Alkohol na terenie zakładu pracy

Szkolenie połączone z akcją badania trzeźwości

Pracodawca chce przeprowadzić jednorazową akcję badania trzeźwości połączoną ze szkoleniem na temat zgubnych skutków nałogu i zdrowego stylu życia. W ten sposób pracodawca chce “miękko” przygotować i siebie i pracowników na sytuację, w której okaże się, że pracownik jego firmy jest w stanie po użyciu alkoholu lub nietrzeźwości wynikającej z użycia substancji działających podobnie do alkoholu. U kilku pracowników wynik badania okazał się pozytywny. Co powinien zrobić pracodawca w takim przypadku? Czy jeśli szkolenie odbyło się w dniu wolnym od pracy (w wolną sobotę), pracodawca może wyciągnąć jakieś konsekwencje względem tychże pracowników?

Od 21 lutego 2023 r. pracodawcy, na mocy nowelizacji Kodeksu pracy, mogą przeprowadzać prewencyjne kontrole trzeźwości wśród pracowników, zleceniobiorców i współpracowników B2B

Zakaz bezwzględny

Pracownik nie może spożywać alkoholu na terenie zakładu pracy nawet po godzinach pracy. Obowiązuje bezwzględny zakaz spożywania alkoholu na terenie zakładu pracy i nie ma żadnych wyjątków w tym zakresie. Art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zabrania wnoszenia napojów alkoholowych m.in. na teren zakładów pracy.

Kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona odmawiają wpuszczenia na teren zakładu pracy osoby, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że nie zastosowała się do tego zakazu, chyba że przeprowadzona na żądanie tej osoby kontrola nie potwierdzi podejrzenia.

Niezależnie od sytuacji, pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy, jeżeli kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika wskazującą na stan po spożyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości. W związku z tym pracownik powinien opuścić miejsce pracy a także zaprzestać udziału w szkoleniu, niezależnie od dnia czy godzin przeprowadzanego szkolenia.

Upomnienie, nagana, kara pieniężna

Pracodawca może wyciągnąć konsekwencje względem takiego pracownika. Na mocy art. 108, pracodawca za stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości albo w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu lub spożywanie alkoholu lub zażywanie środka działającego podobnie do alkoholu w czasie pracy – może poza karą upomnienia, nagany zastosować również karę pieniężną.

Pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę z pracownikiem, który stawia się w pracy albo na szkolenie mające związek z pracą w stanie nietrzeźwości albo w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

Ponadto, na mocy art. 52 KP, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości albo w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu kwalifikowane jest jako ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych.

Aby rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem w trybie art. 52 §  1 pkt 1 Kodeksu pracy, bez wypowiedzenia z winy pracownika, w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, konieczne jest dokonanie oceny sytuacji i stopnia winy pracownika.

Poznaj różnice w definicjach winy umyślnej i nieumyślnej pracownika. Przykłady z życia wzięte oraz ustawowe konsekwencje!

Dyscyplinarka za spożywanie alkoholu w miejscu pracy

Podjęcie działań zmierzających do rozwiązania umowy o pracę w tzw. trybie dyscyplinarnym powinno opierać się w pierwszej kolejności na zbadaniu:

• czy pracodawca wyraził w jakikolwiek sposób zgodę na spożywanie alkoholu w miejscu pracy, w trakcie lub poza czasem pracy,
• czy pracownik przebywał w stanie stwarzającym zagrożenie dla zakładowego porządku, dyscypliny pracy i zasad bezpieczeństwa pracy,
• czy w zakładzie pracy obowiązują jakiekolwiek przepisy dotyczące zakazu przebywania pod wpływem alkoholu, zakazu stawienia się do pracy pod wpływem alkoholu lub zakazu spożywania alkoholu w czasie pracy,
• czy doszło do ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
• czy doszło do zachowania zawinionego przez pracownika,
• ocenę stopnia naruszenia obowiązku pracowniczego.

Konsekwencje spożywania alkoholu w miejscu pracy na praktycznych przykładach

1. 1. Jeśli pracownik świadczył pracę pod wpływem alkoholu i z powodu stanu nietrzeźwości wyrządził pracodawcy szkodę, to sam stan nietrzeźwości pracownika uzasadnia przyjęcie umyślności wyrządzenia szkody.
2. 2. Jeśli podczas imprezy firmowej, pracownik będący pod wpływem alkoholu zepsuł komputer poprzez nieumyślne zrzucenie go z krawędzi biurka, nie możemy mówić o umyślnym wyrządzeniu szkody.
3. 3. Pracownik po spożyciu alkoholu na imprezie pożegnalnej zaczął w sposób ordynarny wyzywać kilku pracowników. Próba wytłumaczenia pracownikowi wagi sytuacji nie pomogła, aby ten uspokoił się i opuścił miejsce imprezy. Okazało się, że pracownik już wielokrotnie przezywał współpracowników w sposób wulgarny, obraźliwy i obelżywy z brakiem szacunku, stwarzając nieprzyjazną atmosferę w miejscu pracy. Pracodawca uznał, że zachowanie pracownika było nieakceptowalne. Pracownik naruszył zasady współżycia społecznego, w związku z czym został zwolniony dyscyplinarnie. Sam fakt spożycia alkoholu w tym przypadku nie miał większego znaczenia.