Miejsce pracy w umowie o pracę

Czasami wskazanie miejsca pracy w umowie o pracę będzie łatwe. Ma to miejsce wtedy, kiedy pracownik pracuje np. w siedzibie pracodawcy czy w oddziale. Wpisujemy wtedy dane adresowe i tyle. Jeśli natomiast pracownik nie ma stałego miejsca pracy, tzn. jest pracownikiem mobilnym to wtedy pojawiają się dylematy „jak to wpisać do umowy?”. Nie ma żadnych przeciwskazań, aby miejscem pracy było np. dane województwo czy nawet kilka województw, ważne jednak, aby obszar działania, aktywności pracownika dotyczył właśnie tego obszaru.

Określenie w umowie o pracę miejsca wykonywania pracy jest obligatoryjne. Prawidłowo wskazane miejsce ma swoje implikacje chociażby w kwestiach związanych z podróżami służbowymi i wypłacanymi z tego tytułu dietami, stąd ważne jest, aby nie traktować tego tematu po macoszemu.

Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:
1) rodzaj pracy;
2) miejsce wykonywania pracy;
3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia;
4) wymiar czasu pracy;
5) termin rozpoczęcia pracy.

Art. 29 § 1 Kodeksu pracy

Miejsce pracy zastrzeżone zadaniami

Z orzecznictwa wiemy, że miejsce wykonywania pracy powinno być ustalone tak, by pracownik miał możliwość wykonywania określonych w umowie o pracę zadań, wliczając w to czas dojazdu do miejsca ich wykonywania w ramach obowiązującej go dobowej i tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

O ile łatwo jest wskazać w umowie o pracę miejsce pracy pracownika stacjonarnego (w takim przypadku wskażemy konkretny adres siedziby pracodawcy), o tyle trudniej będzie nam określić miejsce pracy np. pracownika budowlanego czy handlowca, którzy z jednej strony są pracownikami mobilnymi – przemieszczają się po określonym terenie, a w ramach tego terenu zatrzymują się czasowo z uwagi na prowadzone budowy/spotkania.

Umowa o pracę – co powinna zawierać i w jakim języku się ją sporządza! Przeczytaj!

Trzy sposoby określenia miejsca pracy w umowie o pracę

Literatura wymienia, co do zasady, trzy sposoby określenia miejsca pracy w umowie o pracę:

• określenie punktowe (adresowe) – w tym ujęciu miejsce pracy to określony punkt geograficzny lub konkretny adres, przy czym adresem tym może być np. adres zakładu pracy lub adres zamieszkania pracownika, w przypadku umowy o telepracę. Sposób ten jest właściwy dla pracowników wykonujących prace stacjonarne, związane ze stałym miejscem (na przykład zakład produkcyjny lub pracownicy biurowi);
• określenie obszarowe – właściwe w odniesieniu do prac, które wymagają ciągłego przemieszczania się, czyli u pracowników mobilnych. Obszar ten musi być tak określony, aby odpowiadał rzeczywistemu terenowi, na którym pracownik przemieszcza się w ramach umówionej pracy; jeśli np. większość obowiązków wykonywana jest przez pracownika na obszarze dwóch województw, to właśnie te województwa należy wskazać w umowie o pracę jako stałe miejsce świadczenia pracy;
• określenie ruchome (zmienne) – właściwe, gdy pracodawca prowadzi działalność budowlaną. Jeżeli ruchome miejsce pracy zostało właściwie określone w umowie o pracę, to stałymi miejscami pracy będą wówczas poszczególne, konkretne miejsca na danym obszarze terytorialnym, do których (w granicach umowy o pracę i w ramach określonego w niej ruchomego miejsca pracy) pracownik zostaje skierowany w celu stałego świadczenia umówionego rodzaju pracy. Należy przy tym zauważyć, że kierujemy się tutaj zasadą ograniczania wielkości terenu, co jest równoznaczne z tym, że jeśli prace wykonywane są na terenie kilku województw, to w umowie o pracę określimy dokładnie te województwa, a nie teren całej Polski.

Data rozpoczęcia pracy na umowie o pracę – zobacz gdzie jest problem!

Przydatne orzecznictwo

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2001 r., PKN 350/00
Przepis art. 29 § 1 KP wśród przykładowo wskazanych warunków umowy o pracę wymienia określenie rodzaju i miejsca wykonywania pracy. Przepis ten nie wymaga, by strony uzgodniły jedno stałe miejsce świadczenia pracy. Nie określa także sposobu ustalenia miejsca wykonywania pracy. Nie musi więc być to lokal lub pomieszczenie albo posesja mające stały adres i znajdujące się w jednej miejscowości. Miejsce wykonywania pracy jest najściślej związane z jej rodzajem. Praca, której przedmiotem jest np. pozyskiwanie klientów lub akwizycja polega na jej wykonywaniu w różnych miejscach. Jest ze swej istoty związana z nieustannym przemieszczaniem się pracownika na pewnym obszarze. Miejsce wykonywania pracy, jeżeli uzasadnia to rodzaj pracy, może zatem obejmować pewną zamkniętą przestrzeń poza granicami administracyjnymi jednej miejscowości

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2008 r., I PK 230/07
Zakres wyrażenia „miejsce wykonywania pracy” (art. 29 § 1 pkt 2 k.p.) jest szerszy niż zakres nazwy “stałe miejsce pracy” (art. 775 § 1 k.p.); spełnienie wymagania przewidzianego w art. 29 § 1 pkt 2 k.p. może polegać na wskazaniu „stałego miejsca pracy”, na wskazaniu obok stałego miejsca pracy także niestałego miejsca (miejsc) pracy bądź na wskazaniu niestałych (zmiennych) miejsc pracy w sposób dostatecznie określony.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2008 r., I PK 230/07
Określone w umowie o pracę miejsce wykonywania pracy nie musi mieć cechy stałości i wtedy punktem odniesienia w przypadku rozstrzygnięcia dotyczącego polecenia podróży służbowej jest miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy. Podkreślenia przy tym wymaga
to, iż inne są cele i funkcje przewidzianego w art. 29 § 1 pkt 2 k.p. wskazania w umowie o pracę miejsca wykonywania pracy a inne cele i funkcje przypisane są do unormowania art. 775 k.p. i tym samym występującego w nim zwrotu „stałe miejsce pracy”. Z przepisu tego wynika, że pracownik może mieć stałe i niestałe („ruchome”, „zmienne”) miejsce pracy.