • Start: 18.11.2024
  • 3 miesiące
4305 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź
Newsletter

Zostawienie adresu email jest równoznaczne ze zgodą na otrzymywanie ode mnie wiadomości i z akceptacją naszej Polityki Prywatności.

Polityka prywatności
Dziękujemy!

Nasze ostatnie wpisy na blogu

Zobacz kursy, szkolenia i programy rozwoju zawodowego organizowane przez Eduwersum

Eduwersum Collegium Rozwoju HR (dawniej: Akademia Mistrzostwa Kadrowo-Płacowego i Zarządzania Zasobami Ludzkimi) - lider na rynku nowoczesnych szkoleń online z dziedziny tzw. twardego i miękkiego HR

Akademia Mistrzostwa Płacowego

  • Start: 5.11.2024
  • 4 miesiące / pakiet kursów
2750 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Mistrzostwa Kadrowo-Płacowego

  • Start: 17.10.2024
  • 6 miesięcy
3997 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Mistrzostwa Kadrowego

  • Start: 17.10.2024
  • 3 miesiące
2750 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Profesjonalisty HR SP

  • Start: 17.10.2024
  • 9 miesięcy / pakiet kursów
8000 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Mistrzostwa Płacowego

  • Start: 5.11.2024
  • 4 miesiące / pakiet kursów
2750 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Mistrzostwa Kadrowego

  • Start: 17.10.2024
  • 3 miesiące
2750 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Mistrzostwa Kadrowo-Płacowego

  • Start: 17.10.2024
  • 6 miesięcy
3997 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Prawa Pracy dla wymagających

  • Start: 19.02.2025
  • 3 miesiące
3500 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Kalkulacji Wynagrodzeńdla wymagających

  • Start: 6.11.2024
  • 3 miesiące
4000 PLN

Możliwość płatności w transzach

dla wymagających

Akademia Inspektora Ochrony Danych

  • Start: 26.09.2024
  • 4 miesiące
4305 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

Akademia Zatrudniania Cudzoziemców

  • Start: 18.11.2024
  • 3 miesiące
4305 PLN

Możliwość płatności w transzach

Sprawdź

To nowoczesny projekt edukacyjny, oferujący specjalistyczną wiedzę i doświadczenie z obszaru prawa pracy, kalkulacji wynagrodzeń oraz zarządzania procesami kadrowo-płacowymi i HR w dynamicznie rozwijających się przedsiębiorstwach.

  • Certyfikowane szkolenia online i stacjonarne
  • Programy rozwoju zawodowego dla początkujących, specjalistów i menedżerów
  • Zaświadczenia MEiN (Eduwersum jest placówką oświatową)
  • Wysokie standardy potwierdzone ISO 9001

Metoda kształcenia oparta jest o praktykę i własne doświadczenie Uczestników. Wierzymy, że tylko uczenie się przez doświadczenie daje gwarancję zdobycia wiedzy.