Wolne za 1 maja – należy się czy nie?

I tu Cię zaskoczę. Otóż nikomu nic nie oddajemy za żadne święto przypadające w sobotę!

Więc o co chodzi? Już wyjaśniam.

Święto w sobotę nie dodaje dnia wolnego do wymiaru urlopu, a obniża wymiar pracy w danym miesiącu.

Ustalając wymiar czasu pracy mnożymy przez 40 liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, następnie dodajemy iloczyn 8 godzin i liczbę dni wystających poza pełne tygodnie a przypadających od poniedziałku do piątku, a następnie obniżamy wymiar czasu pracy o iloczyn 8 godzin i każde święto przypadające w dniu innym niż niedziela.

I tak w maju 2021 r.:

Zakładamy, że dniem wolnym z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy jest sobota.

W przedstawionym miesięcznym okresie rozliczeniowym występują:

• cztery pełne tygodnie (od 01.05 do 28.05),
• 1 dzień wystający poza pełne tygodnie, a przypadający od poniedziałku do piątku (31.05),
• w okresie rozliczeniowym występują dwa święta przypadające w dniu innym niż niedziela (01.05, 03.05).

Obliczenie obowiązującego w maju wymiaru czasu pracy kształtuje się następująco:

 4 tygodnie * 40 + 1*8 – 2 dni * 8 =  152 godziny

W ten sposób ustalamy czas przypadających do przepracowania przez pracownika, na który ustalamy rozkład czasu pracy dla obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy.

Obowiązkiem pracodawcy jest planowanie pracy na obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy, tak więc w maju 2021 r. pracodawca ma do dyspozycji 152 godzin pracy, które może rozdysponować w okresie rozliczeniowym zgodnie z obowiązującymi zasadami planowania czasu pracy.

Jeśli więc stały rozkład czasu pracy pracownika przewiduje pracę od poniedziałku do piątku wówczas pracownik pracujący według takiego rozkładu czasu pracy “zyskuje” dodatkowy dzień wolny od pracy w swoim stałym rozkładzie czasu pracy. Dlatego też utarło się powszechnie, że za święto przypadające w sobotę oddajemy dzień wolny od pracy, chociaż tak naprawdę nikomu nic nie oddajemy de facto.

Będzie to dzień wolny wynikający z zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy (por. art. 129 § 1 Kp).

Art. 130 par. 2 Kodeksu Pracy mówi:

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Nie jest istotne, czy “wolne” zostanie przyznane przed świętem, czy po święcie. Ważne, aby było to w obowiązującym okresie rozliczeniowym. W przeciwnym przypadku powstają nadgodziny, za co należy się dodatkowe wynagrodzenie.

Zwolnienie lekarskie w dniu 1 maja

W przypadku gdy pracownik był chory w święto przypadające w sobotę i wróci do pracy w miesiącu, w którym przypada to święto, to nadal będzie należał mu się dodatkowy dzień wolny.

Jednak jeżeli choroba przypadnie na dzień wyznaczony jako rekompensata za dzień świąteczny, a pracownik akurat zachoruje, to nie przysługuje mu już możliwość wykorzystania tego wolnego w innym okresie.

Wymiar czasu pracy pracownika ulega obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Jeśli więc pracownikowi zaplanowano dzień wolny “w zamian” za święto w dniu, w którym był nieobecny z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy, żadna dodatkowa rekompensata nie przysługuje z tego tytułu.

Tak samo wygląda sytuacja z urlopem wypoczynkowym. Jeśli wypadnie on w dniu wolnym wyznaczonym przez pracodawcę w zamian za 1 maja, to w tym dniu nie będzie korzystał z urlopu, a z dnia wolnego za 1 maja. Czyli jeden dzień zostanie mu do wykorzystania w innym czasie.

Biorąc pod uwagę fakt, że 4 maja nie jest dniem wolnym, zapewne część pracodawców zdecyduje, że to właśnie tego dnia udzieli swoim pracownikom dodatkowego dnia wolnego za 1 maja. Dzięki temu w tym roku wyjątkowo dla wielu będzie to długa majówka.

Co jeśli pracownik jest zatrudniony od 4 maja?

Zgodnie z art. 130 § 1 KP „Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, ustalany zgodnie z art. 129 § 1, oblicza się:

1) mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie

2) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.

§ 2. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.”

W przypadku pracownika zatrudnionego od 4 maja w obowiązującym go okresie rozliczeniowym nie występuje żadne święto, które mogłoby obniżyć wymiar czasu pracy.

Obliczenie obowiązującego w maju wymiaru czasu pracy dla takiego pracownika kształtuje się następująco::

 4 tygodnie * 40 =  160 godziny

Są to 4 pełne tygodnie od 4 maja do 31 maja.

Każda osoba, która na dzień 1 maja nie była pracownikiem nie otrzyma „dnia wolnego” za święto przypadające w tym dniu. Takim osobom nie obniża się majowej normy czasu pracy z tytułu święta w sobotę 1 maja.

Art. 129 § 1 KP “Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem art. 135–138, art. 143 system skróconego tygodnia pracy i art. 144 system pracy weekendowej“.

Dlatego też wymiar czasu pracy dla pracownika zatrudnionego 4 maja wynosi 160 godzin.