HR-owe koło ratunkowe: Badania wstępne od poprzedniego pracodawcy, gdy przerwa w zatrudnieniu jest dłuższa, niż 30 dni

„Pani Moniko, przyjęłam dziś do pracy nowego pracownika ds. obsługi klienta w naszym firmowym call centre. Praca w tym dziale odbywa się zdalnie, w związku ze zwiększoną ilością zachorowań w ostatnim czasie. Pomiędzy końcem zatrudnienia tej osoby u poprzedniego pracodawcy, a zatrudnieniem u nas minęło już ponad 30 dni. Czy w związku z tym muszę skierować pracownika na badania wstępne? Czy jednak mogłabym przyjąć badania, które pracownik wykonał u poprzedniego pracodawcy? Pracownik upiera się, żebyśmy przyjęli badania, które posiada. Twierdzi, że jego stan zdrowia nie pogorszył się…”

Obowiązek skierowania pracownika na badania wstępne

Sporo podobnych pytań pojawiło się w ostatnim czasie na grupach wsparcia mojej Społeczności Pasjonatów Kadr i Płac. W pandemicznej rzeczywistości odpowiedź na to pytanie nie jest oczywista, ale śpieszę z wyjaśnieniem! Otóż badaniom wstępnym podlegają osoby przyjmowane do pracy, a także pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska oraz inni pracownicy przenoszeni na stanowiska, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia (zobacz Art. 229 §1 Kodeksu pracy).

Pracodawcy nie muszą jednak kierować na badania wstępne pracowników, którzy dostarczą ważne orzeczenie lekarskie z poprzedniego miejsca pracy i spełnione zostaną poniższe warunki: 

• przyjęcie do pracy u nowego pracodawcy następuje w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy,
• pracownik przedstawi nowemu pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie,
• nowy pracodawca stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy,
• pracownik nie jest przyjmowany do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.

Wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają osoby:
1. przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą;
2. przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie i pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.

Art.  229 §1(1) Kodeksu pracy 

Przepisy obowiązujące w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii

Uwaga! Wyjątek! Zgodnie z informacją przytoczoną przez Państwową Inspekcję Pracy, od dnia 16 grudnia 2020 r., w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2021 poz. 2095), wprowadzono nowe uregulowania dotyczące badań wstępnych, zgodnie z którymi podany wyżej przepis art. 229 § 1(1) Kodeksu pracy został zawieszony.

W trakcie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii:

• w stosunku do osoby zatrudnianej na stanowisko pracy inne, niż administracyjno-biurowe, okresy, o których mowa w ww. art. 229 § 1(1) ustawy Kodeks pracy, zostają wydłużone do 180 dni,
• wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają osoby zatrudniane na stanowisko administracyjno-biurowe, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie i pracodawca stwierdzi, że warunki występujące u poprzedniego pracodawcy odpowiadają warunkom występującym na stanowisku pracy, na które przyjmowany jest pracownik.

Przy zachowaniu wymienionych warunków istnieje zatem możliwość niekierowania osoby przyjmowanej do pracy na badania wstępne.

Pracodawco! Zweryfikuj czy posiadasz komplet dokumentów!

To na pracodawcy, który chciałby skorzystać z możliwości uwzględnienia dokumentu przedstawionego przez pracownika ciąży obowiązek dokonania oceny czy posiadane przez niego aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwskazań do pracy może mieć zastosowanie do nowego stanowiska pracy. To pracodawca powinien zbadać, czy nie nastąpiła zmiana czynników szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych.

Komplet dokumentów niezbędnych do tego, by spełnić warunki pozwalające na niekierowania osoby przyjmowanej do pracy na badania wstępne stanowi zatem:

• aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do do pracy na danym stanowisku
• skierowanie na badania będące podstawą wydania tego orzeczenia, gdzie warunki pracy w nim opisane są tożsame z warunkami występującymi na stanowisku pracy, na którym zatrudniony zostanie nowy pracownik.

Pracodawca żąda od osoby, o której mowa w § 11 pkt 2 oraz w § 12, aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku oraz skierowania na badania będące podstawą wydania tego orzeczenia.

Art. 229 §1(3) Kodeksu pracy

Przepis ten stosuje się odpowiednio w przypadku przyjmowania do pracy osoby pozostającej jednocześnie w stosunku pracy z innym pracodawcą.

Jednocześnie należy podkreślić, że w świetle art. 229 § 1(1) pkt 2 ustawy Kodeks pracy z wstępnych badań lekarskich nie mogą być zwolnione osoby, które są przyjmowane przez pracodawcę do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

Art. 229 §4 Kodeksu pracy 

Brak badań profilaktycznych lub niekompletna dokumentacja zagrożone karą grzywny

Na Działach Kadr ciąży obowiązek kierowania pracowników na badania wstępne, okresowe i kontrolne, a także przechowywania orzeczeń lekarskich. Weryfikuj uważnie otrzymane dokumenty! Dopuszczenie pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia stanowi wykroczenie, zagrożone karą grzywny!

Kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Art. 283 §1 Kodeksu pracy

Zobacz również:
Badania lekarskie pracowników w okresie epidemii – najnowsze wyjaśnienia resortu pracy: TUTAJ