Kwarantanna, a wynagrodzenie

Epidemia koronowirusa przybiera na sile, druga fala zachorowań rośnie z każdym dniem. Rząd wprowadza kolejne ograniczenia. Obecnie cała Polska znajduje się w żółtej strefie, a stref czerwonych coraz więcej. Pracodawcy coraz częściej stoją przed problemem kwarantanny pracowników.

Kto może być objęty kwarantanną?

Inspektor sanitarny może nałożyć obowiązek odbycia kwarantanny na osobę:

• zdrową, która miała kontakt z osobą zakażoną koronawirusem lub podejrzaną o zakażenie
• mieszkającą z osobą skierowaną na kwarantannę lub izolacją domową
• z objawami wskazującymi na możliwość zakażenia koronawirusem
• która przekroczyła granicę z Unią Europejską

Listę osób, które nie podlegają obowiązkowej kwarantannie przy przekraczaniu granicy zewnętrznej UE określają odrębne przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Są to:

• obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz ich małżonków i dzieci;
• pasażerowie statku powietrznego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002r. – Prawo lotnicze, wykonującego lot międzynarodowy z lotniska położonego na terytorium państwa nieobjętego zakazami w ruchu lotniczym określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 119 ust. 2 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze, z wyjątkiem pasażerów statku powietrznego wykonującego lot międzynarodowy z lotniska położonego na terytorium Republiki Białorusi albo Ukrainy.
• wszyscy kształcący się w Polsce studenci, a także doktoranci oraz wszyscy naukowcy prowadzący w naszym kraju działalność naukową.
• cudzoziemcy, którzy są małżonkami albo dziećmi polskich obywateli albo pozostają pod ich stałą opieką.

Kwarantanna jest obowiązkowa dla Ukraińców i Białorusinów, którzy przyjeżdżają do Polski w celu podjęcia zatrudnienia. W ich przypadku miejsce odbycia kwarantanny powinien zapewnić pracodawca.

Jak udokumentować nieobecność pracownika będącego na kwarantannie?

O skierowaniu pracownika na przymusową kwarantannę mogą zadecydować dwie instytucje, tj. powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny. Decyzja inspektora sanitarnego stanowi podstawę do wypłaty świadczeń z tytułu choroby na ogólnych zasadach. Świadczenie wypłaca płatnik składek np. pracodawca lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Decyzja inspektora sanitarnego może być dostarczona do pracodawcy bądź do placówki ZUS po okresie kwarantanny lub izolacji.

Do czasu otrzymania w/w decyzji osoby objęte kwarantanną mają prawo do świadczeń chorobowych na podstawie oświadczenia potwierdzającego odbycie obowiązkowej kwarantanny. Należy je złożyć w terminie 3 dni roboczych od dnia zakończenia obowiązkowej kwarantanny pracodawcy lub podmiotowi zobowiązanemu do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby.

Jeżeli lekarz leczący uzna, że w trakcie hospitalizacji, izolacji lub kwarantanny ze względu na stan zdrowia uzasadnione jest orzeczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby i potwierdzi to wystawiając zaświadczenie lekarskie, ubezpieczony może ubiegać się o świadczenia z tytułu choroby na ogólnych zasadach. Ocena, czy stan zdrowia uzasadnia wystawienie zaświadczenia lekarskiego, pozostaje w kompetencji lekarza.

Praca zdalna na kwarantannie

Zgodnie z art. 2 pkt. 12 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi kwarantanna jest odosobnieniem osoby, która była narażona na zakażenie i dotyczy osoby zdrowej, czyli zdolnej do pracy. Jest to równoznaczne z tym, iż objęcie pracownika kwarantanną nie oznacza niezdolności do pracy i nabyciem prawa do wynagrodzenia chorobowego.

Kwarantanna – odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych.

Na mocy art. 3 ustawy z dnia 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych praca zdalna może zostać polecona, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. 

W celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).

Pracodawca może zezwolić pracownikowi na pracę w domu w trybie pracy zdalnej. Kwarantanna bowiem nie jest traktowana jako niezdolność do pracy. W takim przypadku pracownik otrzymuje 100% wynagrodzenia ustalonego w umowie o pracę.

Więcej o pracy zdalnej przeczytasz na moim blogu w artykule Polecenie wykonywania pracy zdalnej w związku z koronawirusem COVID-19

Świadczenia podczas kwarantanny

Jeżeli stan zdrowia pracowników bądź forma pracy uniemożliwia wykonywania obowiązków służbowych z domu, mogą oni ubiegać się o wypłatę świadczeń chorobowych. Na mocy obowiązujących przepisów osobie przebywającej w izolacji za okres kwarantanny przysługuje wynagrodzenie za czas choroby lub zasiłek chorobowy.

Prawo do danego świadczenia chorobowego należy w takiej sytuacji ustalać na zasadach ogólnych. Wynagrodzenie za czas choroby przysługuje za okres nie dłuższy niż 33 dni choroby (lub 14 dni w przypadku osób powyżej 50 r.ż.). Wynagrodzenie to, wypłaca pracodawca.

Jeżeli osoba ubezpieczona przekroczyła już limit 33 dni wynagrodzenia chorobowego (14 dni w przypadku osób powyżej 50 r.ż.) przysługiwać jej będzie zasiłek chorobowy. Jeśli Pracodawca nie jest płatnikiem zasiłków wówczas musi on przekazać Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych decyzję o kwarantannie lub izolacji celem wypłaty zasiłku przez ZUS. Ma na to 7 dni od otrzymania decyzji. 

Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek: choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną – trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia – trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego – pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu.

W przypadku, gdy ubezpieczony dobrowolnie, z własnej inicjatywy powstrzyma się od pracy i przechodzi na kwarantannę nie otrzyma zaświadczenia lekarskiego ani decyzji inspektora sanitarnego, nie przysługuje mu prawo do świadczeń pieniężnych w razie choroby.

Na świadczenia z ZUS mogą liczyć również ubezpieczeni przedsiębiorcy. W sytuacji kiedy na kwarantannę zostanie skierowana osoba, która prowadzi działalność gospodarczą i jest zgłoszona do ubezpieczenia chorobowego będzie miała prawo do zasiłku.

Osoby, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie i zrezygnowały z opłacania składki na ubezpieczenie chorobowe nie otrzymają świadczeń w związku z odbywaniem obowiązkowej kwarantanny.

Co ważne, konieczność izolacji lub kwarantanny dziecka pracownika jest traktowana analogicznie jak choroba dziecka. Rodzic ma więc także prawo do zasiłku opiekuńczego (na zasadach ogólnych) z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem.

Zakończenie kwarantanny

Jeśli u osoby poddanej kwarantannie nie wystąpiły objawy infekcji, kwarantanna kończy się automatycznie w 10. dniu. Termin ten dotyczy jednak tylko osób, u których nie wystąpiły objawy kliniczne COVID-19 – w takim wypadku kwarantanna kończy się automatycznie (bez testu na obecność koronawirusa).

Jeśli u danej osoby wystąpiły objawy infekcji, czas trwania izolacji wynosi minimum 13 dni od daty pojawienia się objawów, przy czym ostatnie trzy dni muszą być bezobjawowe. W przeciwnym razie czas izolacji zostaje odpowiednio wydłużony.

UWAGA: Kwarantanna nakładana jest z powodu narażenia na zakażenie COVID-19 na osoby, które miały styczność ze źródłem zakażenia, a u których nie wystąpiły objawy choroby COVID-19. Nie należy jej mylić z izolacją, na którą kierowane są osoby, u których chorobę stwierdzono na podstawie dodatniego wyniku testu na obecność SARS-CoV-2.

Aktualizacja 22.10

Prezes ZUS Gertruda Uścińska poinformowała, że osoby na kwarantannie lub objęte izolacją domową, które ubiegają się o wypłatę zasiłku, nie muszą już dostarczać decyzji sanepidu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub pracodawcy. Nie muszą też mieć zwolnienia lekarskiego z powodu przebywania w izolacji domowej.

Wprowadzamy kolejne udogodnienie dla naszych klientów.

Według najnowszych informacji, ZUS będzie samodzielnie pozyskiwać odpowiednie dane z systemu informatycznego Centrum e-Zdrowia (system EWP), w którym zapisywane są informacje o obowiązku kwarantanny i izolacji. Następnie będzie udostępniał te informacje płatnikom składek. Na podstawie tych informacji płatnicy składek będą mogli wypłacać pracownikom świadczenia chorobowe (wynagrodzenie za czas choroby i zasiłek chorobowy) i zasiłek opiekuńczy. Informację o kwarantannie lub izolacji otrzyma także ubezpieczony na swoim profilu na PUE ZUS.

Pracownicy nadal muszą pamiętać o poinformowaniu swojego pracodawcy o przyczynie nieobecności w pracy. Informację tę mogą przekazać na przykład telefonicznie lub mailowo.

Aktualizacja 23.10

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 października 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii wnosi zmianę odnośnie kwarantanny domowników.

Według nowelizacji rozporządzenia w kwarantannie musi przebywać jedynie osoba, która miała kontakt z chorym na Covid-19. Pozostali domownicy nie będą objęci kwarantanną. Kwarantannie podlegają jedynie te osoby, na które ją nałożono.

Nowe zasady wchodzą w życie 24 października.