HR-owe Koło Ratunkowe: Status ubezpieczenia studenta, który zakończył pracę

Czy pracownik musi zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny będącego studentem?

Syn jednego z pracowników firmy rozpoczął studia. Podczas nauki w szkole średniej był zgłoszony przez rodzica do ubezpieczenia zdrowotnego. Przez rok pomiędzy ukończeniem szkoły średniej a podjęciem studiów, podjął pracę i z tego tytułu pracodawca zgłosił go do ubezpieczeń, w tym do ubezpieczenia zdrowotnego. Z pracy jednak zrezygnował 1-go października, w związku z podjęciem nauki. Jak teraz wygląda status jego ubezpieczenia? Czy rodzic musi ponownie zgłosić go do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny?

Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny

Pracownicy, którzy z tytułu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy podlegają ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu mają obowiązek zgłoszenia do tego ostatniego członków rodziny, którzy nie mają własnego tytułu do ubezpieczenia. Mogą to być dzieci własne, dzieci współmałżonka, dzieci przysposobione, wnuki, dzieci dla których ubezpieczony jest ustanowiony opiekunem prawnym lub rodziną zastępczą, współmałżonek, rodzice lub dziadkowie zamieszkujący w tym samym gospodarstwie domowym. W przypadku dzieci, mogą być one zgłaszane przez rodziców do ukończenia 18 roku życia, a jeżeli nadal się uczą, w szkole czy na uczelni, do ukończenia 26 roku życia. Jeżeli dziecko ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub równoważne, nie ma ograniczenia wieku.  

Czy dziadkowie mogą zgłosić wnuka do ubezpieczenia zdrowotnego?

Dziadkowie mogą zgłosić wnuka tylko wtedy, gdy żadne z jego rodziców nie jest: objęte obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym,  uprawnione do świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji z tytułu wykonywania pracy lub pracy na własny rachunek, objęte dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.   

Zgłoszenia dokonuje się na formularzu ZUS ZCNA w ciągu 7 dni od dnia, w którym zaistniały okoliczności powodujące obowiązek zgłoszenia.  

Jakie dane należy podać w zgłoszeniu ZUS ZCNA?

W zgłoszeniu należy podać dane osoby zgłaszanej, stopień pokrewieństwa, datę objęcia ubezpieczeniem, a jeśli członek rodziny nie zamieszkuje z ubezpieczonym zgłaszającym – także jego adres zamieszkania.  

W jakich przypadkach wyrejestrować członka rodziny z ubezpieczenia zdrowotnego?

W przypadku, kiedy zgłoszony wcześniej do ubezpieczenia członek rodziny zostałby zgłoszony do ubezpieczenia z tytułu podjęcia własnej działalności zarobkowej (umowa o prace, zlecenia czy działalność gospodarcza) lub dziecko ukończyło naukę i ma ukończone 18 lat lub jeśli kontynuuje naukę, ale ukończyło 26 lat, ubezpieczony jest zobowiązany do wyrejestrowania takiej osoby z ubezpieczenia. Pracownik – ubezpieczony powinien niezwłocznie poinformować o tym swojego płatnika, aby ten mógł dokonać wyrejestrowania członka rodziny z ubezpieczenia – ma na to 7 dni. 

Członek rodziny podejmuje pracę. Czy trzeba go wyrejestrować?

Gdy osoba zgłoszona do ubezpieczenia jako członek rodziny, w tym także uczeń lub student, podejmie pracę i zostanie zgłoszony do ubezpieczenia przez swojego płatnika (pracodawcę czy zleceniodawcę), system eWUŚ dokonuje automatycznego wyrejestrowania go z ubezpieczenia jako członka rodziny.   Wtedy bowiem może już korzystać z własnego ubezpieczenia.  

Po zakończeniu zatrudnienia przez studenta i tym samym ustaniu własnego tytułu do ubezpieczenia, rodzic musi zadbać, aby zgłosić swoje dziecko ponownie, ponieważ wcześniejsze zgłoszenie nie zostanie z automatu wznowione. Jeśli tego nie zrobi, podczas wizyty w placówce ochrony zdrowia może go spotkać niemiła niespodzianka w postaci odmowy nieodpłatnego wykonania procedur medycznych objętych finansowaniem w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.  

Jeżeli pomimo prawidłowego zgłoszenia pojawią się problemy z potwierdzeniem ubezpieczenia, należy sprawdzić co może być ich przyczyną. W przypadku studentów taki problem może się pojawiać stosunkowo często po rozpoczęciu roku akademickiego w związku z podejmowaniem pracy podczas wakacji.  

Umowa zlecenie z uczniami i studentami. Jak poprawnie rozliczyć ją pod względem podatków i składek ZUS?