HR-owe Koło Ratunkowe: Nabycie prawa do urlopu przez młodocianego

Nabycie prawa do urlopu w pierwszym roku pracy

Na mocy art. 205 § 1 i 2 Kodeksu pracy, młodociany w przypadku rozpoczęcia pierwszej pracy uzyskuje prawo do urlopu już z upływem 6 miesięcy zatrudnienia. Z dniem upływu 6 miesięcy nabywa prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych. W momencie przepracowania całego roku, nabywa prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych. 

Przedmiotowy przepis daje młodocianym prawo do wykorzystania w pierwszym roku pracy urlopu w wymiarze wynoszącym łącznie 38 dni roboczych, tj. 12 dni po pierwszych 6 miesiącach pracy + 26 dni z upływem roku zatrudnienia.

Przykład 1
Pracownik młodociany został zatrudniony w dniu 1 maja 2022 r. 6 miesięcy pracy upłynęło z końcem października 2022 r. Pracownik nabył prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 12 dni. Prawo do dalszego urlopu w wymiarze 26 dni nabędzie on po roku pracy, czyli z końcem kwietnia 2023 r.

Nabycie prawa do urlopu w następnym roku kalendarzowym

W każdym następnym roku kalendarzowym (wraz z jego rozpoczęciem) młodociany nabywa prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych.

Przykład 2
Pracownik młodociany z pierwszego przykładu prawo do urlopu w wymiarze 26 dni nabywa po roku pracy, czyli z końcem kwietnia 2023 r. Prawo do kolejnego urlopu w wymiarze 26 dni nabędzie w dniu 1 stycznia 2024 r.

Nabycie prawa do urlopu w roku, w którym kończy 18 lat 

Kwestia związana z wymiarem urlopu młodocianego ulega zmianie w roku kalendarzowym, w którym kończy 18 lat. Na mocy art. 205 § 2 Kodeksu pracy, młodociany ma prawo do urlopu w wymiarze 20 dni roboczych, jeżeli prawo do urlopu uzyskał przed ukończeniem 18 lat.

Przykład 3
Pracownik młodociany podjął zatrudnienie w dniu 1 października 2022 r. Z końcem marca 2023 r. nabędzie prawo do urlopu w wymiarze 12 dni. Po roku pracy, czyli z końcem września 2023 r. nabędzie prawo do urlopu w wymiarze 26 dni. W lutym 2024 r. ukończy 18 lat. W konsekwencji osiągnięcia 18 roku życia, w dniu 1 stycznia 2024 r. nabywa prawo do kolejnego urlop jednak w wymiarze 20 dni (ponieważ prawo do urlopu pracownik uzyskał przed ukończeniem 18 lat).

Przykład 4
Pracownik młodociany podjął zatrudnienie w dniu 1 września 2022 r. Z końcem lutego 2023 r. nabędzie prawo do urlopu w wymiarze 12 dni. Rok pracy pracownika upłynie z końcem sierpnia 2023 r. Jednocześnie w tym miesiącu ukończy 18 lat. W konsekwencji wymiar urlopu przysługującego po przepracowaniu roku ulega skróceniu do 20 dni, co spowoduje, iż w 2023 r. nabędzie uprawnienie do urlopu wypoczynkowego w łącznym wymiarze wynoszącym 32 dni (20 dni + 12 dni).

Urlop młodocianego w okresie ferii

Młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych.

Młodocianemu, który nie nabył prawa do urlopu, pracodawca może, na jego wniosek, udzielić zaliczkowo urlopu w okresie ferii szkolnych.

Natomiast dni wolne od pracy wynikają z przepisów nie tylko ustawy Kodeks pracy, ale również ustawy z 18.01.1951 r. o dniach wolnych od pracy. Dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych mogą zostać ustalone przez dyrektora szkoły. W takim przypadku dni wolne nie są dla młodocianego dniami wolnymi od nauki zawodu, którą odbywa na podstawie umowy o pracę. Pracodawca może zdecydować o udzieleniu młodocianemu urlopu w te dni z tym, że nie może to być urlop udzielony na podstawie art. 205 § 3 Kodeksu pracy, gdyż ten urlop może być wykorzystany przez młodocianego jedynie w okresie ferii szkolnych.

Przykład 5
Pracownik młodociany podjął zatrudnienie w dniu 1 września 2022 r. Z końcem lutego 2023 r. nabył prawo do urlopu w wymiarze 12 dni. Pierwsze ferie, w czasie których pracodawca był zobowiązany do udzielenia młodocianemu urlopu wypoczynkowego wypadają w dwóch pierwszych tygodniach lutego. 

Pracownik nie nabył w tym momencie prawa do urlopu wypoczynkowego. Jednak na podstawie art. 205 § 3 zdanie drugie Kodeksu pracy, ma prawo zwrócenia się do pracodawcy z wnioskiem o zaliczkowe udzielenie urlopu wypoczynkowego.

W przypadku zaliczkowego udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego, wykorzystane przez pracownika dni zostaną potrącone z puli urlopu, do którego nabędzie on prawo po 6 miesiącach pracy lub po roku pracy.

Przykład 6
Pracownik młodociany podjął zatrudnienie w dniu 1 września 2022 r. W czasie ferii, które przypadają w pierwszych tygodniach lutego pracodawca na jego wniosek udzieli mu zaliczkowo urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych. 

6 miesięcy pracy młodocianego upłynie z końcem lutego 2023 r. Pracownik nabędzie wówczas prawo do urlopu w wymiarze 12 dni. Z puli 12 dni urlopu, które nabędzie z końcem lutego 2023 r. należy potrącić 10 dni urlopu wykorzystanego zaliczkowo. Do czasu nabycia prawa do urlopu z upływem roku pracy, młodociany będzie miała prawo wykorzystania jeszcze tylko 2 dni urlopu wypoczynkowego.