Lista zmian po zniesieniu stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego – pobierz bezpłatnie

Aktualizacja 16.06.2023: Na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r., Dziennik Ustaw 2023 poz. 1118, odwołany został stan zagrożenia epidemicznego oraz związane z nim ograniczenia, nakazy i zakazy

Aktualizacja 27.12.2022: Stan zagrożenia epidemicznego (obowiązywania aktualnych ograniczeń i zakazów) przedłużony został do dnia 31 marca 2023 r. na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego, Dz. U. 2022 poz. 2736

Regulacje wprowadzone tzw. ustawą covidową takie jak wykonywanie pracy zdalnej na podstawie polecenia pracodawcy, czy też zawieszenie obowiązków dotyczących wykonywania okresowych badań kontrolnych dla pracowników zostają tym samym przedłużone.

Aktualizacja 31.10.2022: Stan zagrożenia epidemicznego przedłużony został do dnia 31 grudnia 2022 r. na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 października 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego, Dz. U. 2022, poz. 2221

Aktualizacja: Stan zagrożenia epidemicznego przedłużony został do dnia 31 października 2022 r. na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 września 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego

Wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego nastąpi jednocześnie z uchyleniem rozporządzenia  Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii w drodze odrębnego aktu wykonawczego wydanego na podstawie art. 46 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2021 r. poz. 2069, z późn. zm.).

Uzasadnienie do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii

Czym różni się stan zagrożenia epidemicznego od stanu epidemii?

Zgodnie z Ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 z późn. zm.), stan zagrożenia epidemicznego to sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z ryzykiem wystąpienia epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań zapobiegawczych.

Stan epidemii zaś rozumiany jest jako sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii.

Jak słusznie punktuje Minister Zdrowia Adam Niedzielski, w praktyce różnica pomiędzy tymi stanami jest niewielka, zarówno w aspekcie prawnym, jak i praktycznym. Konkretne skutki prawne wywołałoby odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego, bez wznowienia stanu epidemii.

Ograniczenia, zakazy i nakazy możliwe do wprowadzenia w stanie zagrożenia epidemicznego

Warto wiedzieć, że wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego wciąż pozostawia furtkę do zastosowania ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r.o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi – minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej, na wniosek Głównego Inspektora Sanitarnego, ustanowić mogą konkretne ograniczenia, zakazy i nakazy wynikające z wprowadzenia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego.

Na mocy art. 46 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r.o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi mogą to być:

• czasowe ograniczenie określonego sposobu przemieszczania się,
• czasowe ograniczenie funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy,
• zakaz organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności
• obowiązek wykonania określonych zabiegów sanitarnych, jeżeli wykonanie ich wiąże się z funkcjonowaniem określonych obiektów produkcyjnych, usługowych, handlowych lub innych obiektów
• obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych, o których mowa w ust. 3, oraz grupy osób podlegające tym szczepieniom, rodzaj przeprowadzanych szczepień ochronnych – uwzględniając drogi szerzenia się zakażeń i chorób zakaźnych oraz sytuację epidemiczną na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii.

Mogą to być również obowiązki związane z poddaniem się kwarantannie, czy też wprowadzenie (zniesionego 28 marca br.) nakazu zakrywania ust i nosa, w określonych okolicznościach, miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach, wraz ze sposobem realizacji tego nakazu.

Które rozwiązania Tarczy Antykryzysowej będziemy wspominać jako najbardziej oczekiwane przez biznes i jednocześnie najbardziej udane pod względem skutecznego wdrożenia przez rząd? 

Instytucja polecenia pracy zdalnej była jednym z pierwszych rozwiązań Tarczy Antykryzysowej wprowadzonych na czas pandemii. Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy oczekiwali formalnego podejścia do takiego sposobu świadczenia pracy. 

Już dziś wiemy, że praca zdalna zagości na stałe w Kodeksie pracy. W sytuacji, gdyby stan epidemii nie został zastąpiony stanem zagrożenia epidemicznego nie moglibyśmy korzystać z tego rozwiązania! Regulacja ta obowiązuje bowiem tymczasowo i może być stosowana tylko przez okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, a także przez okres 3 miesięcy po ich odwołaniu.

Warto wiedzieć, że projektowana nowelizacja Kodeksu pracy zobowiąże pracodawcę do obligatoryjnego uwzględniania wniosków o pracę zdalną niektórych grup pracowników, o ile będzie to możliwe ze względu na organizację i rodzaj wykonywanej pracy. Wymienia się tutaj w szczególności kobiety w ciąży oraz rodziców dzieci w wieku do lat 4. Projekt nowelizacji Kodeksu pracy wprowadza także zupełnie nową instytucję, tzw. okazjonalnej pracy zdalnej. Jej wymiar wynosił będzie do 24 dni w danym roku kalendarzowym. Pracownik będzie mógł wnioskować o takie uprawnienie w formie papierowej lub elektronicznej.

Powiedzmy sobie uczciwie – w dobie pracy hybrydowej, po zdobyciu kompetencji zarządczych związanych z koordynacją pracy pracowników zdalnych, powrót do pełnego trybu pracy biurowej nie wchodzi już w grę.

Jaka jest dziś główna rekomendacja praktyków i ekspertów HR? Jako osoba odpowiedzialna za zarządzanie kapitałem ludzkim w Twojej organizacji rozważ uregulowanie pracy zdalnej w przepisach wewnątrzzakładowych – czy to w porozumieniu z pracownikami, czy też w regulaminie. 

Wyróżnij się na wymagającym rynku pracy transparentnym podejściem do zarządzania pracą zdalną w Twojej organizacji!

Ustal zasady pokrywania kosztów związanych z home office. Mogą one objąć m.in. kwestie serwisowania udostępnionych pracownikom narzędzi, pomocy technicznej i szkoleń.

Warto wiedzieć, że z trybu pracy zdalnej najczęściej, bo aż w 75%-ach korzystają przedstawiciele kadry kierowniczej i specjaliści z wyższym wykształceniem – tak wynika z badań przeprowadzonych pod koniec 2022 roku przez CBOS. Z kolei badania dla dziennika „Rzeczpospolita” pokazują, że aż 63% badanych pracowników chciałoby już na stałe zachować możliwość pracy zdalnej, najchętniej przez jeden, dwa dni w tygodniu. Tylko 13% wyraziło chęć pracy wyłącznie w biurze.

Oferta pracy zdalnej jest benefitem czasów postpandemicznych! Większość instytucji prawnych przeminie wraz ze zniesieniem stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego, ale praca zdalna zostanie z nami już zawsze.