Zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP za osoby powracające z urlopów związanych z rodzicielstwem

Obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP

Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nakłada na pracodawców oraz inne jednostki organizacyjne obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy m.in. za pracowników, osoby pozostające w stosunku służbowym, wykonujące pracę nakładczą, umowy agencyjne, zlecenia i o świadczenie usług.

Jak obliczane są składki na FP i FGŚP?

Składka obliczana jest, jeśli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w przeliczeniu na okres miesiąca, ma wartość co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Co istotne, bierze się tu pod uwagę nie tylko podstawę składek osiągniętą u danego płatnika, ale także tę osiąganą z innych tytułów, z których opłacane są składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (na przykład umowa zlecenie z własnym pracownikiem). W przypadku uzyskiwania przychodu od różnych płatników, konieczne jest zatem złożenie u każdego z nich stosownego oświadczenia, zwłaszcza jeśli u danego płatnika podstawa składek jest niższa od minimalnego wynagrodzenia.  

Obowiązek opłacania składki na Fundusz Gwarantowanych świadczeń pracowniczych wynika z kolei z ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Jest on nałożony na płatników będących pracodawcami w rozumieniu przepisów tej ustawy tj. m.in. przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na terenie Polski oraz innych państw członkowskich UE, EFTA, Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, oddziały banków zagranicznych, instytucji kredytowych, oddziały lub przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych. 

Wysokości składek na Fundusz pracy i FGŚP 2025

• Fundusz Pracy – 2,45% podstawy wymiaru
• Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – 0,10% podstawy wymiaru.

Sprawdź, co musisz wiedzieć na temat „małych zleceń” do 200 zł. Poznaj zasady ich rozliczenia. Dowiedz się, co stanowi podstawę opodatkowania oraz jakie warunki musisz spełnić, aby zastosować podatek ryczałtowy na liście płac.

Zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP ze względu na wiek ubezpieczonego

Przepisy przewidują sytuacje, w których za niektóre kategorie ubezpieczonych składek na FP i FGSP nie trzeba będzie opłacać. Ma to miejsce np. w przypadku ubezpieczonych, którzy ukończyli określony wiek (kobiety 55 lat i mężczyźni 60 lat) – zwolnienie obowiązuje od miesiąca następnego po osiągnięciu tego wieku, bez ograniczenia czasowego i u każdego kolejnego pracodawcy.  

Zwolnienie z opłacania FP i FGŚP pracowników powracających z urlopów macierzyńskich, rodzicielskich i wychowawczych

Inną grupą objętą zwolnieniem są pracownicy powracający po urlopach: macierzyńskim, na warunkach urlopu macierzyńskiego, rodzicielskim lub wychowawczym. Tym razem jednak zwolnienie jest czasowe i obowiązuje przez okres 36 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zakończeniu urlopu.

Zasady dotyczące zwolnienia z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP

Czy zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP dotyczy też umów zleceń?

Zwolnienie dotyczy wyłącznie przychodów ze stosunku pracy, więc jeśli pracownik miałby z pracodawcą zawartą dodatkowo umowę zlecenia, to od wartości wynagrodzenia z tej umowy składkę należy naliczyć. Ma do niego prawo wyłącznie ten pracodawca, u którego pracownik korzystał z któregoś z urlopów związanych z rodzicielstwem.

Jeżeli pracownik korzysta z urlopów w częściach lub po urlopie macierzyńskim/rodzicielskim korzysta z urlopu wychowawczego, okresy przypadające pomiędzy poszczególnymi urlopami lub ich częściami sumują się, aż do wyczerpania limitu 36 miesięcy.

Łączenie urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy – brak prawa do zwolnienia!

Należy uważać na okresy kiedy pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy. W okresie łączenia zwolnienie nie przysługuje, ponieważ urlop rodzicielski jeszcze się nie zakończył. Dlatego od wynagrodzenia wypłacanego za czas świadczenia pracy  składki trzeba będzie opłacić.  

Dzielenie się uprawnieniami urlopowymi przez oboje rodziców

Tu mogą zdarzyć się „sytuacje-komplikacje”.  Od pewnego czasu kodeks pracy umożliwia rodzicom dzielenie się uprawnieniami rodzicielskimi. Mogą np. korzystać z urlopów naprzemiennie. Pojawia się zatem pytanie, czy jeśli ojciec dziecka przejmie urlop od matki, to po jego zakończeniu pracodawca ojca będzie mógł skorzystać z ulgi w opłacaniu składek na FP i FGŚP? Zgodnie z wytycznymi ZUS niestety nie. Prawo do zwolnienia ma bowiem tylko ten pracodawca, który jako pierwszy udzielił urlopu. W praktyce jest to zatem zazwyczaj pracodawca matki, ponieważ to ona jako pierwsza korzysta z urlopu macierzyńskiego bezpośrednio po urodzeniu dziecka. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy doszłoby do zgonu matki i tym samym przerwania urlopu, z którego korzystała. Jeśli w takiej sytuacji pozostała część urlopu będzie udzielona ojcu dziecka, to jego pracodawca będzie uprawniony do korzystania ze zwolnienia.  

Jak rozliczyć świadczenia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych? Co w przypadku, gdy podatnik uzyskuje świadczenia od więcej niż jednego płatnika? Dowiedz się, jak prawidłowo sporządzić listy płac.

Rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem, który korzystał ze zwolnienia z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP

W przypadku rozwiązania umowy z pracownikiem lub pracownicą, wobec którego/ej miało zastosowanie zwolnienie z opłacania składek, prawo pracodawcy wygasa, a w razie ponownego zatrudnienia tej osoby, po przerwie, kontynuacja nie przysługuje.  

Przejęcie pracownika w trybie art. 23(1) kp a zwolnienie z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP po urlopach związanych z rodzicielstwem

Jak wspomnieliśmy wcześniej, prawo do zwolnienia przysługuje pracodawcy, który udzielił urlopu. Co zatem zrobić, jeśli doszło do przejęcia pracownika w trybie art. 23(1) Kp? Czy nowy pracodawca będzie mógł nadal korzystać ze zwolnienia? Tak, ponieważ po przejściu zakładu pracy i przejęciu pracowników wchodzi on w prawa i obowiązki dotychczasowego pracodawcy. Nie dochodzi tu do rozwiązania umów, zostaje zachowana ciągłość ubezpieczenia. Dlatego nowy pracodawca nie będzie opłacał składek na FP i FGŚP za pracowników, za których nie musiał ich opłacać dotychczasowy pracodawca, aż do upływu 36 miesięcy, w których musi uwzględnić okres już wcześniej wykorzystany przez swojego poprzednika.