HR Detektywi #83 Ważne informacje dla kadr i płac na początek 2024 roku

News 1: Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy w 2024 roku

Zgodnie z treścią komunikatu zamieszczonego na stronie Państwowej Inspekcji Pracy (PIP), w 2024 roku zaplanowane zostało przeprowadzenie około 60.000 kontroli, które obejmą nie mniej niż 35.000 podmiotów. Rok 2024 jest ostatnim rokiem trzyletniego programu działań PIP na lata 2022-2024, który jest skierowany głównie na: kontrole i działania prewencyjne w sektorze budowlanym; kontrolę zagrożeń chemicznymi czynnikami w środowisku pracy oraz wzmożony nadzór na zakładami pracy.

Nowe wyzwania na bieżący rok to:

• przestrzeganie czasu pracy i kontrola urlopów wypoczynkowych w jednostkach samorządowych,
• przestrzeganie uregulowań dotyczących Zakładowych Funduszów Świadczeń Socjalnych.

Można się spodziewać, że inspektorzy PIP w ramach działań kontrolnych koncentrować się będą na ocenie warunków świadczenia pracy, w szczególności na podstawie umów zlecenia i umów o dzieło, a także umów zawartych z osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą – z uwzględnieniem powtarzalności ich zawierania. Weryfikując podstawę zatrudnienia warto skorzystać z tzw. testu na stosunek pracy. O tym, jak zmienić umowę zlecenie na umowę o pracę przeczytasz tutaj:

News 2: Wydłużenie terminu ważności orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności

Grupa posłów z klubów tworzących zaplecze obecnego rządu wniosła do Sejmu projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w celu zachowania ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. Projekt zakłada wydłużenie terminu ważności orzeczeń o 3 miesiące tj. do 30 września 2024 r., których ważność upłynęłaby do 30 czerwca 2024 r., jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Wydłużenie ważności orzeczeń jest niezbędne ze względu na czas oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia, na które obecnie trzeba czekać nawet kilka miesięcy. Sytuacja ta jest spowodowana liczbą wpływających wniosków oraz brakami kadrowymi wśród lekarzy orzeczników. Bez orzeczenia osoba z niepełnosprawnością traci uprawnienia, w tym również do świadczeń.

News 3: Prowadzisz Pracownicze Programy Emerytalne (PPE)? Masz obowiązek w styczniu!

Oszczędzanie na emeryturę pracowniczą w polskim systemie prawnym odbywa się nie tylko za pośrednictwem Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). Dużo wcześniej, bo 1 stycznia 1999 roku została wprowadzona dobrowolna forma oszczędzania na emeryturę za pośrednictwem Pracowniczych Programów Emerytalne (PPE). Podmioty prowadzące PPE, dwa razy w roku są zobowiązanie do przekazania do Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) oświadczenia o liczbie pracowników i uczestników PPE. Oświadczenia przekazują do 31 stycznia i 31 lipca z informacją o liczbie uczestników zatrudnionych w podmiocie odpowiednio na dzień 1 stycznia i 1 lipca danego roku.

News 4: Zmiany w sferze budżetowej od stycznia

1 stycznia br. wyszły w życie przepisy ustawy z 16 czerwca 2023 r. zmieniającej ustawę o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, w tym art. 97 ustawy o służbie cywilnej. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów zmienił się minimalny mnożnik kwoty bazowej służący do ustalenia wynagrodzenia zasadniczego. Intencją zmian był wzrost minimalnego wynagrodzenia w służbie cywilnej, które miało być wyższe od płacy minimalnej.

Zmiany objęły również obszar czasu pracy. Od 1 stycznia, pracownikowi służby cywilnej, który na polecenie przełożonego, świadczył pracę w godzinach nadliczbowych, można przyznać wynagrodzenie. Do tej pory rekompensata przysługiwała wyłącznie w formie czasu wolnego w tym samym wymiarze. Wynagrodzenie wypłacane będzie również za pracę w godzinach nadliczbowych wykonywaną w porze nocnej. Wniosek o rekompensatę ma być złożony w formie pisemnej w postaci papierowej lub elektronicznej do dyrektora generalnego urzędu, za pośrednictwem bezpośredniego przełożonego, w terminie 14 dni po dniu zakończenia okresu rozliczeniowego. Rozpatrzenie wniosku nastąpi w terminie 14 dni od dnia jego złożenia.

Od 1 stycznia 2024 r. obowiązuje wyższy mnożnik kwoty bazowej służący do ustalenia wynagrodzenia zasadniczego w wysokości 1,8. Oznacza to wynagrodzenie zasadnicze na poziomie 4 731,37 zł brutto.

News 5: Praca wraca na należne jej miejsce w resorcie rodziny

Wraz z powołaniem nowego rządu zmieniła się nazwa dotychczasowego Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Do nazwy resortu, decyzją Premiera, wróciła praca i obecnie nazywa się on Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jak wynika z wypowiedzi nowej ministry Agnieszki Dziemianowicz-Bąk tuż po objęciu urzędu, przywrócenie do nazwy ministerstwa pracy to symboliczny, ale bardzo ważny sygnał, który nowy rząd wysyła do pracujących Polek i Polaków, że ich praca jest doceniana i będzie doceniana. “Pracy nie wolno się wstydzić, pracę należy doceniać” – dlatego nowa szefowa resortu zadeklarowała, że dołoży wszelkich starań “żeby nie tylko w sensie symbolicznym, ale także faktycznym, praca w Polsce była doceniana i żeby każdy pracownik i każda pracownica czuli faktycznie to docenienie każdego dnia (…)”.

News 6: W styczniu wyznawcy prawosławia obchodzą Boże Narodzenie

Zgodnie z kalendarzem juliańskim, 6 stycznia, osoby wyznania prawosławnego rozpoczną obchody Świąt Bożego Narodzenia. W tym obrządku trwają one aż 4 dni – rozpoczynają się, podobnie jak u katolików, Wigilią, po której, od 7 stycznia, nastąpią trzy dni Świąt. Ze względu na dominujące w naszym kraju wyznanie rzymsko-katolickie, kalendarz dni świątecznych wolnych od pracy podyktowany jest właśnie terminami świąt obchodzonych przez wiernych tego wyznania. Co zatem mogą zrobić wyznawcy innych niż rzymski katolicyzm religii? Czy mają prawo do dni wolnych na obchodzenie swoich świąt religijnych, skoro w święta katolickie korzystają już z dni wolnych od pracy? Warto wiedzieć, że osoby należące do kościołów i innych związków wyznaniowych, których święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, mogą na własną prośbę uzyskać zwolnienie od pracy na czas niezbędny do obchodzenia tych świąt, zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii. Wynika to z zapisów ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Szczegóły omówiłam na blogu:

News 7: Za święto Trzech Króli trzeba wyznaczyć dzień wolny

Prawosławni świętują Boże Narodzenia, a tymczasem w Kościele katolickim 6 stycznia obchodzona jest uroczystość Objawienia Pańskiego, zwana Świętem Trzech Króli. Zgodnie z ustawą o dniach wolnych od pracy jest to właśnie jeden z takich dni.  W tym roku przypada on w sobotę, wraca zatem odwieczny temat tzw. odbioru dnia wolnego za święto. W istocie nie mamy do czynienia z “odbiorem”, a jedynie z właściwym zastosowaniem przepisów o czasie pracy. Ponieważ święto przypadające w sobotę obniża wymiar czasu pracy należny do przepracowania w danym miesiącu (okresie rozliczeniowym), pracownikom pracującym w rozkładzie czasu pracy od poniedziałku do piątku, należy wyznaczyć dodatkowy dzień wolny, tak aby nie przekroczyć obowiązującego, zgodnego z kodeksem pracy wymiaru czasu pracy.  Musi się to stać w ramach okresu rozliczeniowego, w którym wystąpiło to święto. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj: Wolne za święto Trzech Króli w sobotę 6 stycznia 2024 – należy się czy nie?

News 8: W Nowym Roku aż 3,6 mln Polaków otrzyma podwyżkę

Od stycznia br. płaca minimalna wzrosła do 4242 zł brutto. Od lipca wzrośnie po raz kolejny do 4300 zł brutto, co ma związek z wysoką inflacją. Podwyżka dotyczy również stawki godzinowej, która wzrosła odpowiednio do 27,70 zł od 1 stycznia oraz do 28,10 zł od 1 lipca. W porównaniu z rokiem ubiegłym wzrost stawek minimalnego wynagrodzenia wynosi ok. 20%. Według szacunków reportu pracy na podwyżce skorzysta 3,6 mln Polaków, wynagradzanych właśnie stawką minimalną. Dla porównania, w 2022 r. zakładano 2,7 mln osób zarabiających wynagrodzenie minimalne, a w 2021 r. było to 2,2 mln pracowników.

Ile wynagrodzenie minimalne wyniesie w 2024 roku “na rękę”? Jaki koszt poniesie pracodawca zatrudniający pracownika zarabiającego minimalne wynagrodzenie? Oto przykładowe wyliczenia dla pracownika, który ukończył 26 lat, jest uczestnikiem PPK, uzyskuje podstawowe koszty uzyskania przychodu i złożył PIT-2 tylko do jednego płatnika:

Składnik wynagrodzenia	%	1-6/2024	7-12/2024
Płaca podstawowa		4242,00	4300,00
Składka PPK – pracownik	2%	84,84	86,00
Ubezpieczenie emerytalne – pracownik	9,76%	414,02	419,68
Ubezpieczenie rentowe – pracownik	1,5%	63,63	64,50
Ubezpieczenie chorobowe – pracownik	2,45%	103,93	105,35
Ubezpieczenie zdrowotne – pracownik	9%	329,44	333,94
Zaliczka na podatek	12%	117,00	123,00
Kwota netto		3 129,14	3 167,53
Ubezpieczenie emerytalne – pracodawca	9,76%	414,02	419,68
Ubezpieczenie rentowe – pracodawca	4,5%	275,73	279,50
Ubezpieczenie wypadkowe – pracodawca	1,67%	70,84	71,81
Fundusz Pracy	2,45%	103,93	105,35
FGŚP	0,10%	4,24	4,30
Składka PPK – pracodawca	1,5%	63,63	64,50
Koszty pracodawcy		5 174,39	5 245,14