HR Detektyw #52 – monitoring nowości i zmian

HR detektywa możesz również odsłuchać w formie podcastu.

W formacie wideo, zapraszam na mój kanał na YouTube.

News 1: Planowane zmiany w Kodeksie pracy

W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia do projektowanych zmian w Kodeksie pracy. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw jest przełożeniem na grunt polskiego prawa pracy postanowień dwóch dyrektyw Unii Europejskiej, których celem jest poprawa warunków pracy poprzez ustanowienie minimalnych praw mających zastosowanie do każdego pracownika w Unii Europejskiej, a także osiągnięcie równości kobiet i mężczyzn pod względem szans na rynku pracy i traktowania w miejscu pracy poprzez ułatwienie pracownikom będącym rodzicami lub opiekunami godzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym.

Implementacji do rodzimego porządku prawnego, w terminie do 2 sierpnia 2022 r., podlegać będą poniższe instrumenty:

• rozszerzenie zakresu informacji o warunkach zatrudnienia pracownika; informacja obejmować będzie dodatkowe elementy, m.in. informację o szkoleniach zapewnianych przez pracodawcę,
• prawo do nieodpłatnego szkolenia niezbędnego do wykonywania określonego rodzaju pracy; zaliczać się będzie do czasu pracy i odbywać w miarę możliwości w godzinach pracy,
• łączny wymiar urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców ma ulec wydłużeniu do 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie albo do 43 tygodni w przypadku porodu mnogiego; wprowadzona zostanie instytucja nieprzenoszalnej części tego urlopu w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców,
• wydłużeniu z 4. do 8. roku życia dziecka ulegnie okres do ukończenia którego pracodawca może polecać pracownikowi – tylko za jego zgodą – pracę w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej, zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy oraz delegować poza stałe miejsce pracy,
• wprowadzona ma zostać instytucja tzw. urlopu opiekuńczego. Wymiar dodatkowych 5 dni w roku kalendarzowym ma na celu zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej krewnym. Pracownik korzystający z tego przywileju nie zachowa prawa do wynagrodzenia za czas tego urlopu,
• zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem – w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. Pracownik zachowa za ten czas prawo do 50% wynagrodzenia obliczanego jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego,
•  jedna z kluczowych i najbardziej kontrowersyjnych modyfikacji dotyczyć będzie zmian związanych z regulacjami dot. rozwiązywania umów o pracę na czas określony. Wprowadzony ma zostać obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony, konsultacji związkowej oraz możliwości ubiegania się o przywrócenie do pracy – także w przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony.

O szczegółach opisanych zmian, a także innych propozycjach przeczytasz na moim blogu w artykule pt. “Założenia do projektu zmian w Kodeksie pracy”.

News 2 – Interpretacja KIS dot. opodatkowania rekompensaty za mobbing

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną (nr 0114-KDIP3-2.4011.927.2021.1.MN) w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych rekompensaty za rozwiązanie umowy o pracę z powodu stosowania mobbingu. Zdaniem Wnioskodawczyni rekompensata miałaby zostać zwolniona z podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, zgodnie z którym wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia. Dyrektor KIS, w wydanej przez siebie interpretacji, uznał to stanowisko za nieprawidłowe i wskazał, iż:

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. (…) Świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0114-KDIP3-2.4011.927.2021.1.MN

W interpretacji czytamy, iż funkcję odszkodowawczą pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę.

Według stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o interpretację, rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z powodu stosowania mobbingu, z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia, z winy pracodawcy, a poszkodowany pracownik podpisał pracodawcą ugodę pozasądową, na mocy której wypłacono rekompensatę za rozwiązanie umowy o pracę, stąd źródłem wypłaty odszkodowania nie był przepis rangi ustawowej, lecz umowa zawarta na tle stosunku pracy z byłym pracodawcą. Oznacza to, że kwota rekompensaty nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ podlega wyłączeniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o PIT, tj. została wypłacona w wyniku ugody innej niż sądowa:

Odszkodowanie, którego podstawą jest porozumienie – ugoda pozasądowa zawarta przez strony, mocą ich woli, nie podlega zwolnieniu podatkowemu jako odszkodowanie ustawowe, gdyż bezpośrednią podstawą wypłacenia takiego odszkodowania były postanowienia ugody, a nie ustawa.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0114-KDIP3-2.4011.927.2021.1.MN

News 3 – Pakiet mobilności – zmiany dla kierowców od 01.02.2022 r.

Choć ustawa z dnia 26.01.2022 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2022 poz. 209) ma wejść w życie od 1 marca 2022 r., to niektóre znowelizowane rozwiązania znalazły swoje zastosowanie już od 1 lutego, i tak:

• kierowca otrzyma wynagrodzenie minimalne adekwatne do tego, które obowiązuje w danym kraju z tytułu podróży służbowych,
• do płacy minimalnej nie zalicza się diet i ryczałtów za nocleg,
• płaca minimalna nie obowiązuje w przypadku tranzytu oraz przewozów kombinowanych wykonywanych w ramach przewozów bilateralnych,
• zmianie uległy zasady liczenia limitu czasu pracy w porze nocnej – czas pracy liczony jest nie jak dotychczas, w dobie 24-godzinnej, ale pomiędzy odpoczynkami (dziennymi lub dziennym i tygodniowym) i nie może w takim przypadku przekraczać 10 godzin,
• według nowej definicji podroży służbowej, jest ona wykonywana w ramach krajowych przewozów drogowych, czyli poza miejsce, w którym znajduje się siedziba, oddział lub inne miejsce prowadzonej przez pracodawcę działalności,
• kierowcy wykonujący zadania służbowe w ramach przewozów międzynarodowych korzystają z niższej podstawy opodatkowania (według przepisów dot. osób zatrudnionych w kraju i przebywających czasowo za granicą) oraz niższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (według przepisów obowiązujących dla pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców),
• wprowadzono obowiązek tworzenia szczegółowej karty czasu pracy, która według ustawy obejmuje: liczbę przepracowanych godzin, godzinę rozpoczęcia i zakończenia pracy, liczbę godzin przepracowanych w porze nocnej, liczbę godzin nadliczbowych, liczbę godzin dyżuru, rodzaj i wymiar dni wolnych oraz zwolnień od pracy oraz innych usprawiedliwionych nieobecności w pracy.

News 4 – Dyskryminacja ze względu na płeć – wyrok sądu w sprawie IKEA

Kierowniczka działu personalnego w sklepie IKEA, oskarżona o dyskryminację ze względu na wyznanie, po tym, jak w 2019 roku zwolniła dyscyplinarnie pracownika, który na wewnętrznym portalu komunikacyjnym firmy krytykował osoby nieheteronormatywne, została uniewinniona od zarzucanego jej czynu. Zwolniona osoba mimo to stara się o przywrócenie do pracy, a Prokuratura zapowiada apelację.

Przypomnijmy – w maju 2019 roku, IKEA (na wewnętrznym forum firmy skierowanym do pracowników) wydała komunikat dotyczący “Międzynarodowego Dnia Przeciw Homofobii, Transfobii i Bifobii”. Jeden z pracowników, w komentarzu do komunikatu, powołując się na cytaty z Biblii, skrytykował osoby homoseksualne, co spotkało się ze sprzeciwem firmy. Pracownik ten, nie chcąc zastosować się do prośby pracodawcy o usunięcie krzywdzącego komentarza niezgodnego z wartościami tej międzynarodowej organizacji, otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę. Sprawa została przekazana do prokuratury, a kierownicza oskarżona o dyskryminację z powodów religijnych.

Sąd ocenił, że działała ona w granicach prawa i zgodnie z nim, wykonując obowiązek, który ciążył na niej jako na osobie reprezentującej pracodawcę.

Prof. Daniel Książek – reprezentant kierowniczki IKEA

News 5 – Rada Dialogu Społecznego o sytuacji na rynku pracy

W dniu 1 lutego 2022 roku w formie hybrydowej odbyło się posiedzenie plenarne Rady Dialogu Społecznego poświęcone analizie sytuacji na rynku pracy. W spotkaniu uczestniczył Prezydent Andrzej Duda, który podkreślił:

Nasze działania, wszystkie tarcze antykryzysowe, które przyjmowaliśmy, wszystkie rozwiązania – służyły właśnie temu, by w jakiś sposób starać się uratować gospodarkę i miejsca pracy. Firmy i miejsca pracy to rzecz, która była najistotniejsza. (…) bezrobocie – praktycznie rzecz biorąc – nie wzrosło, jest chyba naszym największym sukcesem.

Prezydent RP – Andrzej Duda

Komentując pomoc, jaka została udzielona przedsiębiorcom w ramach Tarcz Antykryzysowych Prezydent podsumował:

(…) te pieniądze rzeczywiście zostały wydane na firmy, na ratowanie miejsc pracy. Ludzie zachowali się tak, jak powinien zachować się dojrzały przedsiębiorca.

Prezydent RP – Andrzej Duda

Minister Rodziny i Polityki Społecznej – Marlena Maląg, przedstawiając raport na temat sytuacji rynku pracy powiedziała:

(…) po dwóch latach od wybuchu pandemii widać, że jej skutki odczuły zarówno gospodarka polska, jak i światowa, przy czym nasza gospodarka i rynek pracy wykazały się znacznie większą odpornością, niż w wielu innych krajach UE i świata.

Minister Rodziny i Polityki Społecznej – Marlena Maląg

Należy podkreślić, że Pani Minister, przedstawiając informacje w zakresie deficytów kadrowych w 2022 r., zwróciła uwagę na rynkowy trend, zgodnie z którym znaczące braki kadrowe odczują w najbliższych latach branże: budowlana, produkcyjna, TSL (transport, spedycja, logistyka), opieka zdrowotna, edukacja, księgowość i gastronomia. Dostrzeżona została również rosnąca liczba cudzoziemców, którzy są zarejestrowani w systemie ubezpieczeń społecznych w Polsce.

News 6 – PIP pozytywnie ocenia obowiązek szczepień

Podczas konferencji “Praca 4.0 – Nowa normalność w nowej rzeczywistości” Główny Inspektor Pracy, Pani Katarzyna Łażewska-Hrycko, odniosła się do pojawiających się w debacie publiczej rozwiązań związanych z wprowadzeniem obowiązku szczepień. Zdaniem przedstawicielki PIP obowiązek ten stanowi istotne wsparcie pracodawców w zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy:

Rozumiem, że środowisko przedsiębiorców oczekuje informacji w sprawie szczepień. Muszę podkreślić, że nadal nie ma obowiązku szczepień, z wyjątkiem pracowników wykonujących zawód medyczny i farmaceutów. Natomiast pozytywnie oceniamy taki kierunek prac rządu, w którym pojawia się rekomendacja w postaci przepisów dotyczących obowiązku szczepień. A to dlatego, że podstawowym obowiązkiem pracodawców, zarówno w stosunku do pracowników, jak i osób zatrudnionych na innej podstawie, jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. I obowiązek ten ma być realizowany wszystkimi możliwymi dostępnymi środkami. Dlatego od początku rekomendujemy celowość szczepień pracowników.

Katarzyna Łażewska-Hrycko, Główny Inspektor Pracy

News 7 – Nowe wzory dokumentów ZUS DRA oraz ZUS RCA

W związku ze zmianami w zasadach rozliczania oraz opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne wprowadzonymi Polskim Ładem, dokumenty ZUS DRA oraz ZUS DRA zostały zaktualizowane.

Dostosowanie informacji zawartych w dokumentach przeprowadzone zostało jak poniżej:

• blok „XI. Forma opodatkowania, która obowiązuje w danym miesiącu oraz przychód i dochód z działalności gospodarczej dla celów wyliczenia składki miesięcznej na ubezpieczenie zdrowotne”,
• blok „XII. Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku stosowania opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych”.

News 8 – Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej informuje o stopie bezrobocia w styczniu 2022 r.

Jak wynika ze wstępnych danych Resortu Rodziny stopa bezrobocia rejestrowanego osiągnęła w styczniu 2022 r. poziom 5,6 proc. To o 0,2 pkt proc. więcej niż przed miesiącem, ale 0,9 pkt proc. mniej niż rok temu. W styczniu 2022 roku w rejestrach urzędów pracy figurowało o 32,5 tys. osób więcej niż w grudniu 2021 roku, co oznacza wzrost – miesiąc do miesiąca – o 3,6 proc. Według Ministerstwa dynamika wzrostu bezrobocia w końcu stycznia w odniesieniu do poprzedniego miesiąca była najniższa od kilkunastu lat. Najlepiej sytuacja wyglądała w województwie wielkopolskim, gdzie bezrobocie wyniosło 3,2 proc. Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w województwie warmińsko-mazurskim (9,1 proc.).

📊 W styczniu 2022 r. stopa bezrobocia rejestrowanego kształtowała się od 3,2% w województwie wielkopolskim do 9,1% w warmińsko-mazurskim. #RynekPracy #Praca

Więcej ➡️ https://t.co/HPgWmN6W04 pic.twitter.com/rOZifc440Z

— Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (@MRPiPS_GOV__PL) February 4, 2022

News 9 – Prezes ZUS o oskładkowaniu umów zleceń

W wywiadzie udzielonym dla Dziennika Gazeta Prawna przez Prezes ZUS – Panią prof. Gertrudę Uścińską odniesiono się do tematu pełnego oskładkowania umów zlecenia. Warto znać kierunek rekomendowany przez ZUS zmian, dlatego w dzisiejszym HR Detektywie pozwolimy sobie zacytować fragment odpowiedzi Pani Prezes:

W ubiegłym roku przetoczyła się przez prasę i inne media dyskusja na ten temat. Udało się stworzyć, w mojej ocenie, dobry klimat do takich zmian. (…) niezmiennie uważam, że należy zrezygnować z przepisów, które wyłączają obowiązek ubezpieczeń społecznych w razie zbiegu kilku umów cywilnoprawnych czy innych rodzajów działalności. (…) Ja konsekwentnie upominam się o tę kwestię. Pytam, kiedy projekt będzie procedowany. Mam zapewnienie, że będzie.

Prof. Gertruda Uścińska, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

News 10 – Zmiany w ustawie o PPE

W dniu 1 lutego 2022 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. Nowelizacja:

• ułatwia pracodawcom prowadzącym PPE czasowe zawieszenie, bądź ograniczenie wydatkowania środków na PPE w związku z trudną sytuacją finansową,
• skraca maksymalny termin jednostronnego ograniczenia składki podstawowej przez pracodawcę – w okresie obejmującym 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych łączny okres jednostronnego ograniczenia nie może przekroczyć 6 miesięcy,
• po okresie zawieszenia bądź ograniczenia składki podstawowej, pracodawca nie będzie musiał wpłacać kwoty składki, która nie została odprowadzona w związku ze skorzystaniem z możliwości ograniczenia albo zawieszenia składki podstawowej,
• skróceniu (z 12 do 3 miesięcy) uległ okres wypowiedzenia w przypadku podjęcia przez pracodawcę jednostronnej decyzji o likwidacji PPE.

News 11 – Przejęcie firmy szkoleniowej Orłowski – Patulski – Walczak Sp. z o.o.

W dniu 28 stycznia 2022 roku spółka HR na Szpilkach – Monika Smulewicz przejęła w drodze powierzonego zaufania i wzajemnego szacunku 100% udziałów Spółki Orłowski – Patulski – Walczak. 

Jako nowy właściciel instytucji z tak ogromnym dorobkiem i poważaniem na polskim rynku szkoleniowym i doradczym, zostaliśmy zaszczyceni pokładami zaufania ze strony jej Założycieli. Istniejąca od 1999 roku firma szkoleniowo – doradcza Orłowski – Patulski – Walczak Sp. z o. o.  szczyci się znakomitym uznaniem wśród przedsiębiorców, pracodawców, menedżerów i praktyków prawa pracy. Jej działalność szkoleniowa, już od wielu lat, stanowi dla nas swoisty kompas i inspirację nie tylko do dostarczania najwyższej jakości usług edukacyjnych, ale przede wszystkim merytorycznego wsparcia na gruncie dbałości o zasoby ludzkie w organizacjach.

Monika Smulewicz, Prezes zarządu HR na Szpilkach Sp. z o.o.

Więcej o przejęciu przeczytasz na blogu HR na Szpilkach w artykule pt. Komunikat w sprawie przejęcia 100% udziałów w Spółce Orłowski-Patulski-Walczak