Uprawnienia członków komisji wyborczych

Członkowi obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej w związku z wykonywaniem zadań przysługuje:
1) zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów, z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy,
2) do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.

Art. 154 § 4 Kodeksu wyborczego

Zwolnienie od pracy

Zgodnie ze wskazanym wyżej art. 154 § 4 Kodeksu wyborczego członkom komisji wyborczej przysługuje zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów. Ustawodawca wskazuje, że za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, co oznacza, że wymienione zwolnienia od pracy są płatne w pełnej wysokości, ze środków pracodawcy.

Przykład: Jeśli liczenie głosów zakończy się w poniedziałek 16 października, pracownik może domagać się zwolnienia od pracy zarówno za dzień liczenia głosów, jak i za dzień następujący po zakończeniu liczenia głosów, czyli 17 października.

Dodatkowe 5 dni zwolnienia za udział w komisji wyborczej

Członkom obwodowych i terytorialnych komisji wyborczych przysługuje 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Pracownik może zatem domagać się od pracodawcy 5 dni wolnego, lecz za ten okres nie otrzyma wynagrodzenia.

Zwróć uwagę na art. 154 § 4 Kodeksu wyborczego – okres zwolnienia z tytułu pracy w komisji wyborczej jest zaliczany do stażu pracy, z tytułu którego przysługuje np. dodatek stażowy, nagrody jubileuszowe, odprawy oraz urlop wypoczynkowy, a także świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

Członkom komisji wyborczych przysługuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz. U. z 2020 r. poz. 984) zaopatrzenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu zadań tych komisji.

Art. 154 § 6 Kodeksu wyborczego

Zwolnienie w związku z wykonywaniem zadań męża zaufania

Zwolnienie od pracy przysługuje pracownikowi, który pełni funkcję męża zaufania. Zwolnienie przysługuje na dzień głosowania, liczenia głosów oraz dzień kolejny po zakończeniu liczenia głosów.

Okres korzystania ze zwolnienia zaliczany jest do stażu pracy, a także świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Procedura przyznania uprawnień

Skorzystanie z wymienionych zwolnień uzależnione jest od spełnienia ustawowych wymogów. Pracownik powinien:

• uprzedzić w formie pisemnej o przyczynie i przewidywanym terminie nieobecności w pracy, co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności
• dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy wykonywaniem zadań komisji, nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy.

Zaświadczenie dla pracodawcy wystawia przewodniczący komisji, zaś dla przewodniczącego – zastępca.

Członkowie obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej w razie zamiaru skorzystania ze zwolnienia od pracy, o którym mowa w § 4, są obowiązani, co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy, uprzedzić, w formie pisemnej, pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, a następnie, nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy, dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy wykonywaniem zadań komisji.

Art. 154 § 4a Kodeksu wyborczego

Dieta za pracę w komisji wyborczej

Jak podaje Państwowa Komisja Wyborcza, za udział w pracach i szkoleniach obwodowych komisji wyborczych w wyborach do Sejmu i Senatu przysługuje dieta. Przewodniczący komisji otrzymuje 800 zł, zastępcy przewodniczącego 700 zł, a członkowie komisji 600 złotych. Diety są wypłacane przez organizujące wybory urzędy gmin i miast. Według ustawy o PIT diety otrzymane przez osoby wypełniające obowiązki społeczne i obywatelskie są zwolnione z opodatkowania do kwoty 3 tys. zł miesięcznie, stąd diety otrzymywane przez członków komisji nie podlegają opodatkowaniu. Nie trzeba ich uwzględniać w zeznaniu rocznym.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 1277) – art. 103ba, art. 154 § 4, 4a i 4c