Jak powstaje prawo w Polsce?

Autorem artykułu jest Adwokat Łukasz Łukaszewski >

Źródła prawa

Chociaż dopiero w ostatnich latach Konstytucja zyskała nieco popularności, niestety raczej jako symbol określonych poglądów, aniżeli bezpośredni regulator naszej codzienności, niewiele osób wie, iż to właśnie tam zdefiniowano sposób, w jaki powstaje w Polsce prawo. Kluczowe znaczenie dla określenie powyższego ma art. 87 Konstytucji RP:

1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego”Art. 87 Źródła prawa powszechnie obowiązującego
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 87 Źródła prawa powszechnie obowiązującego
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Ustawy i rozporządzenia

Z powyższego wynika, iż prawo powszechnie obowiązujące, może powstawać w drodze: ustaw, rozporządzeń ratyfikowanych oraz umów międzynarodowych. Tak przyjęte przepisy obowiązują nas wszystkich.

Uważny Czytelnik zada sobie teraz pytanie: „A gdzie są kodeksy?”. I tak postawione pytanie jest z całą pewnością słuszne. Większość przepisów regulujących prawne funkcjonowanie społeczeństwa, zamieszczona została w kodeksach: karnym, cywilnym, pracy, rodzinnym i opiekuńczym itd. Zatem dlaczego nie wymienia ich Konstytucja? Powód jest prosty, Kodeksy to specyficznie nazwane Ustawy.

Akty prawa miejscowego

Natomiast tzw. akty prawa miejscowego także mają charakter powszechny, tj. dotyczą wszystkich, jednak ich działanie ograniczone jest do obszaru właściwości organu, który je wydał. Przykładem może być Uchwała Rady Gminy, taki akt obowiązuje na terenie Gminy, której Rada go wydała.

Pewnym zabezpieczeniem dla porządku prawnego, jest wymóg, aby akty prawa miejscowego posiadały stosowne upoważnienie ustawowe. Oznacza to, że akt prawa miejscowego może zostać wydany i normować określoną materię tylko, jeżeli organ go wydający został w ustawie upoważniony do wydania aktu regulującego określoną materię. Powyższe można sobie wyobrazić w ten sposób, że dla tworzenia prawa, co do zasady, przewidziano formę ustawy, natomiast tam, gdzie materia tego wymaga, szczegóły zostawia się do uregulowania władzom lokalnym.