Nowelizacje Kodeksu pracy. Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy?

Sejm popiera projekt miażdżącą ilością głosów

Nowelizacja Kodeksu pracy w zakresie stałej możliwości świadczenia pracy zdalnej oraz wdrożenia procedur prewencyjnej kontroli pracowników na obecność w ich organizmach alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu została przyjęta przez Sejm dokładnie 1-go grudnia br. Za głosowało 430 posłów, 12 przeciw, 0 wstrzymało się od głosu. Z przebiegiem procesu legislacyjnego możesz zapoznać się tutaj >

Praca zdalna – na czym stoimy?

Zgodnie z nowelizacją, praca zdalna będzie pracą wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Szczegóły w tym zakresie będą uzgodnione przy zawieraniu umowy o pracę albo już w trakcie zatrudnienia bez konieczności jej potwierdzania w formie pisemnej.

Znowelizowane przepisy o pracy zdalnej wyprą “covidowe” podstawy prawne jej świadczenia! Wiąże się to z tym, że praca zdalna wykonywana na polecenie pracodawcy będzie możliwa do zastosowania w czasie np. stanu zagrożenia epidemicznego oraz w okresie po nim przypadającym. Co to oznacza pod względem formalnym? Po stronie pracodawcy powstaje obowiązek przygotowania procedur, regulaminu pracy zdalnej oraz szeregu oświadczeń, które będzie musiał wypełnić pracownik, w tym również oceny ryzyka zawodowego czy też wzorów informacji BHP. Przypomnijmy, że regulamin będzie musiał zostać skonsultowany z przedstawicielami pracowników. Jeśli w przedsiębiorstwie działają organizacje związkowe, zrodzi to konieczność porozumienia z nimi. Jeśli nie zostanie ono osiągnięte po 30 dniach, wtedy pracodawca będzie mógł wprowadzić regulamin samodzielnie. Na to wszystko potrzebny jest czas, a dwa miesiące, to zdecydowanie niewiele…

Pracodawca – co do zasady – nie będzie mógł odmówić pracy zdalnej m.in. kobietom w ciąży, rodzicom którzy wychowują dziecko do 4. roku życia i osobom które opiekują się niepełnosprawnym członkiem rodziny.

Pracodawca będzie zobowiązany do zapewnienia pracownikowi wykonującemu prace zdalną materiałów i narzędzi, w tym urządzeń technicznych. Pokryje on również koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej.

Okazjonalna praca zdalna, która nie wymaga dodatkowych dokumentów i rekompensaty kosztów będzie mogła być świadczona przez 24 dni w roku.

Prewencyjna kontrola trzeźwości

Nowelizacja Kodeku pracy reguluje zasady przeprowadzania przez pracodawców prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników (w tym zleceniobiorców czy współpracowników B2B) na obecność w ich organizmach alkoholu oraz środków działających podobnie do alkoholu.

Zgodnie z przyjętymi przepisami, taka kontrola prewencyjna (lub gdy zachodzi podejrzenie) nastąpi, jeżeli będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Pracodawca będzie mógł w tym celu użyć alkomatu lub narkotestu.

Zasady przeprowadzania kontroli, a także rodzaj wykorzystywanych urządzeń będą musiały zostać uregulowane w układzie zbiorowym, regulaminie pracy lub w obwieszczeniu. O wdrożeniu procedur i zasadach przeprowadzania kontroli pracodawca będzie musiał poinformować pracowników z dwutygodniowym wyprzedzeniem.

Co ważne, na pracodawcy ciążył będzie obowiązek przechowywania dokumentacji związanej z kontrolą trzeźwości – informacja o kontroli, wraz z datą, godziną oraz wynikiem badania będzie przechowywana w aktach osobowych przez rok.

Nowelizacja przyjęta przez Sejm… i co dalej?

Teraz nastąpią prace w Senacie – najbliższe posiedzenie zaplanowane jest w dniach 14-16 grudnia. Po nich podpis Prezydenta. Powinno zadziać się to jeszcze w tym miesiącu. Przy optymistycznym scenariuszu, zgodnie z którym Senat nie wniesie poprawek, przepisy o badaniu trzeźwości wejdą w życie w styczniu 2023 r., zaś te dot. pracy zdalnej po dwóch miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, czyli w marcu 2023 r.! To już ostatni moment, aby się do nich przygotować!

Dyrektywa work-life balance

Wyczekiwana przez wszystkich pracowników nowelizacja Kodeksu pracy w zakresie tzw. work-life balance wciąż pozostaje na etapie prac w resorcie. Implementacja na rodzimy grunt przepisów unijnej dyrektywy w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów miała wejść w życie 1 sierpnia br, jednak prace nad nią nadal trwają. Jak donoszą media, projekt trafi niebawem na Komitet Stały Rady Ministrów, co oznacza, że w najbliższych tygodniach będzie mógł zostać skierowany do prac w Sejmie. Czy prace nad wdrożeniem oczekiwanych przez pracowników-rodziców przepisów pójdą sprawnie? Biorąc pod uwagę to, jak rozgrzewają one opinię publiczną możemy spodziewać się równie gorących debat na mównicy sejmowej… O szczegółach projektu zmian w Kodeksie pracy dot. dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy oraz równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów przeczytasz więcej tutaj >