HR-owe Koło Ratunkowe: Przerywany system czasu pracy

Pani Moniko, zadania pracownika magazynu polegają w naszej firmie (handel wyrobami regionalnymi z Podlasia) na rozładowywaniu samochodów. Pracownik ten zatrudniony jest na cały etat. Uzgodnił ze swoim przełożonym, że będzie przychodził do pracy tylko na rozładunki. W praktyce wygląda to tak, że rozpoczyna pracę o godzinie 4:00 rano i kończy o 8:00. Następnie znowu przychodzi na 15:00 i wykonuje swoje obowiązki do 19:00. Czy taka organizacja pracy jest zgodna z przepisami o czasie pracy? Jaki system czasu pracy będzie tutaj najbardziej odpowiedni? Jak w tym przypadku odnieść się do odpoczynku dobowego? 

Odpowiedź: Jeśli w firmie obowiązuje układ zbiorowy, a w nim przewidziano dopuszczalność pracy w systemie przerywanego czasu pracy, to TAK – taka organizacja pracy będzie dopuszczalna. W każdym innym przypadku niestety nie i stanowić to będzie wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

Kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu narusza przepisy o czasie pracy (…) podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Art. 281 § 1 Kodeksu pracy

Przerywany system czasu pracy

Istotą przerywanego czasu pracy jest przerwa w trakcie jej wykonywania. System ten stanowi wyjątek od zasady, która mówi, iż nie można po raz kolejny rozpocząć pracy w tej samej dobie pracowniczej. Pracownik w trakcie jednego dnia pracuje kilka godzin, następnie ma kilka godzin przerwy i ponownie wykonuje pracę.

 Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu przewidującego nie więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. Przerwy nie wlicza się do czasu pracy, jednakże za czas tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju.

Art. 139 § 1 kodeksu pracy

Jak wprowadzić przerywany system czasu pracy

Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe wprowadza się w wewnątrzzakładowych przepisach prawa pracy.

System przerywanego czasu pracy wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego pracodawcy, z zastrzeżeniem § 4.

Art. 139 § 3 kodeksu pracy

Choć umowa o pracę nie jest dokumentem odpowiednim do regulowania kwestii związanych z organizacją czasu pracy, to wyjątkowo, przerywany system czasu pracy wprowadzić można w układzie zbiorowym pracy lub właśnie w umowie o pracę. W takim przypadku zmiana postanowień związanych z organizacją czasu pracy może oznaczać również konieczność zmiany umowy.

HR-owe Koło Ratunkowe: Kto odpowiada za czas pracy pracownika?

Na co zwrócić uwagę w przerywanym systemie czasu pracy?

W każdym z systemów czasu pracy, łączna liczba dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym powinna odpowiadać co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz innych dni wolnych od pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy przypadających na ten okres.

W przerywanym systemie czasu pracy rozkład czasu pracy przewidywać może nie więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. Przerwa ta nie jest wliczana do czasu pracy, jednak za czas jej trwania pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju. 

Odpoczynek dobowy i tygodniowy w przerywanym systemie czasu pracy

W systemie przerywanego czasu pracy pracownikowi zapewnić należy 11-godzinny nieprzerwany odpoczynek dobowy oraz 35-godzinny nieprzerwany odpoczynek tygodniowy obejmujący co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Nadgodziny w przerywanym systemie czasu pracy

Nadgodziny dobowe w przerywanym systemie czasu pracy wystąpią, jeśli pracownik przepracuje więcej niż 8 godzin w ciągu jednej doby pracowniczej. Sumowaniu podlegać będzie liczba godzin przepracowanych przed i po przerwie. Dobę pracowniczą liczyć będziemy od godziny, w której pracownik rozpoczął pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.