HR Detektywi #140: Weto dla nowelizacji składki zdrowotnej, pilotaż skróconego czasu pracy, odpis na ZFŚS, wybory prezydenckie

Partnerem technologicznym serii HR Detektywi jest Soneta Sp. z o.o. producent oprogramowania ERP enova365

News 1: Weto prezydenta w sprawie zmian w składce zdrowotnej 

Nie będzie zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. We wtorek 6 maja 2025 r. szefowa Kancelarii Prezydenta RP poinformowała, że prezydent zawetował nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z przekazaną informacją, decyzja o odrzuceniu zmian została podjęta po przeprowadzeniu konsultacji z Radą Dialogu Społecznego. W uzasadnieniu wskazano, że m.in. ustawa budzi wątpliwości w zakresie sprawiedliwości społecznej, czy też promuje przechodzenie z umowy o pracę na tzw. samozatrudnienie. 

Nowelizacja miała wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Zakładała ona następujące zmiany w rozliczeniu składki zdrowotnej: 

• Przedsiębiorcy, którzy rozliczają się na podstawie skali podatkowej lub podatku liniowego płaciliby ryczałtową składkę, wynoszącą 9% od 75% wynagrodzenia minimalnego. To rozwiązanie dotyczyłoby osób, które osiągają w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego. Po przekroczeniu tego progu, dodatkowa składka miała być naliczana w stawce 4,9% od nadwyżki dochodów. 
• Osoby rozliczające się w formie ryczałtu opłacałyby stałą składkę – 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia do progu 3-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Po jego przekroczeniu, zapłaciłyby dodatkowo 3,5% składki od nadwyżki.  
• W przypadku karty podatkowej, przedsiębiorca płaciłby stałą składkę wynoszącą 9% od 75% wynagrodzenia minimalnego. 
• Jednocześnie ustawa uchylała możliwość odliczenia części zapłaconych składek zdrowotnych od podatku dochodowego. 

Na oszczędności mogłoby liczyć blisko 2,5 miliona mikroprzedsiębiorców, których składki zdrowotne istotnie wzrosły przez wprowadzenie przepisów „Polskiego Ładu” w 2022 roku. Z drugiej strony, zmiana skutkowałaby zmniejszeniem wpływów do NFZ o szacowane 4,6 mld zł, przy czym rząd deklarował pokryć tą kwotę z budżetu państwa. Teraz ustawa wraca do Sejmu do ponownego rozpatrzenia.  

Weto do ustawy o składce zdrowotnej to nie tylko decyzja polityczna. To policzek dla tysięcy przedsiębiorców – tych najmniejszych, bez zaplecza, bez kancelarii prawnych, bez lobbingu. Dla ludzi, którzy trzymają ten kraj na barkach – cicho, dzień po dniu.
Monika Smulewicz

News 2: Zbliża się roczne rozliczenie składki zdrowotnej przedsiębiorców 

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina o zbliżającym się rocznym rozliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2024 rok. Dokładnie 20 maja 2025 roku mija termin, kiedy osoby prowadzące pozarolniczą działalności gospodarczą powinny złożyć deklaracje rozliczeniowe za kwiecień 2025, gdzie jednocześnie muszą wykazać składkę za poprzedni rok. 

Obowiązek rozliczenia dotyczy osób, których działalność opodatkowana jest podatkiem liniowym, skalą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym. Przedsiębiorcy składają rozliczenie na roczne na dokumentach: 

• ZUS DRA – jeżeli opłacają składki tylko za siebie, 
• ZUS RCA – jeżeli opłacają składki również za inne osoby ubezpieczone. 

W sytuacji, gdy suma zapłaconych składek za poszczególne miesiące roku składkowego będzie niższa niż ta ustalona w rozliczeniu rocznym, przedsiębiorca powinien uregulować niedopłatę w terminie do 20 maja 2025 r. wraz ze składkami płaconymi za kwiecień 2025 r.  

W przypadku, gdy suma zapłaconych składek jest niższa od składki w rozliczeniu rocznym, powstanie niedopłata. Wówczas przedsiębiorcy przysługuje zwrot, o ile nie posiada on żadnych zaległości w ZUS. Kolejnego dnia po złożeniu rozliczenia, ZUS powinien automatycznie na portalu PUE udostępnić wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R), który należy wysłać elektronicznie do dnia 2 czerwca 2025 r. 

Nadpłata u przedsiębiorcy, który nie złoży wniosku o zwrot w tym terminie zostanie zaliczona na poczet przyszłych zobowiązań w ZUS. 

News 3: Pierwsza rata odpisu na ZFŚS do 31 maja 2025 

Przypominamy, że pracodawcy tworzący w swoich zakładach ZFŚS mają czas do końca maja na przekazanie pierwszej raty odpisu na 2025 rok, wynoszącej co najmniej 75% odpisów podstawowych. Kwotę należy płacić na wyodrębniony rachunek bankowy tego funduszu. Pozostałą kwotę odpisów przekazuje się do 30 września 2025 r. 

ZFŚS tworzy się z odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Wysokość tego odpisu ustalana jest na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w poprzednim roku lub w drugim półroczu poprzedniego roku, jeżeli było one wyższe. 

Do ustalenia odpisów na ZFŚS w 2025 roku należy przyjąć kwotę przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2024 r., pomniejszone o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe – 7262,39 zł. 

Chcesz trzymać rękę na pulsie terminów i obowiązków w kadrach i płacach? Pobierz planner!

Odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych dla poszczególnych grup pracowników w 2025 roku wynoszą: 

• odpis podstawowy na pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy (37,5%) – 2723,40 zł, 
• odpis podwyższony na pracownika pracującego na pełen etat i wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub pracę o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych (50%) – 3631,20 zł 
• odpis na pracownika młodocianego:  
  – w I roku nauki (5%) – 363,12 zł, 
  – w II roku nauki (6%) – 435,74 zł, 
  – w III roku nauki (7%) – 508,37 zł. 

News 4: Pilotażowy program skróconego czasu pracy 

28 kwietnia 2025 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło rozpoczęcie przygotowań do pilotażu skróconego czasu pracy, bez obniżek pensji. 

Ministra pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zapowiada, że będzie to pierwszy pilotaż w Polsce na tak szeroką skalę. Do dobrowolnego udziału w programie będą mogli przystąpić przedsiębiorcy, niezależnie od wielkości firmy i branży, ale też jednostki samorządowe, fundacje czy stowarzyszenia. 

Krótsza praca, bez redukcji wynagrodzenia? 

W poprzednim wydaniu HR Detektywów wspominaliśmy, że Polacy są jednym z najbardziej zapracowanych narodów w Europie – pracujemy 39,3 godziny tygodniowo. Dla porównania, średnia unijna wynosi 36,1 godziny. Analizy przeprowadzone przez resort, pokazują, że korzyści ze skróconego czasu pracy mają odnieść obie strony stosunku pracy. Pracownicy zyskają więcej czasu na odpoczynek i rozwój osobisty, a jednocześnie będą pracować efektywniej, co ma być korzyścią dla pracodawców.  

Pilotaż skróconego czasu pracy ma przewidywać dużą elastyczność w wyborze modelu dopasowanego do specyfiki organizacji, np. 6-godzinny dzień pracy lub 4-dniowy tydzień. Co najważniejsze – czas pracy będzie krótszy, ale wynagrodzenie pozostanie bez zmian. 

Planowane jest, że do końca pierwszego półrocza 2025 roku mają zostać ogłoszone zasady i warunki udziału w pilotażu, a następnie ruszy nabór. Na realizacje tego projektu ministerstwo przeznaczy 10 mln zł z Funduszu Pracy. 

Źródło: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej 

News 5: Wybory prezydenckie 2025. Dodatkowe uprawnienia pracowników zasiadających w komisjach wyborczych 

Już w niedzielę 18 maja odbędą się Wybory prezydenckie 2025. Zgodnie z ustawą Kodeks wyborczy głosowanie odbywa się od godziny 7.00 rano i trwa 14 godzin. Lokale wyborcze zostaną zamknięte o godzinie 21.00. W nadzwyczajnych sytuacjach Państwowa Komisja Wyborcza (PKW) podejmuje decyzję o przedłużeniu głosowania, jednak dotyczy to jedynie danego lokalu lub okręgu.  

Zwolnienie od pracy pracownika – członka komisji wyborczej 

Zgodnie ze wskazanym wyżej art. 154 § 4 Kodeksu wyborczego członkom komisji wyborczej przysługuje zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów. Ustawodawca wskazuje, że za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, co oznacza, że wymienione zwolnienia od pracy są płatne w pełnej wysokości, ze środków pracodawcy. 

Członkom obwodowych i terytorialnych komisji wyborczych przysługuje 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Pracownik może zatem domagać się od pracodawcy 5 dni wolnego, lecz za ten okres nie otrzyma wynagrodzenia. Czytaj więcej tutaj >