HR Detektywi #86 Ładowanie samochodów elektrycznych, renta wdowia, emerytury stażowe, obowiązki pracodawców!

News 1: Emerytury stażowe w Sejmie. Dwa projekty, na które w budżecie nie ma środków

Wczoraj w Sejmie (08.02.2024) odbyło się pierwsze czytanie dwóch projektów ustaw dot. emerytur stażowych. Rozwiązanie ma polegać na wprowadzeniu do systemu emerytur, które przysługiwać będą z tytułu osiągniętego okresu składkowego, czyli właśnie emerytury stażowej. Objąć ma osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które osiągnęły okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Idea polega na tym, by wesprzeć osoby wyeksploatowane długim stażem pracy, które nie są w stanie kontynuować pracy do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego.  

Jak wskazuje badanie Przyszłość systemu emerytalnego i sprawiedliwe rozwiązania. Raport z badań przeprowadzone przez Centrum im. Ignacego Daszyńskiego, takie rozwiązanie popiera 76% osób. Wstępne szacunki podają, że emerytury stażowe kosztować będą Fundusz Ubezpieczeń Społecznych ok. 13 mld zł rocznie. 

Eksperci podkreślają, że uwzględnianie okresu nieskładkowego ustawia cały projekt w sprzeczności z jego główną ideą, czyli wsparciem osób znacznie obciążonych wykonywaną pracą. Przyznawanie emerytur stażowych osobom, które realnie nie wykonywały pracy w okresie determinującym przyznanie świadczenia poddawane jest w wątpliwość i wymaga głębszej analizy projektu.

News 2: Do końca lutego czas na wystawienie zaświadczeń dla zatrudnionych emerytów i rencistów  

Do 28-go lutego pracodawcy i zleceniodawcy zobowiązani są do sporządzania zaświadczeń, które potwierdzają przychód uzyskany z tytułu umów o pracę oraz umów zlecenie przez emerytów i rencistów. Obowiązek ten reguluje art. 41 ust. 8 ustawy o SUS. Na podstawie zaświadczenia ZUS zrewiduje, czy nie doszło do przekroczenia kwot granicznych, które regulują zmniejszenie lub zawieszenie wypłaty z tytułu emerytury, emerytury pomostowej lub renty (w tym w związku z wypadkiem przy pracy).  

Konsekwencje zależą od wysokości przychodu uzyskanego przez pracującego emeryta lub rencistę, od którego były odprowadzane obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne. Świadczenie może zostać pomniejszona lub zawieszone, w zależności od poziomu osiągniętych przychodów.  

Jakie dane wykazać w zaświadczeniu? Oto praktyczne wskazówki: 

• kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osiągnięta w 2023 roku (wg faktycznych dat wypłaty, stąd wynagrodzenie za grudzień 2023 wypłacone w styczniu 2024 nie zostanie uwzględnione w zaświadczeniu za 2023 rok); wykazać należy je w łącznej wysokości oraz w rozbiciu na miesiące,
• Numer emerytury lub renty (o ile znamy), 
• Dane płatnika,
• Dane ubezpieczonego.

Na mocy art. 127 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach, pracujący pracownik pobierający świadczenia, zobowiązany jest do poinformowania organu o dodatkowych zarobkach. Służy do tego druk ZUS EROP.  

Od 1 grudnia 2023 roku do 29 lutego 2024 roku kwoty limitu przychodów, które nie spowodują zmian w wysokości rent i emerytur wynoszą odpowiednio: 

• 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za III kwartał 2023 r. wynosi 5036,50 zł – przychody powyżej tej kwoty wpłyną na zmniejszenie emerytury/renty 
• 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za III kwartał 2023 r. wynosi 9353,50 zł – przychody powyżej tej kwoty będą oznaczać zawieszenie emerytury/renty 

News 3: Dopłata roczna do PPK w 2024 roku. Kto dostanie bonus za oszczędzanie? 

Jeśli w 2024 roku zgromadzisz na swoim rachunku PPK wpłaty w łącznej wysokości co najmniej 890,82 zł, otrzymasz dopłatę roczną wynoszącą 240 zł. Bonus za oszczędzanie w PPK finansuje budżet państwa. W przypadku osób, które korzystają z obniżenia wpłaty podstawowej warunkiem otrzymania dopłaty jest co najmniej 222,71 zł (890,82 x 25%). Skąd te wartości? Wynikają one z ustawy o PPK. Limit wpłat warunkujący otrzymanie dopłaty to 3,5% kwoty równej 6-krotności minimalnego wynagrodzenia:

890,82 zł = 6 x 4242 zł x 3,5%  

Pod uwagę bierzemy minimalne wynagrodzenie obowiązujące w pierwszym półroczu – Ministerstwo Rozwoju i Technologii potwierdziło to w oficjalnym stanowisku.  

Przypomnijmy, że uczestnicy PPK, czyli Pracowniczych Planów Kapitałowych otrzymują również wpłatę powitalną w wysokości 250 zł “na start” finansowaną przez budżet państwa. Kiedy dopłata pojawi się na koncie uczestnika PPK? Podpowiadamy, gdyż warto przygotować się na potencjalne pytania od pracowników i zleceniobiorców objętych programem. Zgodnie z art. 34 ustawy o PPK dopłaty ewidencjonowane są na rachunkach uczestników do 15 kwietnia roku następującego po roku kalendarzowym za który przysługuje bonus. 

News 4: Pracodawca nie wystawił mi PIT-11. Co dalej? 

Pracodawca ma ustawowy obowiązek przekazania rocznej informacji podatkowej do urzędu skarbowego w terminie do końca stycznia, zaś podatnikowi – do końca lutego, roku następującego po roku podatkowym. Dokument dostarczyć można elektronicznie, po podpisaniu go podpisem kwalifikowanym, lub tradycyjnie – pocztą.  

Osoba, które nie otrzymała PIT-11, nie jest w żaden sposób usprawiedliwiona czy zwolniona z obowiązku rocznego rozliczenia podatku za pomocą PIT-36 czy PIT-37. W takim przypadku rozliczyć musimy się samodzielnie – zachowując ustawowy termin! W tym celu niezbędne będą dane, które pozyskać można z platformy ZUS PUE lub dokumentów, takich jak ZUS RMUA czy pasków płacowych. 

Uwaga! Umowy zlecenia i o dzieło, które nie przekraczają kwoty 200,00 zł, nie powodują obowiązku wykazania w informacji PIT-11, a co za tym idzie, PIT-36 i PIT-37. 

Może zdarzyć się, że brak informacji podatkowej spowodowany był problemami technicznymi lub innego rodzaju przeszkodami niezależnymi od pracodawcy. Warto wziąć pod uwagę taką możliwość i w pierwszej kolejności skontaktować się z firmą. Pracodawca może wystawić kopię dokumentu, która w zupełności wystarczy do wypełnienia obowiązku podatkowego. Od 15 lutego Ministerstwo Finansów uruchomi usługę Twój e-PIT – wtedy też będzie można spróbować odnaleźć PIT-11 w systemie informatycznym resortu finansów. Termin rozliczenia podatkowego za 2023 rok mija 30 kwietnia br. 

News 5: Samochody elektryczne? Dla KIS to bez znaczenia…

Samochody elektryczne na stałe wpisały się w krajobraz drogowy w naszym kraju. Ich użytkownicy to nie tylko osoby prywatne, ale także coraz częściej firmy. A firmy to pracodawcy, którzy udostępniają te samochody, ale także inne pojazdy z napędem elektrycznym, do użytku służbowego swoim pracownikom. Niektórzy z nich użytkują je także do celów niezwiązanych z pracą.  

Ze względu na wciąż niezbyt dobrze rozwiniętą sieć stacji ładowania pojazdów elektrycznych pracownicy często korzystają z ładowarek, które znajdują się w ich miejscach zamieszkania. Pojawia się zatem problem kosztów jakie ponoszą pracownicy (rachunki za energię elektryczną) i ich rekompensowania przez pracodawcę.

Kwestie związane z rozliczeniem użytkowania przez pracowników samochodów służbowych, także do celów prywatnych, zostały wprost uregulowane w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rozliczenie następuje w formie doliczenia do przychodu zatrudnionego miesięcznego ryczałtu, którego wysokość (250 lub 400 zł) zależy od mocy silnika (lub rodzaju napędu) i deklaracji pracownika dotyczącej okresu użytkowania pojazdu w danym miesiącu. Wątpliwości budziła kwestia tego, czy w ryczałcie zawarte są koszty paliwa, które finansuje pracodawca. Jednak te zostały ostatecznie rozwiane przez sądy administracyjne, które uznały, na korzyść pracowników, że kwota ryczałtu zawiera także koszty paliwa, i nie trzeba ich dodatkowo wyceniać celem doliczenia ich do przychodu użytkownika. 

Orzeczenia dotyczyły jednak samochodów z napędem spalinowym, a nie elektrycznym, dlatego do Krajowej Izby Skarbowej zaczęły trafiać pytania od pracodawców udostępniających elektryki swoim pracownikom, czy powołane zasady mogą być zastosowane także do pojazdów elektrycznych. W szczególności zwracano uwagę za zwracane pracownikom koszty ładowania elektryków w miejscu zamieszkania. KIS odniosła się do tych zapytań i w interpretacji indywidualnej zajęła stanowisko, z którego wynika, że interpretacja ogólna Ministerstwa Finansów, zgodnie z którą zryczałtowana kwota przychodu obejmuje ponoszone przez pracodawcę koszty związane z utrzymaniem i ogólnym użytkowaniem samochodu, w tym koszty paliwa, może być bez przeszkód zastosowana także do samochodów elektrycznych. Nie ma bowiem znaczenia, czy paliwem jest benzyna, olej napędowy czy prąd elektryczny. Tym samym zwrot kosztów ładowania z prywatnych źródeł dokonywany przez pracodawcę nie stanowi dodatkowego przychodu dla pracownika, nawet jeżeli pojazd jest wykorzystywany także do celów prywatnych. 

News 6: Renta wdowia – gdy koszty życia nie maleją wraz z utratą współmałżonka

W dniu 7 lutego Sejm rozpoczął prace nad obywatelskim projektem ustawy o emeryturach i rentach z FUS dotyczącym tzw. renty wdowiej. Chodzi o wprowadzenie rozwiązania, które przyznawałoby osobie, która jest uprawniona do renty rodzinnej (także wojskowej, policyjnej lub rolniczej) z tytułu bycia wdową lub wdowcem oraz innego świadczenia emerytalno-rentowego, możliwość połączenia tych dwóch uprawnień.

Projekt przewiduje dwa warianty, do wyboru przez uprawnionego. W pierwszym wariancie osobie uprawnionej wypłacana byłaby renta rodzinna oraz 50% emerytury (emerytury rolniczej, wojskowej, policyjnej, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, renty z tytułu niezdolności do pracy, wojskowej lub policyjnej renty inwalidzkiej). W drugim wariancie uprawniony pobierałby 50% renty rodzinnej oraz pełne świadczenie emerytalno-rentowe. Oznacza to, że owdowiała osoba otrzymywałaby pełną rentę rodzinną i 50% świadczenia pobieranego przez zmarłego współmałżonka lub odwrotnie: 50% renty rodzinnej i pełne świadczenie po zmarłym małżonku, w zależności od tego, który wariant będzie bardziej korzystny. Projekt ustawy przewiduje, że uprawnieniem tym objęte będą nie tylko osoby ubezpieczone i pobierające świadczenia z ZUS, ale także w KRUS czy w mundurowych instytucjach zabezpieczenia emerytalnego. Projektowane przepisy przewidują górną granicę wypłacanego świadczenia ustaloną na poziomie trzykrotności średniej emerytury. Gdyby przyjąć wartości z roku 2023 to maksymalna wysokość renty wdowiej wynosiłaby ok. 10 tys. zł.  

Obecnie funkcjonujące rozwiązania pozwalają na pobieranie tylko jednego ze świadczeń, albo renty rodzinnej albo emerytury, zwykle tego które jest wyższe.  

Projektodawcy uzasadniają potrzebę wprowadzenia takiego rozwiązania tym, że gdy wdowiec/wdowa tracą współmałżonka, nie oznacza to wcale obniżenia kosztów utrzymania o połowę, ponieważ niektóre ze obciążeń pozostają w tej samej wysokości albo ulegają tylko nieznacznemu zmniejszeniu (np. koszty mieszkania). Wtedy jedna osoba musi pokryć wydatki, które wcześniej ponoszone były wspólnie ze świadczeń dwóch osób.