Przekroczenie pierwszego przedziału skali podatkowej

Pan Karol jest przedstawicielem handlowym w firmie farmaceutycznej. W miesiącu wrześniu jego skumulowany dochód przekroczy pierwszy przedział skali podatkowej. Pani Magda – kadrowa, martwi się, jak wyliczyć zaliczkę na podatek Pana Karola na liście płac za wrzesień. Już tłumaczę jak to poprawnie policzyć w kilku, prostych krokach.

Podstawa prawna

Podstawę obliczenia podatku regulują art. 26 oraz 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z treścią ustawy zapoznaj się tutaj.

Zanim przejdziemy do szczegółów wyliczenia, zapoznaj się z podstawą prawną (art. 32 ustawy o PDOF) opisującą sposób wyliczenia, według której zaliczki, o których mowa w art. 31 ustawy o PDOF (czyli dotyczące umów o pracę oraz zasiłków z ubezpieczenia społecznego), za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą:

1) za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali, tj. 85.528 zł – 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;

2) za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali – 17% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali;

3) za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 – 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Krok 1 – Ustal dochód skumulowany

Aby wyliczyć wysokość zaliczki na podatek musimy w pierwszej kolejności sprawdzić dochód skumulowany pracownika, czyli łączną sumą dochodów ze stosunku pracy osiągniętych przez niego od początku roku, u danego pracodawcy.

Za dochód uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku pracy oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez pracodawcę, po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenia społeczne (patrz: art. 32 ust. 2 ustawy o PDOF).

W tym celu sprawdź kartotekę wynagrodzeń za dany rok:

Składnik / Miesiąc	1	2	3	4	5	6	7	8	9	Suma
[A] Wynagrodzenie zasadnicze	8 000,00	8 000,00	8 000,00	8 000,00	8 000,00	8 000,00	8 000,00	8 000,00	8 000,00	72 000,00
[B] Prowizja	1 900,00	2 300,00	5 500,00	0,00	3 500,00	0,00	8 000,00	1 790,00	7 500,00	30 490,00
[C] BRUTTO	9 900,00	10 300,00	13 500,00	8 000,00	11 500,00	8 000,00	16 000,00	9 790,00	15 500,00	102 490,00
[D] KUP	250,00	250,00	250,00	250,00	250,00	250,00	250,00	250,00	250,00	2 250,00
[E] ZUS pracownika [C*13,71%]	1 357,29	1 412,13	1 850,85	1 096,80	1 576,65	1 096,80	2 193,60	1 342,21	2 125,05	14 051,38
[F] Podstawa opodatkowania zaokrągl. [C-D-E]	8293	8638	11399	6653	9673	6653	13556	8198	13125	86215
[G] Skumulowany dochód G1+F2…G8+F9]	8 293,00	16 931,00	28 330,00	34 983,00	44 656,00	51 309,00	64 865,00	73 063,00	86 215,00

Jak widzisz na powyższym przykładzie, przekroczenie górnej granicy pierwszego progu skali podatkowej, czyli kwoty 85.528 zł nastąpiło w miesiącu wrześniu i wynosi 86.215 zł.

Krok 2 – Ustal podstawę opodatkowania

Jak wspomnieliśmy w kroku pierwszym, we wrześniu dochód pracownika przekroczył górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, tj. 85.528 zł i wynosi 86.215 zł. W takim wypadku obliczenie zaliczki na podatek dochodowy wyglądać będzie następująco:

• 32%-owej stawce podatku podlega dochód przekraczający górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli
  687 zł (86.215 zł – 85.528 zł),
• 17%-owej stawce podatku podlega dochód mieszczący się w pierwszym przedziale skali podatkowej w wysokości
  12.465 zł (13.152 zł – 687 zł).

Krok 3 – Oblicz podatek naliczony

Pracownik, którego wynagrodzenie obliczamy na powyższym przykładzie złożył pracodawcy PIT-2. Wśród praktyków naliczania wynagrodzeń często pojawia się wątpliwość czy w miesiącu przekroczenia należy uwzględnić kwotę wolną? Z pomocą przychodzi art. 32 ust. 3 ustawy o PDOF, zgodnie z którym kwoty wolnej nie uwzględnia się przy obliczaniu podatku za miesiące następujące po miesiącu, w którym do dochodu zastosowanie ma 32%-owa stawka podatku. W naszym przypadku kwota wolna zostanie wobec tego potrącona.

Podatek naliczony, czyli przed potrąceniem składki zdrowotnej odliczonej od podatku obliczymy następująco:

• 12.465 zł * 17% = 2.119,05 zł
• 687 zł * 32% = 219,84 zł
• 2.119,05 zł + 219,84 zł – 43,76 zł = 2.295,13 zł

Podatek naliczony w miesiącu przekroczenia pierwszego progu skali podatkowej wynosi 2.295,13 zł.

Krok 4 – Oblicz wysokość składek zdrowotnych

Podstawa składki zdrowotnej obliczona zostanie standardowo, czyli kwotę brutto pomniejszymy o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika:

[C] BRUTTO	15 500,00
[E] ZUS pracownika [C*13,71%]	2 125,05
[K] Podstawa ubezp. zdrowotnego [C-E]	13 374,95
[L] Ubezpieczenie zdrowotne pobrane 9% [K*9%]	1 203,75
[M] Ubezpieczenie zdrowotne odliczone 7,75% [K*7,75%]	1 036,56

Krok 5 – Oblicz zaliczkę na podatek

Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych, którą potrącimy z wynagrodzenia brutto pracownika i którą pracodawca jest zobligowany przekazać do urzędu skarbowego tytułem PIT-4R do 20-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód zostanie postawiony do dyspozycji podatnika, wyniesie:

[I] Podatek naliczony	2 295,13
[M] Ubezpieczenie zdrowotne odliczone 7,75%	1 036,56
[N] Zaliczka na podatek (zaokrągl.) [I-M]	1 259,00