HR Detektywi #115: Nowelizacja ustawy w związku z powodzią, stanowisko rządu w sprawie zmian w PIP, wytyczne dla pracodawców zatrudniających pracowników z depresją

News 1: Specustawa powodziowa przyjęta przez Senat i podpisana przez Prezydenta

1 października zdecydowaną większością głosów uchwalona została przez Sejm nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. O założeniach projektu pisaliśmy już w poprzednich wydaniach HR Detektywa. Specustawa została w ekspresowym tempie przyjęta przez Senat i podpisana przez Prezydenta. Ogłoszenia w Dzienniku Ustaw spodziewamy się w każdej chwili – będziemy informować! W uchwalonym przepisie znalazły się m.in.  następujące rozwiązania:  

• wsparcie dla kredytobiorców – kredytobiorcom, którzy utracili możliwość korzystania z kredytowanej nieruchomości, także czasowo, Fundusz Wsparcia Kredytobiorców będzie mógł spłacić raty kredytu za okres 12 miesięcy, 

• pakiet wsparcia mieszkalnictwa – możliwość uzyskania bezzwrotnego wsparcia z Funduszu Dopłat przez osoby, które ucierpiały wskutek powodzi, 

• zasiłek losowy – w wysokości 1000 zł  przeznaczony na zaspokojenie potrzeb edukacyjnych dzieci w tzw. zerówkach oraz uczniów wraz z dodatkowym zasiłkiem opiekuńczym dla rodziców którzy nie mogą pracować ze względu na konieczność sprawowania opieki nad dziećmi  w razie zamknięcia placówki opiekuńczej (przedszkole,  żłobek), do której uczęszcza dziecko,

• możliwość zawieszenia postępowań cywilnych lub sądowo-administracyjnych z urzędu w związku z niemożnością uczestniczenia w postępowaniu na skutek powodzi, a także zawieszenia biegu terminów w tych postępowaniach, np. na wniesienie odwołania, zażalenia czy skargi, 

• wsparcie dla przedsiębiorców, którzy ucierpieli na skutek powodzi: 16 tys. zł na każdego ubezpieczonego zgłoszonego do ZUS lub równowartość 75% średniomiesięcznego przychodu z poprzedniego roku. Pomoc miałaby objąć osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, pracodawcy, także tacy, którzy prowadzą działalność sezonową przy której zatrudniają zleceniobiorców,

• zwiększenie zasiłku dla rodzin lub osób samotnie gospodarujących na pokrycie kosztów zużycia energii elektrycznej lub paliwa na potrzeby osuszania zajmowanych lokali. 

Projekt przewiduje także przyznanie pracownikom dodatkowego urlopu w wymiarze 20 dni na usuwanie skutków powodzi, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, przy czym, pracodawca mógłby ubiegać się o zwrot kosztów tego wynagrodzenia oraz związanych z nim składek z FGŚP.  

Elastyczne możliwości wykorzystania urlopu wypoczynkowego: urlop na żądanie zostanie wydłużony do 8 dni (pracownik będzie musiał to zgłosić najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu). Pracownik będzie mógł wykorzystać urlop wypoczynkowy w wymiarze godzinowym, z tym że urlop w tym trybie nie będzie mógł przekroczyć 5 dni.

Jak wyjaśnia MF pomoc przyznawana powodzianom, jak np. zasiłek powodziowy – do 2 tys. zł, zasiłek losowy – 1000 zł, dodatkowy zasiłek opiekuńczy mają być zwolnione z podatku dochodowego. Wynika to zdaniem resortu z przepisów ustawy. Zwolnienie miałoby także objąć pomoc dla kredytobiorców. 

Uchwalono także przepisy mające na celu wsparcie pracodawców zatrudniających żołnierzy WOT lub Aktywnej Rezerwy. O proponowanych w nich rozwiązaniach także już pisaliśmy w poprzednim Detektywie. Koniecznie przeczytaj!

Źródło: www.infor.pl  

News 2: Stanowisko rządu w sprawie zmiany przepisów o PIP

Na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pojawiło się stanowisko wobec komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o PIP oraz ustawy – Prawo przedsiębiorców. Co z niego wynika?

Rada Ministrów nie popiera komisyjnego projektu zmian w ww. ustawach. W ocenie rządu zmiany, jeśli wejdą w życie w proponowanym kształcie, spowodują zwiększenie uciążliwości oraz zbiurokratyzowanie kontroli wobec przedsiębiorców. Miałoby to dotyczyć zwłaszcza przedsiębiorców najczęściej kontrolowanych i relatywnie słabszych ekonomicznie, czyli mikro – i małych przedsiębiorców.  

Wśród negatywnych zmian rząd wskazuje m.in. rezygnację ze stosowania przez PIP upoważnień czy brak obowiązku przestrzegania przez PIP zakazu równoczesnego podejmowania i prowadzenia więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. Wspomniano także o projektowanym zniesieniu limitów czasu trwania kontroli oraz zniesieniu prawa przedsiębiorcy do wyrażenia sprzeciwu. W stanowisku stwierdzono że oznacza to de facto odejście przez PIP od obowiązku przestrzegania zakazu prowadzenia tych samych wielokrotnych kontroli u przedsiębiorcy.  

Rada Ministrów nie podzieliła argumentacji, że takie zmiany są konieczne do zwiększenia skuteczności PIP, co jest deklarowanym celem projektu ustawy, ponieważ już teraz Inspekcja może odstępować od stosowania reguł dotyczących kontroli działalności gospodarczej.  

Źródło: www.premier.gov.pl  

News 3: Wytyczne dla pracodawców zatrudniających pracowników z depresją  

Nie jest tajemnicą że duża część naszego społeczeństwa zmaga się problemem depresji. Spora grupa to osoby aktywne zawodowo. Choroby o podłożu emocjonalnym i psychicznym, biorąc pod uwagę nieprzewidywalność występowania ich symptomów, mogą w sposób istotny wpływać na wykonywanie pracy, stąd konieczne jest aby pracodawcy mieli wiedzę o tego rodzaju okolicznościach, aby móc przyjąć adekwatne sposoby postępowania wobec takich pracowników.  

Główny Inspektorat Pracy zwrócił uwagę na problem braku wytycznych dla pracodawców, dotyczących dostosowania miejsca pracy do potrzeb osoby z orzeczoną depresją. Przepisy wymagają przystosowania stanowiska pracy, przy którym pracuje osoba z niepełnosprawnością. Nie określają jednak konkretnych wymagań jakie to stanowisko miałby spełniać, poza ogólnymi, stanowiącymi, że dostosowanie ma być odpowiednie do rodzaju i stopnia niepełnosprawności. To oznacza, że do każdego przypadku, każdej osoby i jej potrzeb należy podejść indywidualnie. W opinii przekazanej portalowi prawo.pl przez rzecznika prasowego GIP znajduje się rekomendacja dla pracodawców do kontaktu i konsultacji ze służbą medycyny pracy, która jest właściwa do udzielania porad w zakresie organizacji, ergonomii fizjologii i psychologii pracy.  

Pracodawcy mogą też szukać pomocy na stronach Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego. Znalazły się tam wskazówki jak dostosować warunki pracy dla osoby doświadczającej depresji. Dotyczą one m.in. wymagań ilościowych pracy (np. równomierne obciążenie obowiązkami, dostosowanie tempa wykonywania zadań, unikanie nawarstwiania się obowiązków i nadmiernej presji czasu), doceniania i informacji zwrotnej, dawania pracownikom możliwości wpływania na pracę, którą wykonują, w tym na osoby z nimi współpracujące, wsparcia przełożonych, sposobu traktowania pracowników, z dużym naciskiem na szacunek, równe traktowanie pracowników i przestrzeganie zasad współżycia społecznego.

CIOP-PIB zwraca także uwagę na jakość przywództwa (np. zaufanie do kierowników i informacji przez nich przekazywanych, możliwość wyrażania swoich odczuć i ocen), kwestie związane z rozwojem pracownika i równowagę pomiędzy pracą, a życiem prywatnym, czyli znany nam work-life balance. Zdaniem autorów rekomendacji szczególnie ważne dla pracowników, w tym także osób z depresją jest poczucie przynależności do grupy, w której funkcjonują.  

Wskazane przez CIOP-PIB aspekty są jednak ważne nie tylko dla osób ze szczególnymi uwarunkowaniami emocjonalnymi, ale dla ogółu pracowników. Wszyscy chcielibyśmy pracować w otoczeniu przyjaznym, gdzie jesteśmy szanowani i doceniani, nie tylko finansowo.  

Źródło: www.prawo.pl 

News 4: Kiedy spodziewać się obowiązku oskładkowania umów cywilno-prawnych? Projekt jest już gotowy!

Z informacji przekazanych przez Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej wynika, że projekt nowych regulacji dotyczących oskładkowania umów cywilno-prawnych jest już gotowy. 

Obowiązkiem ubezpieczeń miałyby zostać objęte wszystkie takie umowy, w tym umowy o dzieło. 

Zmiana przepisów jest konsekwencją wpisania tych rozwiązań do KPO. Nie wiadomo jeszcze kiedy nastąpią zmiany, ale najprawdopodobniej nie będzie to wcześniej niż od początku 2026 r. Wynika to z konieczności dostosowania się do nowych przepisów przez płatników, ubezpieczonych, a także Zakład Ubezpieczeń Społecznych.  

Osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilno-prawnych zostałyby objęte bezwzględnym obowiązkiem ubezpieczeń społecznych: emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym. Oznacza to de facto likwidację zbiegów tytułów ubezpieczeń.  

Przypomnijmy, że obecnie zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom, jeżeli umowa zlecenie jest ich jedynym tytułem do ubezpieczenia lub jeśli posiadają inny tytuł, ale osiągnięta tam podstawa składek na ubezpieczenia społeczne jest niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego pracowników. Umowy o dzieło nie stanowią dziś w ogóle tytułu do ubezpieczeń, za wyjątkiem tych zawartych z własnym pracodawcą.  

Po zmianach wyłączone z obowiązku ubezpieczeniowego pozostaną umowy cywilno-prawne zawarte z uczniami i studentami do ukończenia 26 roku życia, tak jak to jest obecnie.  

Oskładkowanie umów cywilno-prawnych wzbudza wiele emocji. Spowoduje ono bowiem z jednej strony obniżenie wynagrodzenia netto u dużej części zleceniobiorców czy wykonawców dzieła (zwłaszcza tych, dla których umowa jest dodatkowym źródłem dochodu), jak i znaczny wzrost kosztów u zleceniodawców.  

Ministerstwo Pracy sygnalizowało w lecie b.r. że skłania się ku 6-miesięcznemu okresowi vacatio legis.