HR Detektywi #134 Jednak bez wyższych kar dla pracodawców, umowy cywilno-prawne dla cudzoziemców, fala oszustw na ZUS oraz ZSWA do końca marca

Partnerem technologicznym serii HR Detektywi jest Soneta Sp. z o.o. producent oprogramowania ERP enova365

News 1: Kary dla pracodawców jednak do poprawki, agencje zatrudnią cudzoziemców na umowach cywilno-prawnych

Wykreślono przepisy o wyższych karach dla pracodawców za naruszenie przepisów dot. zatrudnienia

Jak czytamy na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej 13 marca Senat przyjął ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia oraz o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom. Senatorowie wprowadzili do nich aż kilkadziesiąt poprawek. Jedną z nich jest propozycja wykreślenia przepisu podnoszącego kary dla pracodawców za naruszenia praw pracowniczych przewidzianych w kodeksie pracy. Senatorowie argumentowali wykreślenie zmian tym, że w ich ocenie  zostały one wprowadzone bez przeprowadzenia pełnej procedury sejmowej. Przypomnijmy, zmiany zostały wprowadzone przez Sejm niemal ad hoc, w ostatniej chwili i miały spowodować znaczący wzrost kar: z obecnego przedziału 1 – 30 tys. zł do 3 – 50 tys. zł. Dodatkowo miała się pojawić nowa przesłanka do nałożenia kary – niewypłacanie wynagrodzenia przez co najmniej trzy miesiące, wtedy kara mogła wynosić od 5 do 60 tys. zł. O szczegółach tej propozycji pisaliśmy w jednym z ostatnich wydań naszego Detektywa. Senatorowie zarzucili takiemu sposobowi procedowania naruszenie konstytucyjnego trybu stanowienia prawa,  brak czasu na przeanalizowanie proponowanych rozwiązań oraz zatarcie odrębności pomiędzy poprawkami a inicjatywą ustawodawczą. Sejm przyjął tę poprawkę. Kary za łamanie przepisów ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców pozostaną w wysokości 3-50 tys. zł.  

Agencje pracy będą mogły zatrudniać cudzoziemców na podstawie umów cywilno-prawnych

Inne istotne poprawki dotyczą ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców. Chodzi m. in. o zamieszczony w ustawie przepis ograniczający formę zatrudnienia obcokrajowca przez agencję pracy tymczasowej wyłącznie do umowy o pracę. To miał być warunek do wydania zezwolenia na pracę oraz oświadczenia o powierzeniu pracy. Poprawka Senatu umożliwi agencjom zawieranie z cudzoziemcami umów cywilno-prawnych. Były to postulaty szeroko podnoszone przez ekspertów, organizacje pracodawców, a nawet Biuro Legislacyjne Senatu. Także ta poprawka została przez Sejm przyjęta.

Kontrole bez uprzedzenia usunięte z przepisów

Kolejna propozycja dotyczy usunięcia z ustawy przepisów o możliwości przeprowadzania kontroli u pracodawców bez uprzedzenia przez Straż Graniczną i PIP, w tym także kontroli krzyżowych. Wprowadzono także obowiązek dołączenia do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy informacji o karalności obcokrajowca oraz poszerzono katalog przestępstw, których popełnienie będzie podstawą do odmowy wydania cudzoziemcowi zezwolenia na pracę. Nie zyskało to jednak poparcia Sejmu i poprawka została odrzucona. Ostatnim etapem będzie podpis Prezydenta.  

Źródło: https://www.gov.pl/web/rodzina, DGP  

Aktualizacja z dnia 24.03.2025

Ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia oraz o dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom na terytorium RP, uchwalone w dniu 20 marca 2025 r., trafiły do podpisu Prezydenta. Ostateczne teksty ustaw, po rozpatrzeniu poprawek zgłoszonych przez Senat, znajdź tutaj:

• ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia 
• ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 

Ustawy oczekują na podpis Prezydenta. Przepisy wejdą w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkami przewidzianymi w ustawie z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. 

News 2: Uwaga na oszustwa „na ZUS” 

Fałszywe wiadomości e-mail. Oszuści podszywają się pod ZUS

Wszyscy słyszeliśmy o różnych metodach działania oszustów i wyłudzaczy. Mamy próby wyłudzeń „na wnuczka” i „na policjanta”, teraz pojawiła się nowa – na ZUS. Zakład Ubezpieczeń Społecznych opublikował komunikat, z którego wynika, że oszuści wysyłają fałszywe maile z nazwą „zus-pl”, a w szczegółach wiadomości widnieje adres „kontakt@dentalstudio.krakow.pl”. W mailu proszą o aktualizację danych ze względu na problem z przetworzeniem płatności. Wchodząc w podany link otwiera się strona do logowania ezus,  a adres strony to „prowebdigital.com.ng”. Po zalogowaniu otwiera się okno do wpisania danych karty kredytowej. 

Kontakt z ZUS możliwy drogą elektroniczną, jeśli posiadasz PUE

ZUS przypomina, że kontakt drogą elektroniczną jest podejmowany tylko z klientami posiadającymi konto na PUE ZUS i wybrali taką formę kontaktu. W mailach zawsze podane jest imię i nazwisko konkretnego pracownika ZUS. Nie ma w nich natomiast żadnych informacji o błędnych logowaniach, próśb o podanie wrażliwych danych czy otwieranie plików lub linków. W związku z tym Zakład kieruje ostrzeżenie, aby pod żadnym pozorem nie odpowiadać na takie maile ani nie otwierać załączników czy linków. Konsekwencją może być zainfekowanie komputera czy innego urządzenia i / lub uzyskanie dostępu do znajdujących się na nim danych wrażliwych. 

Konsultanci ZUS kontaktują się telefonicznie wyłącznie w sprawach merytorycznych

Oszuści próbują także kontaktu drogą telefoniczną. Podszywając się pod pracowników ZUS proszą o potwierdzenie zmiany numeru telefonu. Tymczasem konsultanci nie kontaktują się z klientami telefonicznie w takich sprawach, nie pytają też o instytucje finansowe, z których oni korzystają. Ewentualne kontakty telefoniczne są zwykle konsekwencją wcześniejszego kontaktu klienta z Zakładem i dotyczą spraw przez niego zgłoszonych. 

W razie wątpliwości co do otrzymanej korespondencji czy połączenia telefonicznego należy skontaktować z ZUS, z placówką stacjonarna lub poprzez Centrum Kontaktu Klientów telefonicznie lub mailowo.  

Źródło:  www.zus .pl 

News 3: Do 31 marca trzeba rozliczyć się ze składek na FEP. Termin na złożenie ZUS ZSWA

Do 31 marca wyślij ZUS ZSWA o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze

31 marca upływa termin złożenia dokumentu ZUS ZSWA za 2024 rok. Dokument zawiera dane o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Do jego złożenia zobowiązani są płatnicy, którzy wciągu roku prowadzili ewidencję pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz opłacali za tych pracowników składek na Fundusz Emerytur Pomostowych.   

Przypomnijmy, na mocy ustawy o emeryturach pomostowych (z dnia 19 grudnia 2008 r., Dz.U.2024.1696 t.j. z dnia 2024.11.20) prawo do emerytury pomostowej nabywa pracownik urodzony po 31 grudnia 1948 r., ma co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, osiągnął wiek: 55 lat dla kobiet, 60 lat dla mężczyzn, ma okres składkowy ustalony dla powszechnego systemu emerytalnego 20 lat – dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn i po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Takimi pracami, w myśl ustawy, są prace wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, gdzie czynniki ryzyka z nimi związane z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia. Są to np. prace pod ziemią, na wodzie, pod wodą, w powietrzu, w gorącym (powyżej 28°C) lub zimnym (poniżej 0°C) mikroklimacie, ciężkie prace fizyczne czy prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz sprawności psychofizycznej. Szczegółowy wykaz prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze zawarto w załączniku do ustawy.  

Definicja pracownika zatrudnionego do prac w warunkach szczególnych

Pracodawca zatrudniający pracowników do prac w warunkach szczególnych, a za takich uważa się pracowników wykonujących rodzaje prac zawarte w załączniku do ustawy w pełnym wymiarze czasu pracy, jest zobowiązany, do opłacania za nich, poza powszechnymi składkami na ubezpieczenia społeczne, dodatkowej składki – na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP).  Składkę opłaca się w wysokości 1,5% podstawy wymiaru, tej samej, od której opłacana jest składka na powszechne ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Stosuje się do niej roczne ograniczenie podstawy tzw. limit trzydziestokrotności. Zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z FUS po osiągnięciu w ciągu roku kalendarzowego podstawy wymiaru składek odpowiadającej trzydziestokrotności przeciętnego wynagrodzenia prognozowanego na dany rok w ustawie budżetowej zaprzestaje się w tym roku poboru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe i co za tym idzie także na FEP. W roku 2025 limit podstawy składek wynosi 260 190 zł. 

W odróżnieniu od innych składek w raportach imiennych składanych za osoby ubezpieczone (pracowników) co miesiąc do ZUS (ZUS RCA), składka na FEP nie jest wykazywana. Kwotę należnych za dany miesiąc składek wykazuje się w łącznej kwocie w deklaracji zbiorczej ZUS DRA i opłaca w tym samym terminie co pozostałe składki.  

Dlatego, dla zidentyfikowania konkretnych ubezpieczonych, za których pracodawca naliczył składkę na FEP, konieczne jest złożenie zgłoszenia danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, czyi właśnie ZUS ZSWA. Zgłoszenie zawiera imię i nazwisko pracownika, jego datę urodzenia, numer PESEL lub w razie jego braku inne dane identyfikacyjne (np. serię i numer dokumentu tożsamości), okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz jej kod.  

Jeśli pracownik wystąpiłby z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej pracodawca ma obowiązek przekazać do ZUS zgłoszenie w terminie 7 dni od złożenia tego wniosku.