Czy pracodawca może żądać od kandydata do pracy umieszczenia w CV zdjęcia?

Dlatego też kandydaci prześcigają się w umieszczaniu najatrakcyjniejszych informacji o sobie, które zwiększą szanse kandydata u potencjalnego pracodawcy. Ubiegający się o zatrudnienie coraz częściej również umieszczają w CV swoje zdjęcia. A co w przypadku, gdy to pracodawca chciałby dokonać wstępnej selekcji kandydatów nie tylko na podstawie danych zawartych w CV, ale również na podstawie dołączonego zdjęcia.

Tu pojawią się jednak pytania: Czy pracodawca może żądać od kandydata do pracy umieszczenia w CV zdjęcia? Czy taką informację można umieścić w ogłoszeniu rekrutacyjnym? Czy to mieści się w granicach obowiązującego prawa, zdrowego rozsądku, a może przekracza granice „absurdu”?

Zgodnie z art. 22¹ Kodeksu pracy, pracodawca może żądać od kandydata do pracy następujących danych:

• imię (imiona) i nazwisko;
• imiona rodziców;
• datę urodzenia;
• miejsce zamieszkania (adres do korespondencji);
• wykształcenie;
• przebieg dotychczasowego zatrudnienia;

od pracownika dodatkowo:

• numer PESEL;
• innych danych jeśli jest to konieczne ze względu na korzystanie ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy (np. imion, nazwisk i dat urodzenia dzieci z uwagi na konieczność ustalenia uprawnień związanych z rodzicielstwem);
• innych danych jeśli wynika to z odrębnych przepisów.

Ponadto zgodnie z Rozporządzeniem MRiPS z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz.U z 1996  nr 62 poz. 286 z późniejszymi zmianami) pracodawca ma prawo żądać od kandydata dostarczenia również następujących dokumentów:

• wypełniony kwestionariusz osobowy dla kandydata do pracy;
• świadectwa pracy z poprzednich miejsc pracy obejmujących rok kalendarzowy, w którym pracownik ubiega się o zatrudnienie;
• świadectwo lub świadectwa ukończenia szkoły potwierdzające wykształcenie;
• dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe;
• orzeczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku;
• innych dokumentów jeżeli obowiązek ich przedłożenia wynika z odrębnych przepisów.

Prawo żądania wizerunku nie wynika ani z przepisów Kodeksu Pracy ani z Rozporządzenia. Pracodawca może żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie złożenia kwestionariusza osobowego jednak wśród danych wyszczególnionych we wzorze zamieszczonym w załączniku nie ma miejsca na zdjęcie. Tak więc żądanie umieszczenia zdjęcia w CV może stać się dla pracodawcy powodem wielu kłopotów.

Na gruncie Art. 18^3a & 1 k.p. oraz Art. 18^3b & 1 k.p. pracodawca może być posądzony o  dyskryminację w zatrudnieniu. Sformułowanie „w zatrudnieniu” oznacza, że ochrona dotyczy zarówno pracowników jak i osób ubiegających się o zatrudnienie. Zdjęcie może przecież ujawnić dodatkowo niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, pochodzenie etniczne, a nawet wyznanie.

Należy tu jednak pamiętać, iż zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie narusza:

• niezatrudnienie pracownika ze względu na wiek, płeć itp. jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy, warunkami jej wykonywania lub wymaganiami zawodowymi;
• różnicowanie ze względu na religię lub wyznanie, jeżeli w związku z rodzajem i charakterem działalności prowadzonej w ramach kościołów i innych związków wyznaniowych i organizacji, religia lub wyznanie pracownika stanowi istotne i uzasadnione wymaganie zawodowe.

Na gruncie art. 23 Kodeksu cywilnego wizerunek jest jednym z dóbr osobistych człowieka, które podlega ochronie prawnej. Wizerunek rozumiany jako wartość powiązana ściśle z konkretną osobą jest dobrem jej przynależnym, którego ochrona jest gwarantowana przez prawo. Decydujące znaczenie w zakresie dysponowania wizerunkiem kandydata będzie miała zgoda tej osoby.

Tak więc bez wyraźnego wskazania podstawy prawnej, nie ma mowy o prawie żądania zamieszczenia zdjęcia kandydata w dokumentach aplikacyjnych.

Można zatem przyjąć, iż o dołączenie do CV wizerunku kandydata będzie mógł prosić pracodawca, który ma ku temu obiektywne powody. Dotyczy to w szczególności stanowisk pracy, na których wizerunek odgrywa istotną rolę, a miła aparycja staje się „narzędziem pracy”, ułatwia nawiązanie kontaktów międzyludzkich, a w szczególności współpracę z klientem zewnętrznym np. hostessa, recepcjonistka, stewardessa. Ostateczną decyzję o zamieszczeniu lub nie własnego wizerunku w CV, zawsze podejmie pretendent do danego stanowiska.

Podstawa prawna:

• Art. 22¹ Kodeksu Pracy.

• Rozporządzenie MP i PS z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz.U. z 1996  nr 62 poz. 286 z późniejszymi zmianami).
• Art. 18^3a & 1 k.p. oraz Art. 18^3b & 1 k.p.
• Art. 23 Kodeksu Cywilnego.

---