Wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika – wzór PDF z omówieniem, obowiązki pracodawcy, Kodeks pracy

Kiedy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę bez okresu wypowiedzenia?

Istnieje kilka sposobów rozwiązywania umów o pracę. Rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić wskutek porozumienia stron, wypowiedzenia albo rozwiązania bez wypowiedzenia. Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika jest jednym z najbardziej nieprzyjemnych sytuacji zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy.

Zasadnicza różnica między zwolnieniem dyscyplinarnym a innym rodzajem zwolnienia polega na tym, że zwolnienie dyscyplinarne odnosi skutek natychmiastowy, tj. już z chwilą złożenia oświadczenia pracownikowi. Jest zatem bardzo dotkliwym dla pracownika sposobem zakończenia stosunku pracy. 

Jakie warunki muszą być spełnione, aby pracodawca mógł rozwiązać umowę o pracę bez okresu wypowiedzenia?

Zgodnie z art. 52 § 1 Kodeksu pracy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

• ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
• popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
• zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku (np. utrata prawa jazdy, które jest niezbędne do wykonywania obowiązków pracowniczych).

Do ciężkich naruszeń podstawowych obowiązków pracowniczych zgodnie z orzecznictwem sądowym należą:

• przebywanie w miejscu i w czasie pracy w stanie nietrzeźwości,
• stałe i nieuzasadnione zaprzestanie przez pracownika wykonywania obowiązków służbowych zawartych w umowie o pracę tzw. porzucenie pracy,
• przywłaszczenie lub zniszczenie mienia pracodawcy,
• zakłócanie spokoju i porządku w miejscu pracy.

Rozwiązanie umowy o pracę w trybie natychmiastowym z winy pracownika

Przestępstwo stanowiące powód zwolnienia dyscyplinarnego musi być oczywiste lub zostać stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu. Przestępstwo jest oczywiste gdy pracownik zostanie przyłapany na gorącym uczynku. Należy pamiętać, że pracodawca jest ograniczony czasowo w kwestii rozwiązania umowy o pracę w tym trybie. 

Zgodnie z art. 52 § 2 Kodeksu pracy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

W każdym z powyższych przypadków, umowa formalnie musi zostać rozwiązana przez pracodawcę na piśmie. Zgodnie z art. 30 § 3 Kodeksu pracy pracodawca powinien rozwiązać umowę poprzez oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Natychmiast i bez wypowiedzenia można zwolnić osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Nie liczy się typ umowy, czyli to, czy pracujesz na cały czy na część etatu. Nie jest też istotne czy umowa zawarta jest na czas określony, nieokreślony czy na okres próbny.

Jakie elementy powinno zawierać wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia?

Oświadczenie powinno zawierać następujące elementy:

• miejscowość i datę,
• dane pracodawcy i pracownika,
• datę zawarcia umowy,
• konkretną i sprawdzalną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia,
• podpis jako pracodawcy,
• pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do Sądu Pracy.

Jakie prawa przysługują pracownikowi w celu ochrony przed rozwiązaniem umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia?

Zgodnie z art. 264 kodeksu pracy pracownikowi przysługuje możliwość odwołanie się do sądu pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę. Jeśli pracownik dowiedzie swoich racji, sąd może zdecydować o przywróceniu go do pracy na to samo lub równoległe stanowisko, a pracodawca będzie musiał wykonać ten wyrok. 

Czy pracownik może zwolnić się z pracy z dnia na dzień bez zachowania okresu wypowiedzenia? Co grozi za odejście z pracy z dnia na dzień?

“Porzucenie pracy” to potoczne określenie, które nie funkcjonuje w przepisach prawa pracy. To sytuacja, w której pracownik nie stawia się w miejscu pracy i nie informuje o przyczynie swojej nieobecności.

Niestawienie się pracownika w miejscu pracy, zwłaszcza bez wskazania powodu usprawiedliwiającego nieobecność w pracy, jest wystarczającą przyczyną, aby zastosować wobec pracownika, tzw. zwolnienie dyscyplinarne.

Zwolnienie dyscyplinarne, to w praktyce zastosowanie trybu rozwiązania umowy o pracę przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia). W tym przypadku rozwiązanie umowy następuje wskutek oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy z winy pracownika.

Aby rozwiązanie umowy o pracę w tym trybie było skuteczne, konieczne jest zastosowanie wytycznych wskazanych przepisami Kodeksu pracy.

Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym?

Zgodnie z art. art. 55 § 1(1) Kodeksu pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia w sytuacji, gdy pracodawca dopuścił się wobec niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków. Poprzez określenie “ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków” rozumiemy zaniechania i działania bezprawne z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, polegające na niedopełnieniu podstawowych obowiązków objętych treścią stosunku pracy i niosące zagrożenia dla istotnych interesów pracownika. Taką sytuacją będzie np. niewypłacanie przez pracodawcę wynagrodzenia. 

Czy można rozwiązać umowę o pracę na mocy porozumienia stron? Alternatywa dla pracownika, który chce odejść z pracy z dnia na dzień

Jeśli pracownik chce odejść z pracy natychmiast, bez zachowania okresu wypowiedzenia, warto omówić wspólne warunki. Nie warto palić mostów. Wola rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron powinna zostać udokumentowana poprzez sporządzenie odpowiedniego dokumentu w formie pisemnej z wyraźnym podaniem terminu, w którym ma ono nastąpić.

Oświadczenia woli nie mogą być obarczone jedną z wad powodującą w konsekwencji ich nieważność (błąd, podstęp, groźba, pozorność, stan wyłączający świadome lub swobodne podjęcie decyzji).

W razie złożenia przez pracownika bądź pracodawcę oświadczenia woli dla pozoru lub w stanie wyłączającym świadome bądź swobodne podjęcie decyzji, czynność prawna jest z mocy prawa nieważna – a więc nie wywołuje żadnych skutków – umowa nie rozwiązuje się.

Praktyczny przykład: Chcę odejść z pracy, ponieważ otrzymałem lepszą ofertę. Czy mogę zwolnić się z pracy z dnia na dzień?

Pracodawca zatrudnia pracownika na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 01.01.2016 r. na stanowisku kierownika zmiany. W dniu 05.05.2024 r. pracownik zgłasza do pracodawcy wniosek o zakończenie stosunku pracy, argumentując to otrzymaniem atrakcyjnej ofert pracy w innej firmie. Pracodawca akceptuje decyzję pracownika i nie zamierza utrudniać zatrudnionemu odejścia. W opisanym przypadku pracodawca i pracownik mogą rozwiązać umowę o pracę na mocy porozumienia stron. Porozumienie powinno zostać zawarte w formie pisemnej.

FAQ: Wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia

Kiedy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę bez okresu wypowiedzenia?

Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez okresu wypowiedzenia, gdy pracownik:

• Ciężko naruszy podstawowe obowiązki pracownicze.
• Popełni przestępstwo, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie na danym stanowisku.
• Zawinie utratę uprawnień koniecznych do wykonywania pracy (np. utrata prawa jazdy).

Jakie przykłady stanowią ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych?

Do ciężkich naruszeń należą:

• Przebywanie w stanie nietrzeźwości w pracy.
• Porzucenie pracy (stałe i nieuzasadnione zaprzestanie wykonywania obowiązków).
• Przywłaszczenie lub zniszczenie mienia pracodawcy.
• Zakłócanie spokoju i porządku w miejscu pracy.

Jakie warunki formalne musi spełniać wypowiedzenie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia?

Wypowiedzenie powinno zawierać:

• Miejscowość i datę.
• Dane pracodawcy i pracownika.
• Datę zawarcia umowy.
• Konkretną i sprawdzalną przyczynę rozwiązania umowy.
• Podpis pracodawcy.
• Pouczenie o prawie pracownika do odwołania się do Sądu Pracy.

Co powinien zrobić pracownik, gdy otrzyma wypowiedzenie bez okresu wypowiedzenia?

Pracownik ma prawo odwołać się do sądu pracy w ciągu 21 dni od doręczenia wypowiedzenia. Sąd może przywrócić pracownika do pracy lub zasądzić odszkodowanie.

Czy mogę rozwiązać umowę o pracę bez okresu wypowiedzenia?

Tak, pracownik może to zrobić, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia obowiązków, np. nie wypłaca wynagrodzenia.

Co grozi pracownikowi za porzucenie pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia?

Porzucenie pracy bez powiadomienia pracodawcy może skutkować zwolnieniem dyscyplinarnym, czyli rozwiązaniem umowy z winy pracownika bez okresu wypowiedzenia. Pracownik ponosi konsekwencje nie tylko wizerunkowe, ale również finansowe. Pozbawia się w takiej sytuacji m.in. wynagrodzenia za nieprzepracowaną część miesiąca.

Czy istnieje ograniczenie czasowe dla pracodawcy na zwolnienie dyscyplinarne?

Tak, pracodawca musi podjąć decyzję o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia w ciągu 1 miesiąca od uzyskania informacji o zdarzeniu uzasadniającym taką decyzję.