Zadaniowy czas pracy czyli idealny system pracy zdalnej

Na czym polega zadaniowy system czasu pracy? Jak go wprowadzić? I kogo może dotyczyć dowiesz się z bieżącego wpisu.

Zadaniowy system czasu pracy polega na tym, iż pracownikowi nie ustala się rozkładu czasu pracy, wskazuje się jedynie jakie zadania powinien wykonać w ustalonym wymiarze czasu pracy. Pracownik będzie miał więc pełną swobodę w ustaleniu w jakich godzinach będzie pracował. Pracodawcę zaś powinno interesować tylko to, by zadania zostały wykonane.

W praktyce praca zdalna jest więc zbliżona do zadaniowego systemu pracy.

O zasadach pracy zdalnej przeczytasz w artykule:

Obowiązek pracy zdalnej od 3 listopada 2020 r.

Kiedy można zastosować zadaniowy czas pracy?

Zadaniowego czasu pracy nie można wprowadzić dla każdego pracownika i dla każdego rodzaju pracy. 

Zgodnie z art. 140 Kodeksu pracy:

W przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy może być stosowany system zadaniowego czasu pracy. Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm określonych w art. 129 tzn. tak aby mógł je wykonać w ciągu 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w 5 dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Zlecanie pracownikowi zadań, których wykonanie w ,,normalnym” czasie pracy jest niemożliwe, jest równoznaczne z poleceniem świadczenia pracy w czasie przekraczającym normy czasu pracy.

Jeśli z góry wiadomo, że zadań, które ma wykonywać pracownik nie można wykonać w ramach podstawowych norm czasu pracy, to wprowadzenie zadaniowego czasu pracy jest niedopuszczalne.

System ten nie może być również stosowany, w przypadku kiedy pracodawca z góry narzuca pracownikowi godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy. Pracownik bowiem sam decyduje o czasie wykonywania pracy.

Na czym polega zadaniowy system czasu pracy?

Pracownicy zatrudnieni w zadaniowym systemie czasu pracy rozliczani są z wykonywanych zdań, a nie z godzin pracy.

W tym systemie miarą pracy są jej efekty, czyli wykonanie zadania. W związku z tym nie mamy tu do czynienia z łamaniem doby pracowniczej czy też zachowaniem odpoczynku od pracy. Zadaniem pracodawcy jest z kolei prawidłowe wyznaczanie zadań do wykonania.

Czasem pracy oraz czasem odpoczynku zarządza bowiem sam pracownik. Nie oznacza to jednak, że nie ma ograniczeń czasu pracy. Miernikiem mają tu być normy czasu pracy wynikające z podstawowego systemu czasu

Pracodawca ma obowiązek tak wyznaczać zadania, aby były możliwe do wykonania w ciągu 8 godzin na dobę i przeciętnie w ciągu 40 godzin tygodniowo przez przeciętnie 5 dni w tygodniu w przyjętym okresie rozliczeniowym.

W zadaniowym systemie czasu pracy dopuszczalne jest, aby pracownik jednego dnia pracował dłużej niż 8 godzin, a innego odpowiednio krócej. W takiej sytuacji nie powstają godziny nadliczbowe. Nadgodziny powstaną z kolei, gdy pracodawca poleci pracownikowi dodatkowe zadania, których pracownik nie jest w stanie wykonać w ramach normy czasu pracy.

Jak poprawnie wprowadza się w firmie zadaniowy system czasu pracy?

Pracodawca, który zdecyduje się na wprowadzenie zadaniowego systemu czasu pracy dla konkretnej grupy pracowników, powinien zapisać to wyraźnie w układzie zbiorowych czy też regulaminie pracy/obwieszczeniu.

Systemy i rozkłady czasu pracy wprowadza się w wewnątrzzakładowych przepisach prawa pracy. Informacji dotyczącej zadaniowego czasu pracy nie zamieszcza się w umowie o pracę.

Jeśli w organizacji funkcjonuje regulamin pracy sporządza się do niego aneks, który zawiera grupę pracowników (zawody, stanowiska), których obejmuje zadaniowy system czasu pracy.

Aneks wchodzi w życie w ciągu 2 tygodni od podania go w sposób przyjęty w firmie do wiadomości pracowników.

Ewidencja czasu pracy w systemie zadaniowym

Ze względu na rodzaj czy też system organizacji czasu pracy nie zawsze można określić przedział czasu, w którym powinna zostać ona wykonana. Dlatego też ustawodawca przewidział możliwość ustalenia czasu pracy za pomocą wymiaru zadań do wykonania przez pracownika lub grupę pracowników.

W tej sytuacji rezygnuje się ze schematycznych norm czasu, w którym pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy oraz określenia precyzyjnego rozkładu czasu pracy. Nie mamy więc tu do czynienia z łamaniem doby pracowniczej czy też zachowaniem odpoczynku od pracy.

W zadaniowym czasie pracy pracodawca kontroluje pracowników, sprawdzając, czy wyznaczone zadania zostały wykonane w terminie.

Zadania powinny być ustalone w taki sposób by było możliwe ich wykonanie w ramach ustalonego wymiaru czasu pracy. Pracodawca powinien z góry ustalić pracownikowi zakres jego zadań, uzgadniając z nim czas potrzebny na ich wykonanie.

W zadaniowym systemie czasu pracy dopuszczalne jest, aby pracownik jednego dnia pracował dłużej niż 8 godzin, a innego odpowiednio krócej. 

Zakres zadań można ustalić np. w umowie o pracę, regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy, lub też w odrębnym dokumencie.

Co do zasady dla pracowników objętych zadaniowym systemem czasu pracy nie prowadzi się ewidencji czasu pracy.

Nadgodziny w zadaniowym systemie czasu pracy

Zasadą jest, iż pracownikowi objętemu zadaniowym systemem czasu pracy nie przysługują nadgodziny. Pracę należy ustalić w taki sposób, aby pracownik mógł ją wykonać bez przekraczania norm czasu pracy.

Nadgodziny przysługują jednak w przypadku, gdy są one wynikiem:

• konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo dla ochrony mienia lub usunięcia awarii,
• ustalenia ilości zadań w taki sposób, iż nie jest możliwe ich wykonanie w ramach obowiązujących norm czasu pracy,
• lub w skrajnych przypadkach zlecenia pracownikom zadań niemożliwych do wykonania w normalnym czasie pracy.

Jeśli natomiast pracownik wykonywał dane czynności wolniej niż obiektywnie byłoby to możliwe, na rekompensatę za nadgodziny w pracy nie będzie mógł więc liczyć.

Przydatne orzecznictwo

Wyrok SN z dnia 16 października 2009 r. , sygn. I PK 89/09

W razie zastosowania systemu zadaniowego czasu pracy (art. 140 k.p.) pracodawca powinien wykazać, że powierzył pracownikowi zadania możliwe do wykonania w czasie pracy wynikającym z ogólnie przyjętych norm czasu pracy.

Wyrok SN z dnia 24 września 2009 r., sygn. II PK 72/09

Zadaniowy czas pracy w szczególności przeznaczony jest dla prac prowadzonych nierytmicznie, prac prowadzonych poza kolektywną pracę skooperowaną. Ponadto, zadaniowy czas pracy nie łączy się ze wskazaniem osiągnięcia określonego rezultatu ekonomicznego.

Wyrok SN z dnia 27 stycznia 2016 r., sygn. I PK 25/15

Jeżeli pracownik wykonuje codziennie, w określonym przez pracodawcę czasie obowiązki wynikające z zakresu jego czynności, to bez względu na stosowaną nazwę nie można przyjąć, by jego czas pracy określały zadania. Przy takim rozumieniu wszyscy pracownicy zatrudnieni byliby w ramach zadaniowego czasu pracy, a przepisy o charakterze gwarancyjnym, regulujące normy czasu pracy pozbawione byłyby znaczenia.