HR-owe Koło Ratunkowe: Zasady opodatkowania „małych umów zlecenie”  

Jak, w kontekście podatków, zakwalifikować przychody z umowy zlecenie?

Przychody z umowy zlecenia zawartej przez osobę fizyczną z jednostką będącą przedsiębiorcą (np. osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, osoba prawna) lub jednostki nie posiadającej osobowości prawnej, stanowią przychód zakwalifikowany przez przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako przychód z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 ust. 8 ustawy o pdof). 

Tego rodzaju przychody zostały zaliczone do przychodów opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej.

To oznacza, że zleceniodawca który wypłaca w ciągu roku wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia ma obowiązek naliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy. Pobiera ją przez cały rok w wysokości 12%, od dochodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne (jeśli są) i koszty uzyskania przychodu w wysokości 20% (lub 50% jeśli mamy do czynienia z przekazaniem praw autorskich).

Czy zleceniobiorca może złożyć wniosek o pobór wyższej niż 12% zaliczki na podatek dochodowy? Poznaj zasady!

Zleceniobiorca może złożyć wniosek o pobór zaliczek naliczanych według wyższej stawki, czyli 32%, a wtedy zleceniodawca nalicza wyższe zaliczki od miesiąca następnego po otrzymaniu takiego wniosku. Po zakończonym roku podatkowym zleceniodawca jest zobowiązany wystawić zleceniobiorcy informację PIT-11, na podstawie którego ten dokona rozliczenia swojego rocznego zobowiązania podatkowego.   

Jak rozliczyć na liście płac umowy zlecenia na niskie kwoty, czyli do 200 zł?

Od tych zasad opodatkowania ustawodawca wprowadził wyjątek. Dotyczy on tzw. „małych zleceń”, a konkretnie sytuacji, kiedy suma należności określonych w umowie zawartej ze zleceniobiorcą nie będącą pracownikiem zleceniodawcy z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie kwoty 200 zł. W takiej sytuacji uzyskany dochód powinien być opodatkowany podatkiem ryczałtowym w wysokości 12% (art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o pdof).

Przy obliczaniu podatku nie stosuje się pomniejszenia przychodu o składki na ubezpieczenia społeczne ani o koszty uzyskania przychodu. Podstawę opodatkowania stanowi zatem kwota brutto przychodu. 

Ustawowy katalog przychodów, od których nalicza się ryczałtowy podatek dochodowy w wysokości 12%

W omawianej ustawie wskazano na przychody, od których pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 12% przychodu, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem zleceniodawcy nie przekracza 200 zł.

Podatek ryczałtowy – postanowienia art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Przychody te zostały wskazane w art. 13 pkt 2 oraz 5-9 ustawy o pdof i są to m. in. przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, przychody z tytułu udziału w badaniach i eksperymentach prowadzonych przez podmioty tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych: 

• przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, przychody z tytułu udziału w badaniach i eksperymentach prowadzonych przez podmioty tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych; (pkt.2) 
• przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek (pkt. 5) 
• przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej; (pkt. 6) 
• przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych; (pkt.7) 
• przychody otrzymywane przez członków Rady Mediów Narodowych; (pkt. 7a) 
• przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od: osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością, przedsiębiorstwa w spadku (pkt. 8) 
• przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7; (pkt. 9) 

W praktyce często pojawiają się wątpliwości, jak rozumieć te przepisy i kiedy stosować opodatkowanie podatkiem ryczałtowym. Zdarza się bowiem, że z tym samym zleceniobiorcą podmiot zatrudniający zawrze więcej niż jedną umowę, każda na kwotę nieprzekraczającą 200 zł, ale łączna wartość należności będzie większa niż 200 zł. 

Warunki opodatkowania podatkiem ryczałtowym. Stanowiska organów podatkowych

Kiedy można zastosować podatek ryczałtowy?

Należy zatem sięgnąć do stanowisk, jakie prezentowane są przez organy skarbowe i ministerstwo finansów. Wynika z nich, że aby znalazło zastosowanie opodatkowanie podatkiem ryczałtowym muszą być spełnione poniższe warunki: 

• Należność w konkretnej wysokości, nie przekraczającej 200 zł, musi wynikać z umowy 
• Przychód musi być zakwalifikowany do źródeł wymienionych w art. 13 pkt 2 oraz 5-9 ustawy o pdof 
• Zleceniobiorca nie jest pracownikiem zleceniodawcy 

Kiedy nie można zastosować podatku ryczałtowego?

To oznacza, że podatku ryczałtowego nie będziemy stosować, jeżeli w umowie nie określono wprost kwoty należności i wynika ona np. ze stawki godzinowej czy procentowej, czy w sytuacji kiedy miesięczna kwota wypłacana zleceniobiorcy wynika z podzielenia kwoty umownej na raty (np. wynagrodzenie z umowy 750 zł wypłacana w 5 miesięcznych ratach  po 150 zł). Podatek ryczałtowy nie będzie także sosowany do przychodów z praw autorskich i pokrewnych. 

Jeżeli płatnik zawarł ze zleceniobiorcą kilka umów, a należność z każdej z nich nie przekracza 200 zł, to nawet jeśli łączna wartość wypłat przekroczy tę wartość, będzie obowiązywał podatek ryczałtowy. 

Czy przychody rozliczane podatkiem ryczałtowym korzystają ulg podatkowych?

Przychody rozliczane podatkiem ryczałtowym nie korzystają ze zwolnienia podatkowego w ramach tzw. ulg PIT-0 czyli: 

• ulgi dla młodych,  
• ulgi dla seniorów 
• ulgi dla rodzin 4+ 
• ulgi na powrót 

Jaki PIT obowiązuje w przypadku przychodów rozliczanych podatkiem ryczałtowym?

Jeśli do rozliczenia zlecenia zastosowano podatek ryczałtowy płatnik nie wystawia informacji PIT-11, a przychody z takich umów nie podlegają doliczeniu do innych przychodów rozliczanych na zasadach ogólnych, wg skali podatkowej. Nie ma jednak przepisu, który zabraniałby odliczenia składek na ubezpieczenia społeczne naliczonych od takich wypłat od dochodu opodatkowanego na zasadach ogólnych. Odliczeniu nie podlegają jedynie składki opłacone od przychodu niepodlegającego opodatkowaniu (np. w ramach ww. ulg podatkowych).  

Kliknij i pobierz kalkulator, za pomocą którego obliczysz wynagrodzenie z tytułu ryczałtowej umowy zlecenie.