HR Detektywi #92 Umowy B2B wliczą się do stażu pracy. Emeryci zarobią więcej. Uprawnienia członków komisji wyborczych

News 1: Ministerstwo pracy: B2B i umowy zlecenie wliczą się do stażu pracy.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rozważa zmianę przepisów, tak aby okresy zatrudnienia w ramach umów zlecenia lub o świadczenie usług, czy prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek podlegały wliczeniu do stażu, od którego uzależnione są uprawnienia pracownicze. Próby zajęcia się tym zagadnieniem, zwłaszcza wobec powszechnego stosowania umów innych niż umowy o pracę przez podmioty zatrudniające, były już wcześniej wielokrotnie podejmowane, np. przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Nie spotkały się one jednak z przychylnością ówczesnych rządzących. RPO nie ustawał jednak w swoich staraniach. Jego wystąpienie w 2021 roku skupiło się przede wszystkim na umożliwieniu uwzględniania doświadczenia zawodowego zdobytego podczas okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy zatrudnienia na umowach cywilnoprawnych przy ocenie wymogów dotyczących kwalifikacji zawodowych stawianych pracownikom. Wtedy także kierownictwo resortu pracy nie odniosło się do wniosku pozytywnie.  

Ostatnią próbę podjęto w grudniu 2023 r. Obecne kierownictwo Ministerstwa tym razem pochyliło się nad problemem. Z odpowiedzi uzyskanej od Ministry Pracy wynika, że, biorą pod uwagę brak precyzyjnej definicji stażu pracy w Kodeksie Pracy oraz jednolitych zasad jego ustalania, zasadnym wydaje się „rozważenie zasadności wprowadzenia zmian prawnych polegających na uwzględnianiu przy ustalaniu stażu pracy okresu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług (…). Zleciła także przeprowadzenie stosownych analiz w resorcie pracy, a także zwróciła się do innych resortów o podobne działanie w zakresie ich właściwości.  

Nie jest więc wykluczone, że wkrótce osoby, które dużą część swojej aktywności zawodowej realizowały prowadząc działalność gospodarczą lub w ramach umów cywilno-prawnych, będą mogły zaliczyć te okresy do stażu pracy, co z kolei umożliwi im dostęp do szerszej gamy ofert zatrudnienia, zawierających wymogi kwalifikacyjne poparte stażem pracy. Miejmy nadzieję, że zmiany obejmą również wpływ ustalanego według nowych zasad stażu na uprawnienia pracownicze, np. urlop wypoczynkowy, którego wymiar zależy bezpośrednio do tego jak długie wcześniejsze okresy zatrudnienia, udokumentował pracownik. Niestety jak na razie są to tylko okresy zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub stosunków pokrewnych (np. stosunek służby). A jak sprawdzić czy podstawa zatrudnienia jest adekwatna do charakteru pracy? Oto lista pytań, czyli test na stosunek pracy! Tu szczegóły >

News 2: Wyższe limity dodatkowego zarobkowania emerytów i rencistów 

Od 1 marca uległy zmianie limity kwot, jakie może dodatkowo zarobić emeryt lub rencista, który nie ukończył powszechnego wieku emerytalnego, aby nie stracić swojego świadczenia.  W myśl obowiązujących przepisów po przekroczeniu ustalonego progu przychodu świadczenia zostają obniżone lub całkowicie zawieszone. Limity zarobkowe ustalane są w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie za kwartał poprzedzający, ulegają zmienia co trzy miesiące. Ostatnia zmiana zaszła 1 marca i obecnie, w okresie od marca do maja dolna granica dochodu wynosi 5 278,30 (70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2023) do tego limitu świadczenie emerytalne lub rentowe nie ulegnie zmianie. Jeżeli znajdzie się w przedziale pomiędzy 70 a 130% przeciętnego wynagrodzenia – 9802,50 zł, świadczenie będzie zmniejszone o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia. Po przekroczeniu 130% przeciętnego wynagrodzenia świadczenia ulegają zawieszeniu. 

Kwoty maksymalnego zmniejszenia wynosi od 1 marca: 

• 890,63 zł – dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, 
• 668,01 zł dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy, 
• 757,08 zł dla rent rodzinnych, do których uprawniona jest jedna osoba. 

Powyższe limity nie dotyczą emerytów, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny oraz osób ,które pobierają renty dla inwalidów wojennych, renty dla inwalidów wojskowych oraz renty rodzinne. 

News 3: Opłacasz FEP za pracowników? ZSWA do 2 kwietnia 2024

Nieuchronnie zbliża się termin złożenia do ZUS informacji o osobach wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za ubiegły rok – ZUS ZSWA. W tym roku termin ten przypada wyjątkowo na 2 kwietnia (31 marca – termin ustawowy, przypada w niedzielę, a dodatkowo 1 kwietnia to drugi dzień świąt Wielkanocnych). Taki raport muszą złożyć płatnicy opłacający za takich pracowników składki na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP). Formularz ZUS ZSWA zawiera informacje o okresach, w których poszczególni ubezpieczeni (pracownicy płatnika) wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Aby móc prawidłowo wypełnić i złożyć informację niezbędnie jest prowadzenie bieżącej ewidencji takich pracowników (ubezpieczonych) oraz okresów ich pracy, za które zostały opłacone składki na FEP. Te informacje nie są uwzględniane w comiesięcznych raportach imiennych składanych przez płatnika (ZUS RCA). Zbiorcza kwota odprowadzonych składek jest wykazywana w deklaracji ZUS DRA. Dane szczegółowe przekazywane są do ZUS raz w roku, właśnie poprzez raport ZUS ZSWA.   

Przypomnijmy, że na podstawie ustawy o Emeryturach Pomostowych składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych opłaca pracodawca z własnych środków w wysokości 1,5% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Podstawa roczna obliczenia tej składki podlega ograniczeniu do wysokości trzydziestokrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia z ustawy budżetowej, podobnie jak to ma miejsce w przypadku powszechnej składki emerytalnej. W roku 2024 limit podstawy wynosi 234 720 zł, w roku 2023 była to kwota 208 050 zł.   

Co do zasady zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze płatnik składek przekazuje do ZUS do 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy. Jeżeli ten termin przypada na dzień ustawowo wolny od pracy (niedziela lub święto) termin przesuwa się na pierwszy dzień roboczy po tej dacie. Wyjątkiem jest sytuacja kiedy pracownik, za którego pracodawca odprowadzał składki na FEP złoży wniosek o emeryturę pomostową. Wtedy takie zgłoszenie danych o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze  należy złożyć do ZUS w terminie 7 dni od dnia złożenia tego wniosku. W przypadku upadłości lub likwidacji płatnika, dokument ZUS ZSWA należy przekazać do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych najpóźniej w dniu, w którym dokonywane jest wyrejestrowanie płatnika składek.  

News 4: Pracownik w komisji wyborczej? Sprawdź uprawnienia!

Raz na kilka lat odbywają się Polsce wybory: parlamentarne (krajowe i europejskie), prezydencie i samorządowe. Na potrzeby obsługi każdych wyborów tworzone są komisje wyborze różnego szczebla, w których zasiadają osoby często na co dzień pozostające w zatrudnieniu. Najbliższe wybory, tym razem samorządowe, odbędą się już niedługo – 7 kwietnia (I tura) i 21 kwietnia (II tura). Jakie uprawnienia posiadają pracownicy, jeżeli zasiadają w komisjach wyborczych? Na co powinni przygotować się ich pracodawcy?  

Jednym nich jest prawo do zwolnienia od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów. Jest to zwolnienie z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy. Dodatkowo członkowi komisji wyborczej, w związku z wykonywaniem zadań przysługuje do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Osoby chcące skorzystać z tych zwolnień powinny na co najmniej 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy uprzedzić pracodawcę na piśmie o przyczynie i przewidywanym okresie tej nieobecności, a następnie nie później niż w dniu powrotu do pracy przedłożyć zaświadczenie potwierdzające okoliczności związane z nieobecnością – wykonywanie zadań komisji wyborczej, stanowiące jej usprawiedliwienie. Zaświadczenie powinno zawierać dane pracownika – członka komisji wyborczej, podstawę prawną zwolnienia oraz przyczynę i czas nieobecności w pracy, a także być opatrzone pieczęcią komisji wyborczej (obwodowej lub terytorialnej) i podpisane przez jej przewodniczącego lub jego zastępcę, w przypadku jeśli zaświadczenie dotyczy przewodniczącego komisji. Pracodawca jest zobowiązany udzielić zwolnienia członkowi komisji wyborczej. 

Za czas wykonywania zadań komisji jej członkowie otrzymują gratyfikację finansową. Przysługują im diety oraz zwrot kosztów podróży i noclegów (na zasadach wynikających z rozporządzenia dot. należności z tytułu podróży służbowych z uwzględnieniem modyfikacji przewidzianych w przepisach o komisjach wyborczych) oraz zryczałtowane diety za czas związany z wykonywaniem zadań członka komisji. Kwota tej diety zależy od roli danej osoby, jaką pełni ona w komisji wyborczej oraz rodzaju samej komisji. 

Zwolnienie nie wpływa na uszczuplenie uprawnień pracownika wynikających z zatrudnienia, np. nie zmniejsza się staż pracy wymagany dla ustalenia uprawnień urlopowych czy związanych z ustaleniem okresu wypowiedzenia.  

Za dzień zwolnienia przypadający w dniu głosowania oraz liczenia głosów a także dzień następujący po nie pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Przepisy nie precyzują, w jaki powinno być wyliczone to wynagrodzenie, należy się zatem odnieść do rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy (…) oraz rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalanie wymiaru urlopu oraz wyliczanie wynagrodzenia za czas urlopu i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Zgodnie z pierwszym z nich za czas zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, aby jego wysokość stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy. O uprawnieniach członków komisji wyborczych przeczytasz więcej tutaj >

News 5: mObywatel pomoże podpisać umowę o pracę 

Dzięki nowemu rozwiązaniu opracowanemu przez agencję zatrudnienia Trenkwalder w porozumieniu z Ministerstwem Cyfryzacji pracownicy nie posiadający podpisu kwalifikowanemu będą mogli zdalnie zawierać umowy o pracę. Specjalna funkcjonalność aplikacji mObywatel pomoże w potwierdzeniu ich tożsamości. To rozwiązane wychodzi naprzeciw wciąż zmieniającym się uwarunkowaniom rynku pracy.  Kilka lat temu ustawodawca wprowadził możliwość prowadzenia dokumentacji pracowniczej, w tym także akt osobowych pracownika, w postaci elektronicznej. W praktyce jednak, takie rozwiązanie okazywało się niemożliwe ze względu na brak możliwość podpisania umowy w takiej formie przez pracownika. Wymaga ono bowiem posiadania przez sygnatariusza dokumentu podpisu kwalifikowanego. O ile pracodawcy i osoby ich reprezentujące w przeważającej większości posiadają odpowiedzenie narzędzia do elektronicznego uwierzytelniania i podpisywania dokumentów, tak nie jest to powszechne wśród pracowników. Głównym powodem jest fakt, iż podpis kwalifikowany nie jest narzędziem ogólnodostępnym i bezpłatnym, a jego zakup wiąże się z wydatkiem do nawet 600 zł.  

Podpisanie umowy zdalnie z wykorzystaniem aplikacji mobilnej mObywatel można przeprowadzić w kilku prostych krokach – pracownik otrzymuje mailem kod QR generowany przez system, następnie skanuje go w aplikacji mObywatel, wyraża zgodę na przekazanie swoich danych osobowych, a na koniec podpisuje umowę online za pomocą jednorazowego podpisu kwalifikowanego. Zdaniem dyrektor operacyjnej firmy Trenkwalder taki proces może trwać maksymalnie 12 minut, a zwiększenie dostępności do usługi zdalnego podpisania umowy to dobra wiadomość zarówno dla pracowników jak i dla pracodawców. W przypadku pracodawców może pozytywnie wpłynąć na jego wizerunek jako nowoczesnych organizacji i tym samym przyciągać bardziej wymagających kandydatów. Pozwala też na szybsze i bardziej efektywne zatrudnienia pracowników, co może mieć znaczenie zwłaszcza dla organizacji rozproszonych.  

Z kolei pracownicy, których coraz młodsi przedstawiciele wkraczają na rynek pracy oczekują większej elastyczności i szybkości w procesach biznesowych. Z badań agencji wynika, że aż 85% z 800 przebadanych pracowników uważa, że podpisywanie umów drogą elektroniczną powinno być standardem. Wśród kandydatów 44% wolałoby podpisywać dokumenty zdalnie, a tylko 14% wybrałoby formę papierową i odręczny podpis. Jednocześnie 48% badanych potwierdziło posiadanie aplikacji mObywatel, a 31% z nieposiadających jej zadeklarowało gotowość do pobrania aplikacji, jeśli taka potrzeba się pojawi. 

Jeszcze jednym ważnym aspektem przejścia na elektroniczną formę dokumentacji jest zwiększenie bezpieczeństwa jej przechowywania zgodnie z wymaganiami RODO. Do elektronicznych zasobów dokumentów mają dostęp wyłącznie osoby upoważnione, np. pracownicy kadr i płac. 

Czas pracy, wypowiadanie umów o pracę i wszelkie kwestie związane z administracją personalną i kalkulacją płac omawiamy w 9-miesięcznym, certyfikowanym programie rozwoju zawodowego dla Specjalistów ds. kadr i płac. Sprawdź program kursu i pobierz broszurę dostępną na stronie Eduwersum®