HR Detektywi #71 Monitoring nowości, zmian i prac w resortach

News 1: Zmiany w zasadach zatrudniania młodocianych pracowników!

30 września br. wejdzie w życie rozporządzenie dotyczące wykazu prac wzbronionych młodocianym pracownikom oraz warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. 2023 r. poz. 1240). Rozporządzenie to zawiera dwa rodzaje wykazów prac:

1. wykaz prac wzbronionych młodocianym (czyli gł. związanych z nadmiernym wysiłkiem, narażeniem na szkodliwe czynniki oraz stwarzających zagrożenia wypadkowe);
2. wykaz prac warunkowo dozwolonych młodocianym powyżej 16 r.ż.

Ta druga kategoria prac obejmuje prace, do których można dopuścić młodocianego, o ile jest to niezbędne do odbycia przez niego przygotowania zawodowego i jeśli dana praca nie ma charakteru stałego – na określonych w rozporządzeniu zasadach. Nowe rozporządzenie obejmuje także inne zmiany, w tym m.in.: określenie granicznych wartości obciążenia dla dziewcząt i chłopców przy ręcznych pracach transportowych; zmianę minimalnej temperatury dla prac na zewnątrz oraz usunięcie z wykazu prac w środowisku o dużych wahaniach temperatury; poszerzenie katalogu prac zagrażających rozwojowi psychicznemu; wykreślenie niektórych profesji z katalogu prac wzbronionych.

Powyższe zmiany wymuszają na pracodawcach m.in. konieczność aktualizacji regulaminów pracy pod kątem wykazu prac wzbronionych młodocianym, a także publikacji nowego wykazu w widocznym miejscu (wszędzie gdzie są zatrudniani młodociani). Przepisy wskazują także, że pracodawcy powinni zapewnić stały nadzór nauczycieli, instruktorów praktycznej nauki zawodu lub innych osób uprawnionych do prowadzenia praktycznej nauki zawodu nad wykonywaniem pracy przez młodocianych. Ponadto, dokonać należy oceny ryzyka zawodowego przed dopuszczeniem młodocianego do pracy, a także przy zmianie organizacji jego pracy oraz przed zmianą miejsca lub sposobu jej wykonywania; bezpłatnie wyposażyć młodocianego w środki ochrony indywidualnej; umożliwić młodocianym korzystanie z przerw w pracy w odpowiednich pomieszczeniach (odizolowanych od czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych); informować o możliwych zagrożeniach i podejmowanych działaniach prozdrowotnych. Za niedostosowanie się do nowych przepisów pracodawcom grozi grzywna do 30 000 zł.

Przypominamy też, że od 1  września obowiązują nowe stawki minimalnej płacy przy zatrudnianiu młodocianych pracowników, o czym poniżej:

News 2: Resort rozwoju i technologii pracuje nad elektronizacją umów o pracę

Ministerstwo Rozwoju i Technologii rozpoczęło prace nad projektem dotyczącym elektronizacji umów o pracę oraz usprawnienia usług cyfrowych dla firm. W jego ramach planowane jest rozbudowanie portalu biznes.gov.pl o nowy moduł dotyczący dokumentacji kadrowo-płacowej. Przy tworzeniu nowych rozwiązań resort chce uwzględnić opinie przedsiębiorców, dlatego udostępnił internetową ankietę poświęconą planowanym zmianom. W owej ankiecie stawia pytania m.in. o korzystanie z podpisu elektronicznego oraz potrzebne rozwiązania w zakresie cyfryzacji. Wypełnienie ankiety trwa ok. 3-5 minut.

News 3: Unijna cyfryzacja w zagranicznym zabezpieczeniu społecznym

Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący dalszej cyfryzacji w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Europie. Celem podjętych prac jest uproszczenie i przyspieszenie usług zabezpieczenia społecznego za granicą poprzez większe wykorzystanie narzędzi cyfrowych i zmniejszenie obciążeń administracyjnych. W tym celu Bruksela planuje m.in. wprowadzenie jednolitego portalu cyfrowego, który zapewni obywatelom i firmom dostęp do kluczowych procedur administracyjnych. Dążąc do powyższych priorytetów państwa członkowskie UE powinny do 12 grudnia br. wdrożyć niezbędne zmiany.

Do końca 2024 roku kraje UE mają także w pełni wdrożyć system elektronicznej wymiany informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego (EESSI). System ten umożliwi cyfrową wymianę informacji między krajowymi instytucjami zabezpieczenia społecznego, eliminując potrzebę wypełniania czasochłonnych, papierowych procedur. Działaniami uzupełniającymi ma być także wprowadzenie unijnych portfeli tożsamości cyfrowej (EUDI), które pozwolą na korzystanie z cyfrowych wersji europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ).

Dzięki planowanym zmianom osoby mieszkające, pracujące lub studiujące w innym kraju UE mają mieć zapewniony łatwiejszy kontakt z organami krajowymi oraz szybszy dostęp do świadczeń socjalnych z zagranicy, np. do emerytury czy opieki zdrowotnej. Z kolei dla przedsiębiorstw i organów krajowych główne korzyści mają polegać na oszczędności czasu i kosztów, wskutek redukcji obciążeń administracyjnych.

News 4: Od 22 września tych pracowników nie zwolnisz bez prawomocnego wyroku!

Wskutek wejścia w życie ustawy z 28 lipca br. (o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2023 r. poz. 1667) pracownicy szczególnie chronieni zyskali jeszcze większą gwarancję zatrudnienia. Od 22 września, jeśli firma zwolni takiego pracownika, a on odwoła się od tej decyzji, sąd nakaże pracodawcy jego dalsze zatrudnienie aż do prawomocnego wyroku rozstrzygającego spór o zwolnienie.

Zobowiązanie pracodawcy do dalszego zatrudniania pracownika podczas trwania sporu o bezskuteczność wypowiedzenia umowy o pracę lub o przywrócenie go do pracy, będzie dotyczyło wszystkich grup pracowników szczególnie chronionych, tj. m.in.: kobiet w ciąży, rodziców korzystających z urlopów związanych z rodzicielstwem (macierzyńskich, rodzicielskich, ojcowskich) oraz z urlopu wychowawczego, pracowników w wieku przedemerytalnym, a także pracowników w okresie urlopu lub usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

News 5: Od 15 września obowiązują nowe zasady uczestnictwa pracowników w spółkach po transgranicznej transformacji

15 września br. weszły w życie nowe zasady dotyczące uczestnictwa pracowników w spółkach powstałych w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału. Ustawa reguluje prawa i obowiązki pracowników oraz organów zarządzających spółkami podlegającymi tym przekształceniom i zmianom. Dzięki nowym przepisom pracownicy mają prawo m.in. do wyznaczenia lub wyboru określonej liczby członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów, rekomendowania członków tych rad, a nawet sprzeciwienia się wyznaczeniu niektórych lub wszystkich członków tych organów w nowo powstającym podmiocie. 

Ustawa przewiduje dwa modele uczestnictwa pracowników w transgranicznej transformacji spółki:

• w ramach negocjacji z zespołem negocjacyjnym reprezentującym pracowników lub
• w ramach stosowania tzw. standardowych zasad z wsparciem zespołu przedstawicielskiego (bez negocjacji z zespołem negocjacyjnym pracowników).

To drugie rozwiązanie jest możliwe po uprzednim podjęciu stosownej uchwały przez właściwe ograny spółki przekształcanej, spółek łączących się lub spółki dzielonej.

News 6: Nowelizacja przepisów dotyczących zakładów aktywności zawodowej

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przygotowało projekt zmieniający przepisy dotyczące zakładów aktywności zawodowej w celu poprawy ich funkcjonowania i wsparcia niepełnosprawnych pracowników, o które apelowali pracodawcy. Zmiany mają dotyczyć ponad 6,5 tys. niepełnosprawnych pracowników. Nowe przepisy mają poprawić warunki działania zakładów aktywności zawodowej przez wprowadzenie m.in. następujących udogodnień:

• zmniejszenie obciążeń administracyjnych i dostosowanie tych wymogów do specyfiki owych zakładów;
• ułatwienie planowania wydatków, doprecyzowanie przepisów dotyczących kosztów działalności wytwórczo-usługowej takich zakładów;
• poszerzenie możliwości finansowania z zakładowego funduszu aktywności m.in. o organizację dowozu dla niepełnosprawnych pracowników (projekt zakłada wzrost z 40% do 75% limitu środków tego funduszu na poprawę warunków funkcjonowania w zakładzie pracy niepełnosprawnych pracowników);
• zwiększenie elastyczności w ustalaniu czasu pracy i rehabilitacji tych pracowników.

Ważne terminy!

Pamiętaj, że do 30 września 2023 r. należy przekazać II ratę odpisu na ZFŚS ustaloną według nowej kwoty bazowej! Od 1 lipca 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. podstawą naliczenia odpisu na ZFŚS jest przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w II półroczu 2021 r., czyli 5104,90 zł (Dz.U. z 2023 r. poz. 1586). Oto aktualne kwoty odpisów obligatoryjnych:

• odpis podstawowy 37,5%: 1.914,34 zł,
• odpis podwyższony (prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze) 50%: 2552,45 zł,
• odpis na pracowników młodocianych w I r. nauki 5%: 255,25 zł,
• odpis na pracowników młodocianych w II r. nauki 6%: 306,29 zł,
• odpis na pracowników młodocianych w III r. nauki 7%: 357,34 zł.

Rozpoczęcie procesów legislacyjnych

12 września 2023 r.: Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów.

8 września 2023 r.: Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie powołania Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców oraz szczegółowego określenia jej zadań, składu i trybu działania.

7 września 2023 r.: Projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury.

Jeśli jesteś w posiadaniu istotnych informacji, którymi chcesz podzielić się ze Społecznością Specjalistów Kadr i Płac dołącz do ekipy HR Detektywów! Poinformuj nas o tym, co wyśledziłeś! Napisz e-mail na adres HRdetektywi@HRnaSzpilkach.pl