Zwolnienie od pracy na czas obchodzenia świąt dla wyznawców innych religii

Zwolnienie od pracy na wniosek pracownika

Pracownicy będący wyznawcami innych religii niż katolicyzm mogą na prośbę uzyskać zwolnienie od pracy na czas niezbędny do obchodzenia świąt zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii. Rozwiązanie to przewidziane jest w ustawie o gwarancjach wolności sumienia i wyznania:

Osoby należące do kościołów i innych związków wyznaniowych, których święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, mogą na własną prośbę uzyskać zwolnienie od pracy lub nauki na czas niezbędny do obchodzenia tych świąt, zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii.

Art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania

Opisane wyżej zwolnienie od pracy może zostać przez pracodawcę udzielone, jednak ustawowo warunkowane jest odpracowaniem czasu zwolnienia, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w dni ustawowo wolne od pracy lub pracę w godzinach nadliczbowych:

Zwolnienie od pracy, o którym mowa w ust. 1 i 2, może być udzielone pod warunkiem odpracowania czasu zwolnienia, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w dni ustawowo wolne od pracy lub pracę w godzinach nadliczbowych.

Art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania

Uprawnienie pracodawcy dot. obowiązku odpracowania zwolnienia

Należy jednak mieć na uwadze, że pracodawca nie jest zobligowany do nałożenia na pracownika obowiązku odpracowania tegoż zwolnienia – należy traktować to jako uprawnienie, na co wskazują przepisy wykonawcze do ustawy.

1. Pracownik należący do kościoła lub innego związku wyznaniowego, którego święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, prośbę o udzielenie zwolnienia od pracy, o którym mowa w art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. nr 29, poz. 155, z 1990 r. nr 51, poz. 297, nr 55, poz. 321 i nr 86, poz. 504, z 1991 r. nr 95, poz. 425, z 1993 r. nr 7, poz. 34 oraz z 1998 r. nr 59, poz. 375), zwanej dalej “ustawą”, powinien zgłosić pracodawcy co najmniej 7 dni przed dniem zwolnienia. Pracodawca zawiadamia pracownika o warunkach odpracowania zwolnienia nie później niż 3 dni przed dniem zwolnienia.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w razie świąt religijnych przypadających w określonym dniu każdego tygodnia. W celu umożliwienia pracownikowi obchodzenia tych świąt pracodawca, na prośbę pracownika, ustala dla niego indywidualny rozkład czasu pracy.

§ 1 rozporządzenia Ministrów Pracy i Polityki Socjalnej oraz Edukacji Narodowej z dnia 11.03.1999 r. w sprawie zwolnień od pracy lub nauki osób należących do kościołów i innych związków wyznaniowych w celu obchodzenia świąt religijnych nie będących dniami ustawowo wolnymi od pracy

Jak stanowi rozporządzenie, wniosek o udzielenie zwolnienia od pracy na czas niezbędny do obchodzenia świąt zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii powinien zostać od pracodawcy złożony na co najmniej 7 dni przed dniem planowanego zwolnienia. Pracodawca zaś zawiadamia pracownika o warunkach odpracowania zwolnienia nie później niż 3 dni przed dniem zwolnienia.

Święta prawosławne według kalendarza juliańskiego

Warto wiedzieć, że wyznawcy Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego mają prawo do obchodzenia świąt prawosławnych według kalendarza juliańskiego. Stanowi o tym art. 14 ustawy z dnia 4 lipca 1991 r.o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Dni te określa ustawa i są to:
1) 7 stycznia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia
2) 8 stycznia – drugi dzień Bożego Narodzenia
3) 19 stycznia – Chrzest Pański
4) 7 kwietnia – Zwiastowanie Najświętszej Maryi Panny
5) drugi dzień Wielkiejnocy
6) 19 sierpnia – Przemienienie Pańskie
7) 28 sierpnia – Zaśnięcie Najświętszej Maryi Panny.

Osobom należącym do Kościoła przysługuje zwolnienie od pracy lub nauki w tych dniach bez prawa do wynagrodzenia, jeżeli święta te nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy.

Zakaz dyskryminacji

Nieudzielenie na wniosek pracownika zwolnienia od pracy na czas niezbędny do obchodzenia świąt zgodnie z wymogami wyznawanej religii stanowi naruszenie zakazu dyskryminacji pracowników ze względu na przekonania religijne.

1. Nikt nie może być dyskryminowany bądź uprzywilejowany z powodu religii lub przekonań w sprawach religii.
2. Nie wolno zmuszać obywateli do niebrania udziału w czynnościach lub obrzędach religijnych ani do udziału w nich.

Art. 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania

Kto ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, pochodzenie etniczne, wyznanie lub orientację seksualną odmówi zatrudnienia kandydata na wolnym miejscu zatrudnienia lub miejscu przygotowania zawodowego, podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 zł.
Art. 123 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Wykaz dni wolnych od pracy w ciągu roku z racji dni świątecznych w Polsce:

• 6 stycznia Święto Trzech Króli,
• pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
• drugi dzień Wielkiej Nocy,
• pierwszy dzień Zielonych Świątek,
• dzień Bożego Ciała,
• 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
• 1 listopada – Wszystkich Świętych,
• 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
• 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia,
• niedziele.