HR Detektywi #74 Więcej wolnego dla członków komisji wyborczych

News 1: Jak potraktować głosowanie w wyborach przez pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim?

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 1732), wykorzystanie zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem może skutkować utratą prawa do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Równocześnie znane jest stanowisko MPiPS, zgodnie z którym udział w komisji wyborczej nie jest równoznaczny z zarobkowaniem i ma charakter społeczny. Skoro więc aktywność członka komisji wyborczej nie może być w jakikolwiek sposób uznana jako praca, to tym bardziej nie można uznać, że pracownik, który na zwolnieniu pójdzie na wybory, wykorzystuje zwolnienie lekarskie w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem.

Sądy podchodzą do kwestii udziału w wyborach przez osoby na zwolnieniu lekarskim indywidualnie, dostrzegając jednak, że działania pracownika mogące utrudnić proces leczenia są przeszkodą w osiągnięciu celu zwolnienia. Niemniej, udział w wyborach przez pracowników na zwolnieniu lekarskim jest możliwy, ale zależy od wielu czynników – w tym od zaleceń lekarskich (np. tego czy lekarz uznał, że chory może chodzić) oraz od indywidualnej interpretacji prawa. Jednak nawet w przypadku przeciwwskazań zdrowotnych, pracownik może skorzystać z możliwości głosowania korespondencyjnego.

Pracodawcy powinni być świadomi, że udział pracownika w wyborach nie jest automatycznie uznawany za naruszenie zasad zwolnienia lekarskiego. Dlatego zarówno firmy, jak i specjaliści ds. kadr i płac, powinni podchodzić do tego zagadnienia z uwzględnieniem wszystkich okoliczności.

News 2: Więcej dni wolnych dla członków komisji wyborczych!

Ostatnie zmiany w Kodeksie wyborczym wprowadziły kilka istotnych uprawnień, o których każdy kadrowiec powinien wiedzieć. Zgodnie z aktualnymi regulacjami członkowie komisji wyborczych mogą liczyć na dwa, niewykluczające się wzajemnie uprawnienia – są to:

• zwolnienie od pracy na dzień głosowania, liczenia głosów oraz na dzień następujący po dniu zakończenia liczenia głosów – w tym czasie członek komisji zachowuje pełne prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy;
• do 5 dni zwolnienia od pracy (to zwolnienie nie jest powiązane z koniecznością podejmowania konkretnych czynności, jednak powinno być powiązane z realizacją zadań członka komisji, np. udziałem w szkoleniach dla członków komisji; nie obejmuje ono wypoczynku po wyborach) – również z zachowaniem prawa do świadczeń społecznych i uprawnień z tytułu stosunku pracy, ale bez prawa do wynagrodzenia.

Jeżeli członkowie komisji wyborczej na poziomie obwodowym lub terytorialnym planują skorzystać ze zwolnienia z obowiązków zawodowych, muszą zawiadomić swojego pracodawcę na piśmie co najmniej trzy dni przed planowaną datą nieobecności. Po zakończeniu okresu nieobecności (najpóźniej na drugi dzień roboczy), są zobowiązani dostarczyć dokument potwierdzający uzasadnienie ich nieobecności związanej z działalnością komisji. Dokument potwierdzający powinien zawierać:

1. pełne dane osoby będącej członkiem komisji obwodowej;
2. odniesienie do podstawy prawnej uprawniającej do zwolnienia z pracy;
3. określenie przyczyny i długości okresu nieobecności.

Dokument musi być opatrzony pieczęcią komisji obwodowej lub terytorialnej i być podpisany przez jej przewodniczącego (w przypadku przewodniczącego komisji, podpis składa jego zastępca). Dokument jest tworzony w dwóch kopiach: jedna trafia do członka komisji, a druga przechowywana jest w archiwum komisji.

News 3: Nobel z ekonomii 2023, czyli co zmiany na rynku pracy oznaczają dla działów kadr, płac i HR?

Tegoroczna Nagroda Nobla z ekonomii, przyznana prof. Claudii Goldin, zwraca uwagę na jedno z najbardziej palących zagadnień współczesnego rynku pracy – sytuację kobiet i różnice płacowe między płciami (tzw. lukę płacową). Prof. Goldin jako pierwsza wyczerpująco zbadała zarobki i efekty pracy kobiet (w tym efektywność i sukcesy) na przestrzeni wieków. Czego dowodzą analizy Prof. Goldin?

Wybory zawodowe kobiet są często ograniczone przez ich role społeczne i obowiązki rodzinne. To ma bezpośredni wpływ na różnice w zarobkach między płciami i na niedostateczną reprezentację kobiet na stanowiskach kierowniczych.

Co mogą zrobić firmy, żeby zapobiegać negatywnym zjawiskom? Powinny zacząć od edukacji poprzez wprowadzenie programów szkoleniowych skupiających się na równości płci i różnorodności. Działania te powinny obejmować i pracowników i pracodawców i omawiać znaczenie równości płci w miejscu pracy, promując wartości związane z równością i różnorodnością na wszystkich poziomach organizacji.

Drugą kwestią jest audyt wynagrodzeń – regularne przeglądy struktury wynagrodzeń są niezbędne do identyfikacji i wyeliminowania nierówności. Warto przy tym pamiętać o konieczności ustalenia KPI’s (Key Performance Indicators) do monitorowania postępów w dziedzinie równości płci.

Kolejnym obszarem działania jest wdrożenie elastycznych form pracy – może ono pomóc zrównoważyć obowiązki zawodowe i rodzinne w firmie, co jest kluczowe dla promowania równości. Pracodawcy i specjaliści ds. kadr i płac powinni mieć na uwadze trwające prace nad regulacjami mającymi wymusić na firmach transparentność w zakresie wynagrodzeń – warto więc przygotować się na nie z wyprzedzeniem.

Nagroda Nobla z ekonomii dla prof. Claudii Goldin to nie tylko naukowy sukces, ale również sygnał dla firm, że nadszedł czas na działanie. Działy kadr, płac i HR mają tu kluczową rolę do odegrania, a zespół Eduwersum® dla Biznesu może pomóc w wielu wspomnianych wyżej działaniach! Zapraszamy do kontaktu!

News 4: Polacy i Ukraińcy coraz częściej wchodzą w spory z pracodawcami – wynika z danych PIP

W 2022 roku do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) wpłynęło 50,5 tys. skarg, w których pracownicy wskazali prawie 87,5 tys. problemów. To o 5,3 tys. więcej skarg niż w 2021 roku – co świadczy o rosnącej świadomości prawnej pracowników. Większość skarg dotyczyła wypłaty wynagrodzenia (ponad 1/3) i czasu pracy (7 proc.) oraz stosunku pracy (17 proc.) – zwłaszcza nieprawidłowości przy wypowiadaniu i rozwiązywaniu umów o pracę czy niewydania lub nieterminowego wydania świadectwa pracy i kwestionowania jego treści.

Do częstych problemów zaliczało się także niewypłacanie lub obniżanie ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy czy wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. W czasie przeprowadzonej kontroli potwierdziło się 26 proc. zgłoszeń.

Najnowsze sprawozdanie PIP pokazuje ponadto, że inspektorzy wyegzekwowali aż 19,2 mln zł na rzecz skarżących. Może to być ważna informacja dla pracowników dowodząca, że skargi są efektywnym narzędziem w walce o pracownicze prawa.

Dane wskazują także, że coraz więcej skarg zgłaszają cudzoziemcy – głównie Ukraińcy, co nie powinno dziwić, jako że w badanym okresie nastąpił olbrzymi napływ imigrantów z Ukrainy, z których część podjęła pracę.

News 5: Ładowanie służbowych pojazdów elektrycznych i hybrydowych z domowego gniazdka a PIT – najnowsze stanowisko dyrektor KIS 

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) stwierdziła, że jeśli spółka zwraca pracownikowi koszty ładowania przez niego służbowego samochodu z domowego gniazdka elektrycznego, wówczas taki zwrot nie stanowi dodatkowego przychodu dla tego pracownika – o ile odpowiada on faktycznie poniesionym przez niego i udokumentowanym kosztom. Jeśli jednak pracodawca wypłaca ryczałtową kwotę na poczet wydatków na ładowanie samochodu, a kwota ta przewyższa faktyczne koszty ładowania poniesione przez pracownika, wówczas nadwyżka powinna zostać zwrócona pracodawcy lub zaliczona do przychodu pracownika. 

Dyrektor KIS stwierdziła, że użytkowanie samochodu służbowego na cele prywatne finansowane przez spółkę (w tym koszty ładowania samochodu) jest uwzględniane w kwocie ryczałtu, o którym mowa w art. 12 ust. 2a ustawy o PIT. W przypadku korzystania z auta służbowego przez pracownika do celów prywatnych wartość tego przychodu wynosi 250 zł – w przypadku pojazdów o pojemności do 60 kW (ok. 82 KM) oraz 400 zł miesięcznie – w przypadku aut o pojemności powyżej 60 kW (ok. 82 KM). Poinformowała, że po stronie spółki nie powstaną obowiązki płatnika w odniesieniu do kwoty przewyższającej wyżej wymieniony ryczałt. Dodała także, że „jeśli pracodawca będzie wypłacał ryczałtową kwotę na poczet wydatków na ładowanie tego samochodu, to powinna ona zostać rozliczona i ewentualna nadwyżka ponad poniesiony przez pracownika wydatek na ładowanie powinna albo zostać zwrócona pracodawcy, albo zostać zaliczona do przychodu pracownika”. 

Równocześnie stwierdziła, że „w przypadku, gdy Pracownik ładuje służbowy samochód prądem w miejscu zamieszkania poprzez skorzystanie z licznika na gniazdku lub z przydomowej stacji ładowania, to zwrot przez pracodawcę wydatku w wysokości faktycznie poniesionej przez Pracownika z tego tytułu nie będzie stanowił dodatkowego przychodu pracownika, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”. W takiej sytuacji również po stronie spółki „nie powstaną obowiązki płatnika z tego tytułu”. 

Legislacja – jakie regulacje weszły w życie?

• 3 października br.: Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać funkcjonariusz Straży Granicznej na określonym stanowisku służbowym (Dz.U. 2023 poz. 1903)
• 5 października br.: Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o Centralnej Informacji Emerytalnej (Dz.U. 2023 poz. 1941)

Pobierz najnowszy numer Magazynu HR na Szpilkach®
Prawie 20 artykułów i ponad 100 stron eksperckich publikacji dla Specjalistów Kadr, Płac i HR

Jeśli jesteś w posiadaniu istotnych informacji, którymi chcesz podzielić się ze Społecznością Specjalistów Kadr i Płac dołącz do ekipy HR Detektywów! Poinformuj nas o tym, co wyśledziłeś! Napisz e-mail na adres HRdetektywi@HRnaSzpilkach.pl