Plan kontroli PIP na 2022 rok

Kluczowe strategie działania PIP na 2022 rok

Program działania PIP na lata 2022-2024 to obszerny dokument, w którym Inspekcja przedstawia kluczowe strategie działania w obszarach najbardziej zagrożonych łamaniem praw pracowniczych, a także szczegółowy plan pracy na rok 2022, będący efektem dotychczasowej działalności kontrolno-nadzorczej i prewencyjnej PIP oraz uwag i zaleceń formułowanych m.in. przez Radę Ochrony Pracy, komisje sejmowe, związki zawodowe i organizacje pracodawców, ministerstwa i urzędy centralne.

Misją Państwowej Inspekcji Pracy jest skuteczne egzekwowanie przepisów prawa pracy, w szczególności bezpieczeństwa i higieny pracy oraz legalności zatrudnienia. Służą temu efektywne i ukierunkowane kontrole oraz działania prewencyjne zmierzające do poszanowania prawa pracy i ograniczenia zagrożeń wypadkowych.

Jak czytamy w dokumencie, w związku z utrzymującym się stanem epidemii Państwowa Inspekcja Pracy będzie sprawdzała stosowanie się pracodawców do przepisów mających na celu ograniczenie narażenia na zakażenie wirusem SARS-CoV-2 w zakładach pracy, a także realizację obowiązku przekazywania pracownikom kontrolowanych zakładów informacji o zagrożeniach dla zdrowia i życia oraz o podjętych działaniach ochronnych i zapobiegawczych wynikających z konieczności zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Tarcza Antykryzysowa pod kontrolą

Państwowa Inspekcja Pracy będzie także kontrolowała przestrzeganie rozwiązań prawnych wprowadzonych przepisami Tarcz Antykryzysowych w zakresie prawnej ochrony pracy. Regulacje wprowadzone ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczeniem COVID-19, innych chorób
zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych mają duży wpływ na uprawnienia i obowiązki pracowników oraz pracodawców. Inspektorzy pracy w ramach posiadanych kompetencji podejmą działania wobec przedsiębiorców, którzy korzystali z rozwiązań wyżej wymienionej ustawy.

Działania PIP skupią się na kontrolowaniu zgodności ze wspomnianą ustawą porozumień zawieranych przez pracodawców, jak i sprawdzaniu terminowego przekazywania kopii tych porozumień właściwym okręgowym inspektorom pracy. Weryfikacji podlegał będzie także ustawowy obowiązek utrzymania zatrudnienia pracowników w okresie, na który zostało przyznane dofinansowanie oraz zakaz wypowiadania umów o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie dofinansowania przedsiębiorcy.

Przepisy o czasie pracy oraz wypłacie należności ze stosunku pracy są najczęściej naruszanymi regulacjami.

Zakłady pracy dotychczas nie kontrolowane przez PIP

Kontroli podlegać będą zakłady pracy funkcjonujące na rynku nie dłużej niż 3 lata (licząc od daty zatrudnienia pierwszego pracownika). Formuła pierwszych kontroli w mikro i małych przedsiębiorstwach ma charakter przede wszystkim instruktażowo-doradczy i motywujący do przestrzegania przepisów.
– Planowana liczba kontroli: Bez limitów

Zatrudnianie osób niepełnosprawnych

W planie kontroli PIP na 2022 rok znajdzie się przestrzeganie przepisów dotyczących zatrudniania osób niepełnosprawnych, w szczególności przepisów ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a także przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, przez podmioty zatrudniające lub zamierzające zatrudnić osoby z niepełnosprawnościami. Pracodawcy mogą spodziewać się kontroli sprawdzających warunki pracy osób niepełnosprawnych ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności zatrudnionych na otwartym rynku pracy. Kontrole obejmą również zakłady posiadające status zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej, ubiegające się o ich nadanie, „rozszerzenie” lub nieposiadające ww. statusów a organizujące stanowiska pracy dla osób niepełnosprawnych.
– Planowana liczba kontroli: bez limitów

Kontrola danych zawartych na druku ZUS IWA

Sprawdzanie poprawności danych zawartych w informacji ZUS IWA związane jest nie tylko z prawidłowym ustaleniem składki wypadkowej, ale również z analizą poziomu wypadkowości w danym podmiocie oraz z oceną skuteczności stosowanych środków zapobiegających wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym.
– Planowana liczba kontroli: Bez limitów

Kontrola prawidłowości zatrudniania na podstawie umów cywilnoprawnych

Inspektorzy będą koncentrować się na ocenie warunków świadczenia pracy, w szczególności na podstawie umów zlecenia i umów o dzieło, a także umów zawartych z osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą – z uwzględnieniem powtarzalności ich zawierania. Kontrole planowe, jak i stanowiące reakcję na skargi obejmą w szczególności obszar przestrzegania przepisów dotyczących obowiązku wypłacania minimalnej stawki godzinowej.
– Planowana liczba kontroli: 8 000 kontroli

Czas pracy oraz wypłata wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy

Kontrole w przedmiotowym zakresie obejmą wszystkich pracodawców, ze szczególnym uwzględnieniem tych, którzy w sposób rażący naruszają powyższe przepisy. Przy doborze podmiotów do kontroli zostaną uwzględnione takie parametry jak: wielkość zatrudnienia, forma własności, branża, w której notuje się najwyższą liczbę skarg.

Zakres przedmiotowy kontroli uwzględni przede wszystkim zagadnienia dotyczące:

• rzetelnego prowadzenia ewidencji czasu pracy,
• zapewnienia odpoczynków dobowych i tygodniowych,
• pracy ponadwymiarowej,
• pracy w porze nocnej oraz w niedziele i święta.

Kontrole będą zmierzały do wykrycia m.in. przypadków niewypłacenia wynagrodzenia w ogóle bądź nieterminowej realizacji wyżej wymienionego obowiązku, jak również niezapewnienia wypłaty wynagrodzenia w wysokości co najmniej równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii wyłączenia z minimalnego wynagrodzenia dodatku za staż pracy.

Inspektorzy pracy zbadają także prawidłowość dokonywanych potrąceń z wynagrodzenia oraz rekompensowania pracy w godzinach nadliczbowych i porze nocnej. Czynności kontrolne będą służyć ujawnieniu nieprawidłowości przy wypłacie wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, wynagrodzenia oraz ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, należności z tytułu podróży służbowej, odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, ekwiwalentu za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego oraz za pranie odzieży roboczej.
– Planowana liczba kontroli: 1 000 kontroli

Przestrzeganie przepisów dot. Pracowniczych Planów Kapitałowych

Kontroli podlega obowiązek zawierania umów o prowadzenie PPK i umów o zarządzanie PPK, jak i dokonywania wpłat do PPK. Działania kontrolne prowadzone będą w stosunku do wszystkich podmiotów zobowiązanych do wprowadzenia PPK, przede wszystkim jednak tych zatrudniających co najmniej 250 osób. Przewidziane są również kontrole na skutek wpływających do PIP skarg.
– Planowana liczba kontroli: 200 kontroli

Przestrzeganie przepisów dot. zatrudniania młodocianych oraz zatrudniania dzieci do lat 16

Kontrole ukierunkowane będą w szczególności na małe i średnie podmioty z takich branż jak: handel i naprawy, pozostała działalność usługowa oraz przetwórstwo przemysłowe. Historycznie, najczęściej naruszanym obowiązkiem był obowiązek udzielania informacji przedstawicielom ustawowym młodocianego o ryzyku zawodowym oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Weryfikacji będą podlegały formalności dotyczące prowadzenia różnego rodzaju ewidencji związanych z zatrudnianiem pracowników młodocianych, w tym opracowywania wykazów stanowisk i rodzajów prac wzbronionych oraz dozwolonych dla celów przygotowania zawodowego, czy też ewidencji czasu pracy przy pracach wzbronionych, a dozwolonych w celu odbycia przygotowania zawodowego. Kontrolerzy sprawdzą przestrzeganie przepisów dotyczących zawierania umów o pracę w celu przygotowania zawodowego, wynagradzania młodocianych, udzielania im urlopów wypoczynkowych, obowiązek skierowania młodocianych na wstępne badania lekarskie oraz przeprowadzenie szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP przed dopuszczeniem młodocianego pracownika do pracy.
– Planowana liczba kontroli: bez limitów

Kontrola legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej obywateli polskich

Celem jest eliminacja z gospodarki zjawiska “szarej strefy”. Zadania kontrolne ukierunkowane zostaną na ujawnianie przypadków zatrudniania pracowników bez zawarcia na piśmie umowy o pracę. Kontrolami objęte będą m.in. zakłady, które powierzają pracę sezonowo i te, w których w określonych porach roku następuje wzrost zatrudnienia (np. punkty gastronomiczne, przedsiębiorstwa świadczące usługi turystyczne lub sportowo-rekreacyjne). Typowanie podmiotów do kontroli będzie się odbywać m.in. w oparciu o monitoring mediów, w tym również mediów elektronicznych (artykuły i doniesienia prasowe, fora internetowe itp.).
– Planowana liczba kontroli: bez limitów

Kontrola legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez cudzoziemców

Celem kontroli jest ujawnianie przypadków nielegalnego powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom i naruszania praw pracowniczych oraz weryfikację legalności powierzania i wykonywania pracy przez cudzoziemców pochodzących z państw azjatyckich. Kontrole służyć będą m.in. sprawdzeniu czy praca, którą powierzono cudzoziemcowi, jest wykonywana na warunkach określonych w wydanym zezwoleniu lub oświadczeniu. Kontrole obejmować będą również kwestie dotyczące zgłaszania cudzoziemców do ubezpieczeń społecznych i opłacania składek na Fundusz Pracy oraz weryfikację wykonywania przez nich pracy na podstawie umów, które nie rodzą obowiązku objęcia ubezpieczeniami społecznymi (umowa o dzieło). Kontrolami objęte zostaną także agencje zatrudnienia oraz przedsiębiorstwa zagraniczne, delegujące cudzoziemców do czasowego wykonywania pracy na terytorium RP w ramach świadczenia usług.
– Planowana liczba kontroli: bez limitów