HR Detektywi #142: Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia, wyższe sankcje za nielegalne powierzenie pracy, e-umowy, próby podszywania się pod ZUS, coraz więcej osób zatrudnianych na B2B

Partnerem technologicznym serii HR Detektywi jest Soneta Sp. z o.o. producent oprogramowania ERP enova365

News 1: Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia opublikowana w Dzienniku Ustaw

Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia została ogłoszona w Dzienniku Ustaw. Przepisy wejdą w życie już od 1 czerwca 2025 r. Jak czytamy w komunikacie prasowym Kancelarii Prezydenta, głównym celem reformy jest zwiększenie poziomu zatrudnienia w Polsce, dostosowanie potencjału kadrowego do potrzeb gospodarki oraz modernizacja instytucji polskiego rynku pracy. Nowe rozwiązania, wprowadzone przez ustawę, to realne wsparcie bieżących potrzeb uczestników rynku pracy – pracowników, osób poszukujących pracy i pracodawców. Poprzednie przepisy powstały dwie dekady temu, gdy bezrobocie w Polsce było znacznie wyższe, a warunki na rynku pracy zupełnie inne.

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez ustawę to:

• zniesienie konieczności rejestracji osoby bezrobotnej w urzędzie właściwym ze względu na adres zameldowania, a nie adres zamieszkania
• likwidacja ograniczenia wiekowego w dostępie do różnych instrumentów rynku pracy, w tym bonu na zasiedlenie
• wdrożenie nowego systemu teleinformatycznego, umożliwiającego uzyskanie pomocy w poszukiwaniu pracy online
• aktywizacja biernych zawodowo rolników
• dofinansowanie na zatrudnianie emerytów
• objęcie priorytetową pomocą osób bezrobotnych z rodzin wielodzietnych oraz rodziców samotnie wychowujących dzieci
• obowiązek zgłaszania ofert pracy do bazy ofert ePraca przez podmioty publiczne i spółki Skarbu Państwa
• zmniejszenie biurokracji i obowiązków sprawozdawczych przedsiębiorców
• pożyczka edukacyjna w wysokości do 400% przeciętnego wynagrodzenia
• zwiększenie dostępu do Krajowego Funduszu Szkoleniowego dla osób prowadzących firmy jednoosobowe oraz osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych

News 2: Od 1 czerwca 2025 wyższe sankcje za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców

Nowe przepisy ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będą obowiązywać od 1 czerwca 2025 r. Procedury zatrudniania obcokrajowców zostaną znacznie uproszczone i zautomatyzowane. Jednak to, co najbardziej zwraca uwagę pracodawców, to bardzo wysokie sankcje za zatrudnienie cudzoziemców z naruszeniem przepisów.

Państwowa Inspekcja Pracy na swojej stronie internetowej zwraca uwagę na nową, doprecyzowaną definicję nielegalnego powierzenia pracy. Jest to powierzenie pracy cudzoziemcowi:

• który nielegalnie przebywa na terytorium RP lub
• którego podstawa pobytu nie uprawnia do wykonywania pracy, lub
• bez zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi wpisanego do ewidencji oświadczeń, jeżeli są wymagane, lub
• na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w odpowiednim zezwoleniu na pracę lub oświadczeniu o powierzeniu pracy cudzoziemcowi wpisanym do ewidencji oświadczeń, lub
• na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę, o którym mowa w odpowiednich przepisach ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
• bez zawarcia umowy w formie pisemnej.

Ile będą wynosić kary za naruszenie przepisów? Przykładowe kwoty

Jeśli w wyniku kontroli okaże się, że pracodawca naruszył przepisy, inspektor pracy będzie mógł nałożyć karę do wysokości 10 000 zł, bez konieczności udziału sądu. Kara grzywny za część wykroczeń będzie liczona proporcjonalnie do liczby nielegalnie zatrudnionych osób.

Kara grzywny wobec podmiotu, który nielegalnie powierzy pracę cudzoziemcowi będzie wynosiła od 3 000 zł do nawet 50 000 zł. Z kolei cudzoziemiec, który nielegalnie wykonuje tą pracę, będzie podlegał karze od 1 000 zł.

Podmiot, który przez wprowadzenie cudzoziemca błąd doprowadza do nielegalnego wykonywania pracy będzie podlegał karze grzywny od 6 000 zł do 50 000 zł. Taką samą karę przewiduje się za żądanie od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę lub innego dokumentu uprawniającego do wykonywania pracy.

Jeśli podmiot powierzający pracę nie powiadomi organu, który wydał zezwolenie na pracę o zmianie miejsca siedziby, pobytu stałego, nazwy lub formy prawnej może liczyć się z grzywną od 500 zł do 5 000 zł. Podobnie w przypadku zmiany nazwy stanowiska pracy cudzoziemca bez zmiany jego zakresu obowiązków.

Za przekazanie nieprawdziwych informacji o podjęciu, niepodjęciu lub zakończeniu pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy kara grzywny będzie wynosić od 500 zł do 5 000 zł.

News 3: Już niedługo: e-umowy dostępne dla każdego pracodawcy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad nowelizacją ustawy o systemie
teleinformatycznym do obsługi niektórych umów. Zgodnie z założeniem, umowy będą mogły być podpisywane nie tylko podpisem kwalifikowanym, ale też podpisem osobistym i zaufanym. Dzięki temu, pracodawcy i pracownicy będą mogli szybciej i łatwiej realizować formalności związane z zatrudnieniem, bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów pozyskania certyfikatów kwalifikowanych.

Pierwotnie system miał być przeznaczony dla osób fizycznych lub mikroprzedsiębiorców zatrudniających do 9 osób. Obecnie możliwość zawierania umów drogą elektroniczną będą miały wszystkie podmioty, niezależnie od statusu czy wielkości. Co więcej, system ma służyć do zawierania nie tylko umowy o pracę czy umowy zlecenia, ale również umów o wolontariacie, umów o zakazie konkurencji, umów szkoleniowych lub umów o współodpowiedzialności materialnej.

Projekt zakłada też rozszerzenie funkcjonalności systemu. Pracownicy będą mogli elektronicznie potwierdzać obecność w pracy i zgłaszać pracę zdalną, a pracodawcy dołączać dokumenty dotyczące realizacji obowiązków BHP np. oświadczenia o zapoznaniu się z kartą ryzyka zawodowego lub zaświadczenia o odbyciu szkolenia. Udostępnione zostaną kalkulatory do obliczeń wynagrodzenia, urlopów wypoczynkowych, składek i należności podatkowych.

System będzie przekazywał i pozyskiwał dane z baz ZUS, KRS i CEiDG. Na ZUS zostanie nałożony obowiązek przekazywania informacji niezbędnych do rozliczenia wynagrodzenia, m.in. zwolnień lekarskich czy opieki nad dzieckiem. Z kolei z rejestrów KRS i CEiDG system będzie pozyskiwał dane identyfikacyjne i adresowe firm.

News 4: Coraz więcej prób podszywania się przez ZUS. Oszuści wykorzystują różne kanały kontaktu.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ostrzega, że w ostatnich tygodniach znacznie wzrosła liczba prób oszustw, gdzie przestępcy podający się za pracowników ZUS próbują wyłudzić dane osobowe, informacje o rachunkach bankowych lub nakłonić do otwierania niebezpiecznych linków i załączników. Zdarzają się też próby wyłudzenia pieniędzy. Do kontaktu oszuści wykorzystują różne sposoby, w tym SMS-y i komunikatory (np. WhatsApp), pocztę elektroniczną, rozmowy telefoniczne, a nawet odwiedzają domy klientów. Najczęściej ofiarami takich oszustw padają osoby starsze.

Fałszywe e-maile często sprawiają wrażenie autentycznych – mogą zawierać adresy nadawcy z domeną „zus.pl”. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, że nie prowadzi korespondencji e-mailowej z klientami, w szczególności nie wysyła tą drogą umów czy próśb o podanie kart kredytowych. ZUS kontaktuje się drogą mailową tylko i wyłącznie wtedy, gdy klient na profilu PUE wyrazi zgodę na taką formę kontaktu.

ZUS apeluje o nie podawanie poufnych informacji (np. wrażliwych danych osobowych) przez e-mail, komunikatory i SMS-y, nie klikanie w podejrzane linki i niepobieranie załączników z nieznanego źródła.

Pamiętaj, że ZUS nigdy:

• nie prosi o podanie danych osobowych drogą mailową, SMS-ową lub za pomocą wiadomości poprzez komunikatory internetowe,
• nie wysyła linków do logowania ani do weryfikacji danych przez wiadomości tekstowe,
• nie wysyła umów ani formularzy do wpłaty na rachunki inwestycyjne,
• nie nakłania do wykonywania przelewów na wskazane konto bankowe.

Źródło: zus.pl

News 5: Kontrakty B2B atrakcyjną formą zatrudnienia dla polskich firm

Popularność kontraktów B2B i innych elastycznych form zatrudnienia stale rośnie. Agencja rekrutacyjna Hays opublikowała raport pt. „Nowoczesne Formy Zatrudnienia 2025”. Dane wskazują, że 55% ankietowanych firm już teraz korzysta z zatrudnienia na podstawie umów B2B, 43% z umów zlecenia i dzieło, a 31% z umów o pracę tymczasową. Aż 56% przedsiębiorstw korzystających z nowoczesnych form zatrudnienia (praca tymczasowa, outsourcing usług, projekty interimowe, B2B) planuje zwiększyć liczbę pracowników tymczasowych i podwykonawców w 2025 roku.

Respondenci wskazują, że nowoczesne formy zatrudnienia są atrakcyjne ze względu na możliwość pozyskania kompetencji potrzebnych do finalizacji konkretnych projektów, dużą elastyczność zarządzania kosztami i szybki proces pozyskania pracownika. Przedsiębiorstwa decydują się na takie rozwiązania w odpowiedzi na wzrost popytu na swoje produkty i usługi czy w celu zastąpienia pracowników przebywających na długotrwałych zwolnieniach.

Z raportu wynika, że pracodawcy doceniają wysokie zaangażowanie pracowników tymczasowych i zewnętrznych podwykonawców – pozytywnie ocenia je aż 85% firm. Korzyści dostrzegają również sami zatrudnieni – aż 80% pracowników wyraża satysfakcję z swojej umowy. Plusami takiego rozwiązania dla zatrudnionego są: wynagrodzenie, duże możliwości pracy zdalnej i elastyczny czas pracy.

Trend współpracy na podstawie umów B2B i przechodzenia na tzw. samozatrudnienie potwierdzają dane ZUS. W raporcie Polskiej Sieci Ekonomii dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pt. „Dobrowolne ubóstwo” eksperci zauważają, że samozatrudnieni osiągają przeciętnie dwa razy większe dochody niż wynosi zarobek pracowników. Duża część z nich korzysta ze zwolnień i ulg składkowych, które przede wszystkim trafiają do przedsiębiorców niezatrudniających, co jednocześnie przyczynia się do spadku zatrudnienia etatowego.

W Akademii Master skomplikowane przepisy z prawa pracy tłumaczymy na merytorycznych przykładach. Wierzymy, że praktyka czyni mistrza! Rozwijaj kompetencje i bądź liderem w branży! Dołącz do Akademii >