Waloryzacja składników zmiennych a wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy

Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego – ogólne zasady

Jeśli myślicie, że w poprzednich wpisach wyczerpaliśmy katalog zawiłości związanych z wyliczaniem wynagrodzenia za czas urlopu to jesteście w błędzie. Sprawdź poprzednie publikacje:

• Które zmienne składniki wynagrodzenia pominąć, aby prawidłowo obliczyć wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego?
• Przesunięcia w terminie wypłaty wynagrodzenia za urlop

Teraz czas na kolejną dawkę urlopowych atrakcji.  

Wynagrodzenie za urlopu wypoczynkowego nie może być niższe, niż gdyby pracownik za ten okres świadczył pracę

Dziś weźmiemy na tapet to zdanie z przepisu, które nakazuje, aby wynagrodzenie za czas urlopu było takie, jakie pracownik otrzymałby, gdyby pracował. Tu problemu nie ma, jeśli pracownik otrzymuje tylko składniki określone w stawce miesięcznej. Te, zgodnie z rozporządzeniem, mają być wypłacone w wysokości należnej w miesiącu, w którym pracownik korzysta z urlopu.

Przykład: pracownik otrzymuje stałe wynagrodzenie miesięczne w wysokości 6500 zł brutto oraz miesięczny dodatek stażowy w wysokości 450 zł brutto. W danym miesiącu korzysta z urlopu w wymiarze 80 godzin. Za ten miesiąc pracownik otrzyma wynagrodzenie zasadnicze oraz dodatek stażowy w pełnych kwotach, tj. 6500 zł i 450 zł, w których zawarta będzie część przypadająca na czas urlopu.     

W praktyce zdarza się, że w systemach płacowych z miesięcznych kwot wydzielane są części przypadające na urlop i wtedy w pozycji wynagrodzenie zasadnicze widzimy to co jest wynagrodzeniem za czas przepracowany, a w pozycji wynagrodzenie za urlop – tę część, która przypada na urlop. Nie jest to jednak konieczne. 

Wynagrodzenie urlopowe a zmienne składniki wynagrodzenia

Składniki za okresy nie dłuższe niż miesiąc

Sprawa staje się bardziej złożona, jeżeli w podstawie wynagrodzenia urlopowego powinny zaleźć się składniki zmienne. Jak pisaliśmy wcześniej mają to być składniki, które przysługują za okresy nie dłuższe niż miesiąc. Wtedy, zgodnie z przepisami, do wyliczenia wynagrodzenia urlopowego bierze się pod uwagę kwoty takich składników wypłacone w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. 

Zmiana wysokości zmiennych składników wynagrodzenia

I tu może się okazać, że na przestrzeni tego czasu wynagrodzenie pracownika – składniki lub ich wysokość – uległy zmianie. Co zatem zrobić, aby obliczone wynagrodzenie za urlop odpowiadało aktualnym uwarunkowaniom? Odpowiedzi na to pytanie udziela nam przepis §10 rozporządzenia, w którym czytamy:

W razie zmiany w składnikach wynagrodzenia, o których mowa w § 8 (składniki zmienne), lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian.

To oznacza, że przy wyliczaniu podstawy wynagrodzenie urlopowego trzeba będzie dokonać swego rodzaju waloryzacji wcześniej wypłaconych wynagrodzeń.  

Kiedy konieczna jest waloryzacja wynagrodzenia?

Zmiana płacy minimalnej a waloryzacja zmiennych składników wynagrodzenia

Zmianami, które mogą spowodować taką konieczność będą np. zmiana stawki godzinowej lub miesięcznej  (na podstawie której wyliczane są np. wynagrodzenia i dodatki za nadgodziny), zmiana stawki akordowej, zmiana wysokości wynagrodzenia minimalnego (wpływa na wysokość dodatku za pracę w porze nocnej). Nie ma przy tym znaczenia, czy zmiana jest na plus – podwyżka, czy na minus – obniżka stawki. Może to być także pojawienie się nowego składnika zmiennego lub zaprzestanie wypłaty któregoś ze składników, które dotychczas były ujmowane w podstawie wynagrodzenia za urlop.    

W konsekwencji, w przypadku wystąpienia którejkolwiek ze wskazanych zmian, konieczne będzie przeliczenie wcześniej wypłaconych wynagrodzeń, tak, jakby już wtedy kiedy były wypłacane, obowiązywały aktualne warunki wynagradzania. 

Przykład: pracownik skorzystał z urlopu wypoczynkowego w lutym b.r.. Jest pracownikiem pracujący w nocy i z tego tytułu otrzymywał w dodatkowe wynagrodzenie wyliczane zgodnie z kodeksem pracy jako 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia. W tym przypadku do podstawy wynagrodzeni za czas urlopu w lutym wejdą kwoty tzw. dodatków nocnych wypłaconych w listopadzie, grudniu i styczniu. W styczniu uległo zmianie wynagrodzenie minimalne stanowiące podstawę do obliczania takich dodatków, zatem pojawi się konieczność przeliczenia dodatków wypłaconych w listopadzie i grudniu, kiedy obowiązywała inna kwota minimalnego wynagrodzenia, według takiej stawki, jaka obowiązuje w lutym. Podobnie będzie także z wypłaconymi wynagrodzeniami za nadgodziny w przypadku zmiany podstawy ich wyliczenia, czy np. premiami wypłacanymi jako procent wynagrodzenia zasadniczego, jeśli to uległoby zmianie.  

Każdorazowo musimy bowiem mieć na względzie zasadę, zgodnie z którą pracownik ma otrzymać takie wynagrodzenie, jakie otrzymałby gdyby pracował.