HR-owe Koło Ratunkowe: Wakacyjne mieszkanie na koszt firmy

Pani Moniko, czy udostępnienie pracownikowi mieszkania nad morzem w ramach Programu Workation będzie w każdym przypadku przychodem z tytułu nieodpłatnych świadczeń? Tego rodzaju benefity są coraz bardziej popularne wśród pracowników IT, marketerów i freelancerów. Pracownicy mogą korzystać z takiego mieszkania zarówno w celach urlopowych, jak i pracy zdalnej. Pracodawca opłaca najem i pracownik może np. raz w roku skorzystać z takiego benefitu. Działając zgodnie z przepisami ustawy o PIT powinno się to potraktować jako przychód. Zastanawiam się czy należałoby coś jeszcze wziąć pod uwagę?

Odpowiedź: K 7/13

Z odpowiedzią na postawione pytanie przychodzi wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 roku, czyli słynny K 7/13. To analiza przedmiotowa tego wyroku rozwiała w 2014 roku wszelkie wątpliwości dotyczące przesłanek powstania przychodu ze stosunku pracy po stronie pracownika. Zgodnie z sentencją wyroku „inne nieodpłatne świadczenie” oznaczać mają przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości, otrzymane przez pracownika.

Za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:
– po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
– po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
– po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

K 7/13 – Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 08.07.2014 r.

Udostępnienie pracownikowi mieszkania, domu, kwatery – jakąkolwiek postać przyjmie postawienie do dyspozycji pracownika wakacyjnej lokalizacji, stanowić będzie przychód ze stosunku pracy obciążony nie tylko podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ale również obowiązkowymi składkami ZUS! Wartość świadczenia w postaci powierzonego do swobodnego dysponowania mieszkania będzie, w myśl przywołanego wyżej wyroku TK, nieodpłatnym świadczeniem ze stosunku pracy.

Wycena przychodu pracownika w postaci udostępnienia wakacyjnego mieszkania

Kierujemy się do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Czytamy w niej, że wartość pieniężną świadczenia w postaci udostępnienia lokalu ustala się w wysokości czynszu, który przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu:

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
– jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku.

Art. 11 ust. 2a pkt. 3 ustawy o PDOF

Wnosimy zatem, że aby wycenić wartość benefitu, który otrzymał pracownik, musimy wziąć pod uwagę koszt, który poniósłby pracownik w sytuacji, gdyby sam został stroną umowy. Zwróć uwagę, że przychodem pracownika będą również koszty energii, wody, gazu i innych opłat eksploatacyjnych, jednak tutaj wycena będzie dokonywana po cenach zakupu (z VAT).

Zwolnienie ze składek ZUS w wyjątkowych przypadkach

Niuans, na który warto zwrócić uwagę. Być może właśnie w Twojej firmie lub u klienta, którego obsługujesz pracując w biurze rachunkowym, spotkasz się z takim przypadkiem. Otóż jeśli pracodawca jest właścicielem lokalu (domu, mieszkania), który użycza swoim pracownikom jako wakacyjne mieszkanie, można pokusić się o zwolnienie ze składek ZUS przewidziane w rozporządzeniu składkowym, jednak benefit ten musiałby zostać zapisany w przepisach wewnątrzzakładkowych (np. w regulaminie wynagradzania), na mocy których pracownik ponosiłby jedynie częściową odpłatność:

Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody:
korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji,

§ 2 ust. 1 pkt. 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 449)

Wydatki na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych

Być może zastanawiasz się teraz czy wynajem wakacyjnego mieszkania dla pracownika korzystać będzie ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt. 19 ustawy o PDOF.

Wolne od podatku dochodowego są:
wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, z zastrzeżeniem ust. 14 – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł;

Art. 21 ust. 1 pkt. 19 ustawy o PDOF

Otóż spieszę z wyjaśnieniem, że przepis ten dotyczy stricte wydatków ponoszonych na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych pracowników własnych. Wolna od podatku będzie wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników w hotelach pracowniczych lub kwaterach prywatnych, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 500 zł.

Zwolnienie to znajdzie zastosowanie w sytuacji, gdy miejsce zamieszkania pracownika położone jest poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a pracownik nie korzysta z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów.

Pobierz e-book “Biuro pod palmą. Praca i wakacje. Czy można to pogodzić?”

Czy praca z wakacyjnej lokalizacji jest możliwa? Czy „workation” albo cyfrowi nomadzi wpisują się w realia polskiego prawa pracy? Jakie implikacje na prawa i obowiązki pracownicze wywołuje wykonywanie pracy w czasie urlopu? Czy zakres odpowiedzialności pracodawcy zmienia się w trakcie pracy zdalnej świadczonej z wakacyjnej lokalizacji?