HR Detektywi #106 Renta wdowia, zamrożenie płacy minimalnej, zgłoszenie sygnalisty przez Messenger

News 1: Dyrektywa o adekwatnych wynagrodzeniach, czyli nowe zasady ustalania płacy minimalnej. Możliwe zamrożenie!

W związku z unijną dyrektywą w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w UE państwa członkowskie, w tym i Polska, muszą dokonać oceny adekwatności minimalnego wynagrodzenia oraz wdrożenia dyrektywy do 15 listopada tego roku. Nowa ustawa, opublikowana w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, zastąpi obowiązują obecnie ustawę z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Czego wymaga od nas unijna regulacja?

• przy ustalaniu stawki minimalnego wynagrodzenia należy wziąć pod uwagę m. in. siłę nabywczą oraz ogólny poziom wynagrodzeń
• adekwatność minimalnego wynagrodzenia zweryfikować należy poprzez wartości referencyjne, np. 60 proc. mediany wynagrodzeń lub 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Co zmienią projektowane regulacje? W ramach negocjacji z Radą Dialogu Społecznego przekazywana będzie informacja o wartości referencyjnej oraz relacji propozycji wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku następnym do tej wartości. Aktualizacja płacy minimalnej będzie się odbywać co najmniej raz na 4 lata. Projekt wprowadzi wynagrodzenie minimalne za pracę jako wynagrodzenie zasadnicze. Możliwe będzie również zamrożenie płacy minimalnej na kolejny rok, jeśli w poprzednich latach rosła zbyt szybko.

Projekt ustawy wprowadza nowy typ przestępstwa oraz nowy typ wykroczenia, które związane są z naruszeniem prawa pracownika do wynagrodzenia za pracę, a także przewiduje naliczanie odsetek za nieterminowe wypłacenie należnych pracownikom wynagrodzeń. Ponadto, projekt przewiduje podwyższenie sankcji za wykroczenia przeciwko prawom pracownika.

Jak wynika z treści projektu, korzystając z okazji, rząd chce rozszerzyć katalog przestępstw związanych z naruszeniem prawa pracownika do wynagrodzenia. Projekt przewiduje m. in. obligatoryjne naliczanie odsetek za nieterminowe wypłacenie należnych pracownikom wynagrodzeń oraz wprowadzenie nowych sankcji w Kodeksie pracy oraz Kodeksie karnym. Mogą one wzrosnąć nawet do 45 tys.

Planowany termin przyjęcia projektu przez rząd to III/IV kwartał 2024 r., zaś nowe przepisy będą miały zastosowanie do ustalenia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2026 r.

News 2: Renta wdowia już od 2025 roku

Rada Ministrów zagłosowała za wdrożeniem obywatelskiego projektu ustawy o rencie wdowiej, na mocy którego seniorzy mieliby zagwarantowane świadczenia przysługujące po śmierci współmałżonka (mogliby zachować swoje świadczenie i powiększyć je o rentę rodzinną po zmarłym małżonku).

Do końca 2026 r. świadczenie ma wynosić 15 proc. emerytury zmarłego małżonka, aby w 2027 r. wzrosnąć do 25 proc. W 2028 r. wskaźnika wysokości świadczeń zostanie zweryfikowany, aby ocenić możliwość i zasadność jego podwyższenia. Oto główne zasady kierunkowo przyjęte przez rząd:

• Limit sumy świadczeń ma wynieść trzykrotność minimalnej emerytury
• Minimalna emerytura od 1 marca wynosi 1780,96 zł, co oznacza, że maksymalnie wdowiec lub wdowa będą mogli otrzymać 5342 zł 88 gr
• Świadczenie będzie wypłacane osobom, które osiągną wiek emerytalny, czyli odpowiednio 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn.

Więcej o rencie wdowiej opowiedziałam ostatnio w Pytaniu na śniadanie na antenie TVP. Kliknij w obrazek, aby zobaczyć wywiad:

News 3: Działalność nierejestrowana jako sposób na brak zezwolenia na pracę. Tymczasem… nadchodzą cyfrowe kontrole PIP!

Taki wniosek wysnuwa Główny Inspektorat Pracy w ramach podsumowania kontroli za rok poprzedni. Do 30% wzrosła liczba nielegalnie zatrudnionych obcokrajowców, z czego ponad 70% stanowi nielegalnie powierzenie pracy obywatelom Ukrainy. Wykroczenia, których najczęściej dopatrywali się inspektorzy PIP to:

• brak zezwolenia na pracę
• świadczenie pracy niezgodnie z warunkami określonymi w oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy
• brak powiadomienia powiatowego urzędu pracy o powierzeniu pracy.

Jak wskazuje podsumowanie przedstawione przez GIP, unikanie legalizacji pracy odbywa się najczęściej poprzez wykorzystywanie tzw. spółki ukraińskiej. Obcokrajowcy obchodzą prawo, powołując się na przepisy o działalności nierejestrowanej.

A już jesienią pod obrady rządu ma trafić kolejny projekt, który umożliwi cyfrowe kontrole. Inspektorzy będą mogli badać sytuację w firmach zdalnie, za pomocą służbowych skrzynek e-mail oraz videorozmów. Wzmożenie kontroli bardzo prawdopodobne!

Z ostatniej chwili! ZUS podał nowe dane o wzroście liczby zatrudnionych w Polsce cudzoziemców. Na koniec czerwca 2024 roku do ubezpieczeń społecznych w ZUS zgłoszonych było 1 mln 160 tys. cudzoziemców. W ciągu miesiąca przybyło ich prawie 10 tys. Najliczniej reprezentowane nacje stanowią Ukraińcy, Białorusini oraz Gruzini.

News 4: Sygnaliści zgłoszą naruszenia przez WhatsApp. Gotowi na 25 września 2024?

Ustawa o ochronie sygnalistów zacznie obowiazywać już 25 września tego roku. W ramach przepisów zaimplementowanych na mocy unijnej dyrektywy, ochroną objęte zostaną osoby, które dokonają zgłoszenia lub ujawnienia informacji albo uzasadnionych podejrzeń naruszenia prawa, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Co więcej, sygnalistą może być nie tylko pracownik czy zleceniobiorca, ale również wolontariusz, dostawca, podwykonawca czy nawet osoba zatrudniona na kontrakcie menedżerskim.

Naruszeniem prawa stanowiącym przedmiot zgłoszenia dokonanego przez sygnalistę będzie działanie lub zaniechanie działania niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich będzie przyjmować zgłoszenia zewnętrzne oraz odpowiadać za udzielanie wsparcia sygnalistom.

Ustawa o ochronie sygnalistów, jak sama nazwa wskazuje, chronić będzie osoby zgłaszające naruszenia przed odwetem lub groźbami ze strony podmiotu wskazanego w zgłoszeniu naruszenia (czyli np. pracodawcy). Odszkodowanie za działania odwetowe wyniesie nie mniej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, czyli aktualnie 7155,48 zł.

Pracodawcy zobowiązani są do opracowania procedury zgłoszeń wewnętrznych i określenia zasad ich przyjmowania. Do spełnienia obowiązku zobligowane będą firmy, które na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku zatrudniają co najmniej 50 osób. Elementem procedury będzie sposób, w jaki sygnalista może dokonać zgłoszenia. Jeśli przedsiębiorca przewidzi taką możliwość w procedurze, sygnalista będzie mógł dokonać zgłoszenia nie tylko ustnie lub pisemnie, ale nawet za pośrednictwem aplikacji WhatsApp lub przez Messenger. Chodzi o to, aby oprócz treści sygnalista miał łatwość przekazania również zdjęć, nagrań video lub dźwięku. Technologia ma sprzyjać ujawnianiu nieprawidłowości, zaś po stronie przedsiębiorcy leży zapewnienie bezpieczeństwa tożsamości sygnalisty. Dostęp do komunikatorów powinien być ograniczony do wyznaczonych, upoważnionych w firmie osób.

W ciągu 7 dni od pozyskania zgłoszenia, podmiot musi potwierdzić sygnaliście otrzymanie zgłoszenia. Następnie w ciągu trzech miesięcy zobowiązany będzie do przekazania również informacji zwrotnej, czyli podjętych lub planowanych działań naprawczych. Będzie tego można dokonać takim samym kanałem, jaki został użyty przez sygnalistę podczas zgłoszenia.

Więcej o sygnalistach przeczytasz w najnowszym Magazynie HR na Szpilkach®. Pobierz PDF bezpłatnie: