HR-owe Koło Ratunkowe: Nadgodziny w zadaniowym czasie pracy

Zadaniowy system czasu pracy w handlu

Pracownicy działu sprzedaży zatrudnieni na stanowiskach handlowców w pewnej firmie, ze względu na charakter swojej pracy, zatrudnieni są w zadaniowym systemie czasu pracy. Jeden z handlowców będzie przez dłuższy czas nieobecny ze względu na zaplanowany zabieg medyczny. Pracodawca będzie zmuszony do rozłożenia jego zadań na pozostałych pracowników pracujących na tym samym terenie. Czy w związku ze zwiększonym zakresem zadań pracownicy ci będą mogli zażądać od pracodawcy rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych? Czy pracodawca powinien na ten czas podwyższyć im wynagrodzenie?

Kiedy można wprowadzić zadaniowy system czasu pracy?

Istotą zadaniowego systemu czasu pracy jest to, że czas pracy zatrudnionych określony jest wymiarem zadań, jakie zostaną im polecone. Nie jest to jednak system, który możemy zastosować zawsze i w stosunku do każdego pracownika.

Zgodnie z art. 140 kp zadaniowy system czasu pracy może być wprowadzony wtedy, kiedy jest to uzasadnione rodzajem pracy, jej organizacją lub miejscem wykonywania.

Zastosowanie zadaniowego systemu czasu pracy może przynieść korzyści zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi. Wtedy pracodawca, w porozumieniu z pracownikiem, ustalają zakres zadań do wykonania. Nie może się to jednak odbyć bez uwzględnienia norm i wymiaru czasu pracy obowiązujących danego pracownika.

Zadania muszą być tak ustalone, aby pracownik mógł je wykonać nie przekraczając wymiaru i norm czasu pracy.

Po wspólnym ustaleniu wymiaru zadań to pracownik decyduje o konkretnym czasie, w jakim będzie je realizował. Przy prawidłowo określonych zadaniach nie powinna pojawić się zatem praca nadliczbowa, podobnie jak to się dzieje przy prawidłowo zaplanowanych grafikach w innych systemach czasu pracy.  Ustalając wymiar zadań pracownika musimy też pamiętać o wymiarze czasu pracy. Inaczej określimy je dla osoby zatrudnionej w pełnym wymiarze, a inaczej dla niepełnoetatowca.

Co zrobić, gdy pracownik nie zdąży odebrać nadgodzin w okresie rozliczeniowym? Przeczytaj!

Ewidencja czasu pracy w zadaniowym systemie czasu pracy

Dla pracowników „zadaniowych” nie tworzy się grafików pracy, nie prowadzi się także ewidencji godzin pracy. Nie oznacza to jednak, że ewidencji nie należy prowadzić w ogóle. Trzeba, jest ona jednak miej szczegółowa niż w przypadku pozostałych systemów czasu pracy, a pracownik jest rozliczany nie tyle z czasu, co z wykonania powierzonych zadań. Brak uzgodnienia zadań z pracownikiem nie skutkuje nieskutecznością ustanowienia zadaniowego czasu pracy, ale w razie sporu pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, to na tym drugim będzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że wykonanie zadań było możliwe w granicach norm czasu pracy określonych w kodeksie pracy (wyroki SN II PK 148/07, OSNP 2009/7-8/93).

Odpoczynki w zadaniowym systemie czasu pracy! Dowiedz się więcej!

Czy w zadaniowym systemie czasu pracy powstają nadgodziny?

Decydując się na powierzenie pracownikom dodatkowych zadań w ramach zastępstwa za ich kolegę musimy zatem ocenić, czy nie spowoduje to pracy w godzinach nadliczbowych. Podobnie jak przy pracownikach pracujących z grafikami, zlecenie „zadaniowcom” dodatkowej pracy, jeżeli doprowadzi do przekroczenia norm czasu pracy, będzie prowadziło do powstania nadgodzin.

Sąd Najwyższy niejednokrotnie podkreślał, że nazwanie systemu zadaniowym nie wyłącza stosowania przepisów o wynagrodzeniu za pracę nadliczbową. Zwiększenie wymiaru zadań w związku z zastępstwem będzie więc musiało być zrekompensowane w sposób przewidziany dla nadgodzin: poprzez udzielenie czasu wolnego lub wypłatę wynagrodzenia wraz z odpowiednimi dodatkami. Jeżeli jednak wykonując dodatkową pracę, pracownik zmieści się w obowiązujących go normach czasu pracy  nadgodzin nie będzie, nie będzie tez potrzeby wypłaty dodatkowego wynagrodzenia.

Normy odpoczynku nadal obowiązują!

Zostawiając pracownikom zadaniowym swobodę w wyborze czasu, w jakim będą wykonywać pracę, należy jednak zwrócić ich uwagę na to, aby zachowywali przeciętnie 5-dniowy tydzień pracy, a także wymagane normy odpoczynku: dobowego i tygodniowego. Za brak przestrzegania norm czasu pracy będzie odpowiedzialny pracodawca.

FAQ, czyli pytania i odpowiedzi o zadaniowy system czasu pracy

1. Czy pracownicy w zadaniowym systemie czasu pracy mogą żądać rekompensaty za nadgodziny?
   • Tak, jeśli zlecone dodatkowe zadania powodują przekroczenie norm czasu pracy, pracownik ma prawo do rekompensaty za nadgodziny, w formie czasu wolnego lub dodatkowego wynagrodzenia.
2. Czy w zadaniowym systemie czasu pracy muszę tworzyć grafik dla pracownika?
   • Nie, pracownicy zadaniowi nie mają ustalonych grafików pracy. Ich czas pracy zależy od wymiaru zadań, które muszą wykonać, a ewidencja czasu pracy jest mniej szczegółowa.
3. Czy w zadaniowym systemie czasu pracy obowiązuje limit godzin pracy?
   • Tak, mimo elastyczności w wyborze godzin pracy, pracownicy muszą przestrzegać obowiązujących norm czasu pracy, w tym przeciętnego 5-dniowego tygodnia pracy oraz norm odpoczynku dobowego i tygodniowego.
4. Czy pracownik może odmówić dodatkowych zadań w zadaniowym systemie czasu pracy?
   • Jeśli dodatkowe zadania mogą spowodować pracę w godzinach nadliczbowych, pracownik ma prawo odmówić ich wykonania bez odpowiedniej rekompensaty.
5. Jakie są konsekwencje dla pracodawcy za nieprzestrzeganie norm czasu pracy w systemie zadaniowym?
   • Pracodawca ponosi odpowiedzialność za zapewnienie, że zadania przydzielone pracownikowi mogą być wykonane w ramach norm czasu pracy. Niezachowanie tych norm może prowadzić do konieczności wypłaty wynagrodzenia za nadgodziny oraz potencjalnych sankcji.